Sềr rùp là dùl tàm ală broă đềt mềr mờ rài kis bơh cau ùr Dao Thanh Phán dê tàm xã Yên Than, kơnhoàl Tiên Yên, càr Quảng Ninh. Do là tiah geh rlau 90% kòn cau Dao Thanh Phán ơm kis den tàng bơta niam chài, ală dơ̆ lơh chờ, lơh yàng geh khi sền gàr mờ ngui niam. Tàm do, cau ngui soh phan kòn cau ờs mờng khi dê uă ngan tàm rài kis pah ngai. Tàm ală tŭ ru, ală mò, ală mè nggui kềng bồ đap hìu, nền nòn là tơl gùng jrum, dang che brài. Broă sềr geh mblàng wơl, ală rơnàng tàm pơ dờn wơl, den tàng cau ùr tàm Yên Than ndrờm bè cau lơi kung git sềr lơm. Bi Chíu Thị Hoa, 35 sơnam pà git, jat bơhiàn ờs mờng, ală cau ùr kòn cau Dao Thanh Phán lài mờ tŭ bau ndrờm git sềr lơm, mai phan, jing phan nàng lơh is phan soh ñô bau he dê. Ờ mìng bè hơ̆, khi gam mai phan pà pô me, ală oh mi bơklau in tai: “Broă sềr bơh kòn cau dê jat bơta tàm pơ dờn wơl, bơh ồng mò, mè bèp hơ̆ sồng tus he. He bơsram rơhời den kung rơp git. Sùm kơ̆ dơn, bơsram bơh bơta ƀuơn tus bơta kal ke. Rùp sềr tềng jơng mpha, tiang àu là kal ke ngan rlau jơh. 2 gah jơng mpha pal sềr bơh 2 tus 3 nhai, ai àu den sềr 2 gah tê àu kung pal roh mờr 1 nhai. Lơh gơs 1 blah àu mpha roh mờr 5 nhai. Mờ sơnam kàr añ ờ huan soh den tàng añ mìng sềr 2 blah”.

Phan soh ờs mờng bơh cau ùr Dao Thanh Phán dê uă ngan, geh: àu, mpha, che but, sơgơn ndau, chèu. Niam, chài, rùp sềr tàm àu cau ùr Dao Thanh Phán dê sùm geh sềr tềng tiang àu, tềng đap ntơh ơnàng mờr 10 phơng. Rùp bơka tàm pha geh sềr tềng 2 đah jơng mpha, jòng mờr 30 phơng. Do kung là bă tiah geh sềr uă rùp bơka ngan rlau jơh tàm blah phan soh cau Dao Thanh Phán dê. Che but là dùl dang biài kò, ơnàng bơh 5 tus 7 phơng sùm geh sềr rùp mờ uă bơta rùp bơka bơrlŭ bal niam ngan. Lài do, phan soh cau Dao Thanh Phán dê geh 2 dà là pơrhê mờ kò. Khi kơlôi sơnơng dà pơrhê là bơta pơrya ai ồs in, dà kò pơrya ai dà in. Tiah lơi geh ồs mờ dà, tiah hơ̆ geh rài kis kòn bơnus. Bè hơ̆ den tàng pơrhê, kò là 2 bơta dà màu tờm ngan tàm phan soh cau dao Thanh Phán dê, là rùp pơrya ai bơta bơtàu tơnguh mờ kis jŏ jơi bơtiàn he dê in. Mơya tŭ do, phan soh khi dê geh tai uă bơta dà ndai bè jù, tơlir, dum phồng, pơrhê dum. Bi Chíu Thị Hải pà git, broă sềr ờ mìng lơh gơs ală blah phan soh ờs mờng mờ gam cèng ală jơnau pơrya niam chài, mờng kwèng rài kis, pin dờn,… bơh cau Dao Thanh Phán dê: “Ală rùp sền bơka do bơh cau Dao dê khi ndrờm sềr jat bơta pin dờn kòn cau dê. Tơl kai là tơl jơnau pơrya bè gah huềng. Phan sềr phan soh cau Dao dê là rùp akhar Phạn, rùp chi che, sềm, klàng pơgồp bal mờ dà sềr bơnĕ bơnài ngan, mpờl gŏ niam ngan, sềr jơh 2 gah. Kuơmàng là sơgơn ndau cao Dao Thanh Phán dê sềr kal ke ngan. Sơgơn bơh chờm geh mòn mờ 100 tap biài, 100 tap ndap lơhơ mờ 32 nơm ơrlum bơh đang tus hơ đơm. Oh neh sền dùl nă cau chài kòn cau Dao dê mòn sơgơn tàm 1 nhai, sơ gơn hơ̆ gơ jat jơh dùl rài kis cau ùr Dao Thanh Phán dê”.

Bi Chíu Thị Huệ pà git, nàng sềr gơs 1 blah phan soh pal roh uă ngan tŭ tơngai, den tàng tŭ do uă cau ờ git sềr, ngan là ală cau ùr kơnòm să: “Kung geh 2, 3 nă cau kơnòm să ờ git sềr. Tŭ do, uă cau ờ bơsram den tàng ờ git sềr. Añ git sềr bơh tŭ 12, 13 sơnam, bơh mè añ dê bơto. Tài añ kờñ den tàng ngai mang sềr. Să tờm añ kung kờñ, uă tŭ sền tê àu mè dê hơ̆ sồng sềr, bơta lơi ờ git den lùp mè. Kòn ùr añ dê bơsram ơdŭ 8, añ ờ hềt bơto sau in tài añ ờ hềt geh tŭ tơngai”.

Rài kis tam gơl pa, uă jơnau lơh ală ùr ơruh cau Dao Thanh Phán ờ git sềr. Khi ờ huan soh phan ờs mờng kòn cau dê, broă bơsram sră ờ ru mờ ală mè pal lơh broă den tàng kung ờ geh tŭ jơ nang bơto oh kòn. Hơ̆ sồng broă sềr kờñ pal geh bơta nền nòn, jơh nùs, ală rùp sềr bơka kal ke tai den tàng kung lơh cau kơnòm să kờ kờñ, ờ kơ̆ nùs bơsam. Nàng prap gàr mờ ngui niam ală bơta kuơ niam chài, tàm hơ̆ geh broă sềr, kơnhoàl Tiên Yên kung neh lơh ală Mpồl prap gàr broă sềr bơh làng bol kòn cau Dao Thanh Phán, Dao Thanh Y, Sán Chỉ… Mò Dương Thị Hậu, Phó kwang atbồ Cơldŭ niam chài kơnoàl Tiên Yên pà git: “Ală blah phan soh kòn cau jơi bơtiàn dồ êt nă cau tàm Tiên Yên geh lơh kal ke ngan, lơh mờ tê, sồr pal niam, pal geh bơta jơh nùs bơh cau ùr dê. Tàm mpồl bơtiàn tam gơl pa den broă do ngai sơlơ gơtìp roh huĭ. Bulah bè hơ̆, nàng prap gàr, bơto wơl cau kơnòm să in den tŭ do Tiên Yên neh lơh uă ngan broă geh lơh nền, tàm hơ̆ lơh lài mờ tă priă nàng mblàng yal, yal tơnggit ai làng bol in kung bè nàng prap gàr ală mpồl sềr. Lơh phan sềr gơ gơs phan nac lòt nhơl in. Ờ di 100% ndrờm git jơh, mơya tŭ lơh mpồl do, ală bơyô kơnòm să ndrờm geh mè bèp bơto wơl broă sềr. Tŭ do, êt ngan là khi kung git sềr is phan he in nàng soh”.

Broă sềr là bơta pràn bơh Yên Than dê, den tàng mờ gùng dà ai tơlik prap gàr niam chài gơ jat bal mờ bơtàu tơnguh lòt nhơl, gơnoar atbồ xã sùm lòt bal mờ làng bol tàm broă sền gàr broă sềr. Ồng Phạm Văn Hưng, Phó Ƀí thư Duh broă sùm, Củ tịc Hội đồng Ñân zân xã Yên Than pà git, gơnoar atbồ xã sùm lòt bal mờ làng bol tàm broă prap gàr mờ ngui niam ală bơta kuơ niam chài, ngan là broă sềr: “Bol hi neh tơlik mat 2 mpồl sền gàr niam chài jơi bơtiàn, tàm hơ̆ tam pà gơs 1 mpồl niam chài, sền gàr bơta niam chài kòn cau Dao Thanh Phán, Mpồl Dao Thanh Y. Ală ngai chờ sa tềp, ngai lơh yàng den mblàng yal, hòi jà làng bol , ngan là oh mi cau ùr soh phan kòn cau. Oh mi cau ùr pơn iờ să ngan, kơp kờn ală ngai lơh chờ, lơh yàng do nàng soh àu mpha cèng bơta niam chài kòn cau he dê”.

Broă lơh Mpồl niam chài, sền gàr bơta niam chài kòn cau Dao Thanh Phán dong oh mi cau ùr git wă mờ pơn iờ să bè broă sềr kòn cau he dê. Ală dơ̆ bơto bơtê ndrờm bè gơ lơh chờ hờp rlau, cau kơnòm să kung sền gròi mờ jơh nùs bơsram tơl gùng che brài sềr. Khi pơn iờ să đơs là “Khi prap gàr mờ ngui niam bơta niam chài dùl bơnah là tài mờng chài, bơta kuơmàng hơ̆ là bơta kờñ gơboh mờ tơl rùp bơka, mờ tơl blah phan soh gơ crà rùp bơka mơya cèng jơh 1 dunia ơm kis kòn bơnus bơh kòn cau Dao Thanh Phán dê.