Bơsềt tềng- phan pà kwơ màng bơkah mơnga ngan bơh ù tiah brê bơnơm dê
Chủ nhật, 06:00, 06/08/2023 Cau mblàng K’ Hạnh/ H’Zawut (VOV Tây Nguyên) Cau mblàng K’ Hạnh/ H’Zawut (VOV Tây Nguyên)
VOV4.K’Ho- Pah dơ̆ tus kàl mìu, làng bol Tây Nguyên đơs bal mờ kòn cau Rơđê đơs is den geh sa tai phan sa bơkah ngan, lơngồt bơh bơsềt tềng dê, dùl phan pà kwơ màng bơkah mơnga ngan bơh ù tiah brê bơnơm dê. Kòn cau Rơđê geh ală broă sền gĭt mờ trŭ gơm bơsềt tềng gơ gơs phan sa bơkah ngan, ờ jai kong ngan do.

 Bơsềt tềng mìng geh dùl dơ̆ tàm nam tàm kàl mìu, bơsềt gơbŭt tàm ù rài rơsơh, rềp bơtul kơnàp. Bơsềt tềng sùm gơbŭt uă ngan rlau jơh bơh nhai 6 tus nhai 8 tàm nam. Jăt bơta mờng chài bơh kòn cau Rơđê dê, nàng sền gĭt geh là bơsềt tềng gơtùi sa halà ờ gơtùi sa den pal sền gùt dar tiah gơ bŭt bơsềt geh bơtul kơnàp halà ờ. Dơ̆ 2 là jăt tàm rùp să tờm bơsềt dê geh rùp jòng, kò mơda. Bồ sơsềt tŭ ờ hềt gơlì dà bơrkuh àng, tŭ neh gơlì den tam gơl tus dà kò, gơlì bè ju.

Mŏ H’Rŏk Êban (hòi là mò Lia) ơm tàm Buôn Hŭk, xã Cư M’gar, kơnhoàl Cư M’gar, càr Dăk Lăk pà gĭt, kòn cau Rơđê pin dờn là ală cau geh bơta bơtoah bơtoài ngan, kis lơbơn niam bơnĕ bơnài ngan lòt brê hơ̆ sồng geh gŏ bơsềt tềng. Làng bol sùm gĭt ngui ală phan sa bơh brê bơnơm, tàm hơ̆ geh bơsềt tềng là dùl phan sa geh uă ngan phan pràn bơkah ai să jan mờ hìu bơnhă in. Mŏ H’Rŏk Êban, đơs: “Kòn cau Rơđê gĭt sa bơsềt tềng bơh lài do rao. Añ neh dờng sơnam rao den añ sền gĭt bơsềt lơi gơtùi sa, bơsềt lơi là bơsềt khih. Gơtùi gơm bal mờ biăp rơhum. Phan sa do kòn cau Rơđê dê sùm gơm bal mờ boh, ƀòk ngòk, mrĕ. Lài do tàm kàl mìu do ờ duh pal lòt blơi bĭap bùm plai do tàm anih ràng tăc phan ờ, bơsềt geh uă ngan tàm suơn tàm mìr”.

Bơsềt tềng sùm gơbŭt tàm ală dòr bơnơm, tàm suơn kơphê, kao su... mơya tài bơh bơta pràn bơkah ai să jan in uă ngan, bơta lơngồt uă den uă cau sùm lòt jòi. Bi Y Zuem Mlô, ơm tàm ƀòn Sưk, xã Ea Đar, kơnhoàl Ea Kar, càr Dăk Lăk pà gĭt, ală nam pa do, ờ hoan ngan jòi geh bơsềt tềng, dùl bơnah tài bơh tiah ơm kis ờ gam niam tai, tàm tŭ cau lòt jòi bơsềt tềng ngai sơlơ uă ngan. Mìng cau lơi bơtoah bơtoài ngan hơ̆ sồng jòi geh bơsềt tềng. Bơsềt tềng jòi geh rê pal trŭ gơm tơn, lời jŏ rơ̆p roh tĕ bơta bơkah geh is gơ dê. Bi Y Zuem Mlô đơs: “Mŭt tàm kàl mìu, tŭ he lòt tàm mìr, lòt tàm brê rơ̆p gŏ bơsềt tềng. Tơnơ̆ tŭ rào goh, gơtùi gơm biăp dà halà chàng. Tŭ gơm biăp dà den gơm dà rơngŏ hơ̆ sồng tĕ bơsềt mờ tĕ bal ală phan tĕ bè mrĕ, nha é halà nha lốt, biăp nha ƀô thồm. Phan sa gơm bơh bơsềt tềng sa bal mờ piang halà gơm bòr kung bơkah ngan sơl, tŭ pòr sin tĕ tai nha ƀô lò halà nha é. Halà he buh tàm bơnhă ồs den cĭk bal mờ dà màn, ƀŏ bal mờ hàñ kòn cau, prùng tàm nha prìt, là bơkah ngan sơl”.

Tàm phan sa bơh kòn cau Rơđê dê, bơsềt tềng gam geh gơm bal mờ blơn bơtăng. Tŭ gơm phan sa bơh bơsềt bañ tĕ uă ir phan tĕ nàng lời wơl bơta lơngồt geh is mờ bơta  ƀô bơkah bơh bơsềt dê. Bơsềt tềng ƀuơn ngan lơh, ƀuơn ngan gơm mờ ờ duh pal tĕ uă phan tĕ. Làng bol kung sùm chàng bal mờ ƀùn nàng lời is bơta lơngồt bơkah ngan, geh bơta ƀô bơkah, wền lơbơn, lơngàm dùl ết... lơh geh dùl phan sa ờ gơtùi hŭi ngan.

Mờ bơta ƀô bơkah bal mờ geh uă bơta pràn niam ai să jan in, uă cau kă bro ờs tăc bro phan sa bơkah pơnrơ càr Dăk Lăk dê sùm jòi blơi mờ giă rlau 500 rơbô đông dùl kĭ. Tŭ mìu gơđùh bal mờ càl dềt lơh mrềt tàm ù tiah kơh bơnơm ù pơr hê dê, kung là tềl tơngŏ kàl bơsềt tềng neh tus, ală cau bơtoah bơtoài rơ̆p dờp geh phan pà bơh ù tiah brê bơnơm do dê.

Cau mblàng K’ Hạnh/ H’Zawut (VOV Tây Nguyên)

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC