VOV4.K’ho-Nàng kờ` ngui niam ală bơta [ươn geh is gơ dê, kơnhoàl Tu Mơ Rông, càr Kon Tum gam bơ\t bơtàu bơtàu tơnguh tiah nhơl chờ mpồl bơtiàn pơgồp bal mờ yal tơngi\t phan bơna lơh broă sa sươn sre, ală bơta chi lơh sơnơm…nàng kờ` dong bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tàm tiah do.

Tu Mơ Rông là kơnhoàl tiah sar lơgar ngài, gơ ơm tềng sèng bơnơm Ngọc Linh dờng ơning ơnàng ngan, geh uă dà croh, nhjrùh dà mờ ală bă brê gam gàr wơl bơta niam gam bè ờs bơh yau, trồ tiah gùt nam sùm mrềt nam ngan. Ngan bơh bơta ai pà bơh brê bơnơm geh is dê neh lơh geh bơta li la ală phan kis, chi che kuơ ờ huan geh. Kuơmàng, tiah do là tiah tờm bơh bơta tờm chi lơh sơnơm kuơ “Phan kuơ dà lơgar dê- Kơnuh sơnơm Ngọc Linh”.

Tu Mơ Rông là [òn lơgar bềng bơhiàn kăc màng. Tàm jơh bàr rài tam lơh mờ Tây mờ Mỹ, làng bol Tu Mơ Rông dùl nùs kơ\ dơn lòt jat Đảng, jat Bác Hồ, tă pơgồp pràn kòn bơnus, phan bơna ai dơ\ tam lơh jòi bơta lơngăp lơngai, khat gơboh is, tơrgùm dùl dà lơgar in. Tu\ do, Tu Mơ Rông gam prăp gàr uă tiah tềl lời wơl kah yau, ală cơng tàng tềl kah lời wơl tàm ală rài tam lơh…

Tu Mơ Rông là tiah ơm kis bơh làng bol kòn cau Sơdàng dê geh tus rlau 95% khà kờp làng bol bơh kơnhoàl dê, khi song dơ pă, pơndềt să, rềp mềl mờ gơboh ngan năc. Uă bơhiàn niam chài geh làng bol sền gàr mờ prăp gàr. Ală hìu rông ờs bơh yau geh lơh jơnhoa yùp tềng hơđang trồ, ală hìu rơng geh lơh jat bè hìu rài yau bơh cau Sơdàng dê gam mpờl go\ tàm gùl ală [òn lơgar tàm tiah sar lơgar ngài.

Tu\ do, tàm mpồl bơtiàn làng bol kòn cau Sơdàng tàm Tu Mơ Rông gam prăp gàr pơgăp 108 bòr cing mồng mờ uă ngan bơta đờng, goòng kòn cau bè klông put, đing pơng, ting ning, bal mờ ală jơnau đơs pơnđick…Uă thôn, [òn gam geh sùm mpồl cau tam ya xoang, dròng cing mồng nàng lơh tàm dơ\ lơh chờ niam chài, đơs crih tam ya mờ ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ ờs mờng bơh yau bơh cau Sơdàng dê. Uă dơ\ lơh chờ geh làng bol tàm do sền gàr bè dơ\ lơh yàng tơ [ă\ bòng dà, lơh yàng mpồng [òn, lơh yàng chờ hìu rông.

Gah niam chài kơnhoàl Tu Mơ Rông neh jơh nùs dan mờ gơnoar atbồ ală kấp lơh wơl 200 phan ngui soh bơh yau bơh cau Sơdàng dê; pah nam bơyai lơh Ngai chờ Niam chài ală jơi bơtiàn, soh phan ai cau in sền, teh đờng, pe\ goòng, đơs crih tam ya, đơs pơnđick mờ ală bơta tàp pràn să jan kòn cau…

Làng bol kòn cau Sơdàng tàm do gàr broă lơh kòi sre tàm chàr bơnơm lơh geh ală lo\ sre kai ntùng sền niam bơkah mat ngan, tơlir niam ngan tàm kàl kòi lik mờ rơmi\t gơklo\ gơcrà ngan tàm nhai kòi dum.

Tu\ do, làng bol tàm Tu Mơ Rông gam bơtàu tơnguh pràn bă ù tam kơnuh sơnơm Ngọc Linh mờ ală bơta tờm chi lơh sơnơm ndai ờ mìng nàng bơtàu tơnguh lơh sa, tơn jơh jơgloh tơrmù r[ah kơ\ kơl jăp lơm mờ gam rơhời crơng gơs ală phan bơna nhơl chờ pơnrơ is bơh tiah do dê.

Ngan ală bơta is rơmis do là bơnàng jă mờ làng bơta geh [ươn [oài nàng Tu Mơ Rông bơtàu tơnguh nhơl chờ brê bơnơm pơgồp bal mờ lòt sền kờ` gi\t bơta niam chài, jơnau kah yau bơh tiah do dê.

Tiah pôs đồng Tỉnh ủy là tiah nhơl chờ kah yau tàm Tu Mơ Rông

Nam 2018, kơnhoàl Tu Mơ Rông ai rlau 500 tơlak nàng lơh ală broă lơh hòi jà, yal tơngi\t nhơl chờ mpồl bơtiàn pơgồp bal mờ tiah nhơl chờ brê bơnơm xã Măng Ri, lơh niam wơl tiah tềl kah yau pôs đồng Tỉnh ủy gơ wèt ù tiah xã Măng Ri.

Nam 2019, kơnhoàl Tu Mơ Rông pơn jat tai ai 500 tơlak nàng drơng tàm broă prăp gàr, ngui niam bơhiàn niam chài is kòn cau dê, pơgồp bal mờ tiah tềl lời wơl kah yau kăc màng tàm xã Măng Ri mờ nhơl chờ brê bơnơm nhjrùh dà uă cờ` Đăk Chum II, xã Tu Mơ Rông.

Lơh jat Chỉ tịch 20 bơh Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum dê bè rwah ală broă tờm, bơtàu tơnguh mhar tàm nam 2019 nàng lơh, kơnhoàl Tu Mơ Rông rwah uă broă, tàm hơ\ tơngume pơgồp bal broă bơtàu tơnguh nhơl chờ brê bơnơm mpồl bơtiàn, nhơl chờ niam chài kah yau mờ lòt còp sươn kơnuh sơnơm..là dùl tàm ală gùng dà broă lơh nàng dong bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn bơh tiah do dê.

Tus tu\ do, kơnhoàl Tu Mơ Rông neh bơ\t bơtàu anih nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm [òn Pu Tá pơgồp bal mờ tiah tềl lời wơl kah yau kăc màng Tiah pôs đồng Tỉnh ủy tàm xã Măng Ri mờ anih nhơl chờ brê bơnơm nhjrùh dà uă cờ` tàm xã Tu Mơ Rông; neh yal tơngi\t dơ\ lòt nhơl hàu guh hơđang bồ bơnơm Ngọc Linh pơgồp bal mờ lòt còp sươn kơnuh sơnơm Ngọc Linh; mơkung sồr ală xã bơ\t bơtàu phan bơna nhơl chờ gơcèng bơta pơnrơ is he dê.

Ồng A Rin Ka, Phó Chủ tịch UBND kơnhoàl Tu Mơ Rông pà gi\t: Tàm tơngai tus, UBND kơnhoàl Tu Mơ Rông sồr ală gah lơh broă geh gơnoar tơrgùm bơcri priă mờ hòi jà ală mpồl cau, cau dùl nă să is bơcri priă lơh ală anih nhơl chờ pơgồp bal mờ bơtàu tơnguh ală tờm chi lơh sơnơm. Kơnhoàl geh ai tơl ală bơta niam ngan rlau jơh nàng ală mpồl lơh sa kă bro in tus bơcri priă, crơng gơs ală phan bơna gơcèng bơta pơnrơ is nàng bơtàu tơnguh lơh sa mơkung dong bơtàu tơnguh nhơl chờ.

Tàm broă lơh bơtàu tơnguh nhơl chờ, kơnhoàl Tu Mơ Rông rwah xã Măng Ri lơh anih nhơl chờ tờm. Tài bơh xã geh bă ù brê geh is rềp nhàr bal mờ tiah prăp gàr Ngọc Linh, geh phan bơna kơnuh sơnơm Ngọc Ling tiơng pơnrơ; geh Tiah pôs đồng Tỉnh ủy tàm ală nam tam lơh. Tàm Măng Ri geh ală thôn, [òn kòn cau Sơdàng dê kung gam sơl ală hìu jòng geh lơh jat bè ală hìu đam ờs mờng bơh yau…Xã gam geh mờr 200 lồ sre kai ntùng, tu\ tus tàm do tàm ală ngai lồi nhai 10, năc lòt nhơl geh triang sền ală lo\ kòi dum rơmi\t gơklo\ gơcrà tàm trồ ngai lơh gơs ù tiah [òn lơgar lơh gơkờ` ngan nùs cau, gơhòi gơ jà ngan cau tus…

Bơta niam bơne\ bơh lo\ sre kai ntùng tàm xã Măng Ri, kơnhoàl Tu Mơ Rông

Tus Măng Ri geh 3 broă nhơl chờ tờm nàng năc in sac rwah lòt sền kờ` gi\t, tàm hơ\ geh: nhơl chờ niam chài, kah yau; nhơl chờ mpồl bơtiàn, phan bơna broă lơh bơh yau; nhơl chờ brê bơnơm, nhơl chờ khin să, ngòt rơngơ\t mờ nhơl chờ lơh broă sa sươn sre.

Ndrờm bè Măng Ri sơl, Ngọc Lây kung là xã geh kơnhoàl Tu Mơ Rông rwah bơtàu tơnguh nhơl chờ mpồl bơtiàn pơgồp bal mờ phan bơna lơh geh bơh sươn sre. Ồng Đặng Quốc Dũng, Chủ tịch UBND xã Ngọc Lây pà gi\t: xã gam geh gùng dà bơtàu tơnguh kă bro drơng broă bal mờ nhơl chờ nàng yal tơngi\t mat phan kă bro mờ tăc bro ală phan bơna sơnơm tơm ba. Tu\ do, Ngọc Lây gam pờ ală dơ\ lòt nhơl niam chài mpồl bơtiàn, lòt còp sền ală [òn làng bol kòn cau ơm kis bơh yau dùl bă tiah pơgồp bal mờ yal tơngi\t ală phan bơna sơnơm tơm ba; gam lơh ală bă ù lơh ală hìu ơm rlô pràn să, nhơl chờ homestay tàm ală [òn pơgồp bal mờ ơm kis niam chài cing mồng Tây Nguyên, prăp gàr rài kis niam chài is cau Sơdàng dê…

Kơnhoàl Tu Mơ Rông kơ\p gơn, broă bơtàu tơnguh nhơl chờ pơgồp bal mờ ală phan bơna sơnơm tơm ba, phan bơna lơh geh bơh sươn sre mờ prăp gàr bơta niam chài pơnrơ is bơh cau Sơdàng dê geh dong Tu Mơ Rông ngai sơlơ tam gơl pa mờ bơtàu tơnguh rlau tai.

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến