Tơngai pa do, uă dơ̆ lơh chờ ờs mờng bơh yau, ală bơta kwơ phan lời wơl niam chài bơh làng bol dê gam geh pơhìn hŭi roh tĕ. Tềng đăp bơta geh ngan do, bal mờ bơta sền gròi dong kờl, bơcri priă bơh tiah do dê, ală cau geh bơngă pin dờn, cau kra ƀòn, cau chài kòn cau dùl êt nă cau neh tàm sơm băt tê bal bơto yal wơl, ngui niam ală bơta kwơ niam chài niam bơnĕ bơh jơi bơtiàn he dê. Jơh ală ndrờm kơ̆p kờñ “gàr hwềng” ai ală săp ntas cing mồng, jơnau đơs pơnđik, jơnau tam ya klo ntas dờng sùm tàm brê bơnơm dờng Trường Sơn.

Bồ sơnam pa, làng bol kòn cau Hre ơm tàm xã Ba Thành, kơnhoàl Ba Tơ, càr Quảng Ngãi bơtòm tơrgùm să bal tai kềng hìu rơng, iang ngan tàm săp ntas dròng cing pe, tàp viñ vút, đơs jơnau pơnđik Ca choi, ñô tơrnờm yang. Di tàm dơ̆ lơh chờ, wă rò sơnam pa, săp ntas ờ tŭ lơi ờ geh hơ̆ là săp ntas cing pe. Cing pe neh ơm rềp mềl bal jŏ rài kis, đềt mềr ngan mờ làng bol kòn cau Hre tàm rài kis pah ngai, dơ̆ lơh chờ, ñô lir bong, mŭt ơm hìu pa...Ồng Phạm Văn Sây, pà gĭt, bơdìh mờ cing pe, kòn cau Hre chờ hờp ngan mờ ală săp ntas pơnrơ is ngan bơh ală đờng goòng dê bè đờng Brook, čing K’la, kơ wào Ta liá, Tà vổ, kèng Ra ngói, ală jơnau đơs pơnđik Ta lêu, Ca choi. Nam 2021, Đơs crih tam ya dròng cing pe bơh cau Hre dê geh Ƀộ Văn hoá, Thể thao mờ Zu lịc dờp là phan lời wơl niam chài ờ di mờ phan bơna dà lơgar dê, săp ntas dròng cing sơlơ kơno ntas ngài rlau...

Pah dơ̆ bơyai lơh dròng cing jañ mồng, añ chờ hờp mờ pơñiờ să ngan. Hwềng nùs añ chờ hờp chờ hờñ ngan pah tŭ ià cing. Tŭ do kung bè tơnơ̆ do sơl, añ pơlam ală sau in bơta chài dròng cing bè lơi nàng gơ in ntas dờng, hwềng nùs bơh cing dê gơ par ngài rlau.

Ờ mìng is cau Hre lơm mờ ală ƀòn lơgar bơh kòn cau Cor, Ka Dong tàm tiah kơh bơnơm càr Quảng Ngãi dê kung nggồr nggàc sơl săp ntas dròng cing jañ mồng. Tơl jơi bơtiàn geh dùl broă dròng cing krơi is, cèng uă rài kis niam chài ờs mờng bơh yau bơh kòn cau he dê. Cau Hre dròng cing jăt săp ntas gơdan nisơna dê, tàm bơceh mờ dròng cing nàng lơh geh nùs nhơm chờ hờp chờ hờñ. Tŭ bơyai lơh dơ̆ sa rơpu, răc dan lơh sa geh tơnhàu, làng bol kòn cau Hre dròng cing jăt ală jơnau cing răc dan lơh sa geh tơnhàu, bè: Túc H’lay (săp ntas ñrùh dà dê hòr), Túc Tuguốc (săp ntas sềm dê yal mìu tus); Túc K’oa (săp ntas kĭt dê hòi)...

Tàm kơnhoàl Trà Bồng, càr Quảng Ngãi, bơh rài yô rài yau, đơs crih tam ya dròng cing geh cau Cor prăp gàr, sền gàr mờ lơh sùm tus dì tŭ do tơn. Pah dơ̆ tus ngai sa tềp Ngã Rạ, nam pa, ală klau pơnu kòn cau Cor kờñ ngan tai tàm nùs nhơm dơ̆ lơh chờ mờ bơnah dròng cing klo ntas dờng làm gùt brê bơnơm. Ală ùr ơruh kòn cau Cor soh ồi àu kòn cau he dê niam bơnĕ ngan bal mờ săp ntas gùng tam ya Cà đáo. Bơh kra ƀòn tus ală cau bơyô kơnòm să ndrờm kờñ ngan iăt jơnau đơs pơnđik Xà ru, A giới, săp ntas uh kèng A máp, săp ntas uh kơ wào Ta liá dê...Nàng săp ntas cing mồng mpong ntas sùm, ală cau kra ƀòn kòn cau Cor tàm Trà Bồng jòi broă jòi tơrgùm, sền gàr, prăp gàr wơl phan lời wơl niam chài kòn cau he dê. Uă nam do, ồng kra Hồ Ngọc An ơm tàm xã Trà Thủy, kơnhoàl Trà Bồng neh lơh gơlik bơta gơdan bơto yal wơl ai rơnàng kơnòm să kòn cau Cor in broă chài dròng cing, pĕ đờng goòng ală bơta, prăp gàr wơl ală jơnau đơs pơnđik ờs mờng bơh yau...

Añ là cau să tờm tơn bơto yal wơl ai ală sau in broă chài dròng cing mờ ală bơta đờng goòng ndai. Kwơmàng là broă chài dròng cing. Săp ntas dròng cing bơh cau Cor dê ờ gơtùi roh tĕ ờ tài bơh gơ là hwềng nùs bơh cau Cor dê.

Bi Hồ Văn Phi ơm tàm xã Trà Thủy, kơnhoàl Trà  Bồng, càr Quảng Ngãi pà gĭt, bàr pe nam do, ală bơyô kơnòm să kờñ ngan bơsram broă chài dròng cing, jañ mồng, tam ya cà đáo, bơsram đơs jơnau pơnđik.

Oh gŏ bơta niam chài kòn cau he dê niam ngan, kờñ ngan. Oh kờñ lùp bơsram nàng prăp gàr bơhiàn niam chài bơh cau Cor he dê. Ală wa bơto bol oh in bơsram geh uă jơnau đơs pơnđik. Oh pơđơl pràn lơh ngan bơsram nàng bơto pơlam wơl ai ală bơyô đoàn viên ơruh pơnu in.

Tàm kơnhoàl Sơn Tây, càr Quảng Ngãi, bơdìh mờ cing mồng, làng bol kòn cau Ka Dong gam pơñiờ să ngan bè ală săp ntas pĕ đờng Kloong vút, Vrook, Vrook tru, Krâu mờ ală jơnau đơs pơnđik Ta lêu, Ra nghế, Dê ô dê...Mờ cau Ka Dong, cau Hre halà cau Cor tàm tiah đah mat tơngai mŭt càr Quảng Ngãi dê, cing, kèng, đờng, kơ wào, ndrờm geh “hwềng” is lơm.

Mìng is cing mồng bè phan ndu gơnrơh yàng dê pà, là phan kwơ làng bol ƀòn lơgar dê. Cing geh prăp ơn kơrhia ngan tàm hìu, mìng cèng ai ngui tŭ geh dơ̆ lơh yàng dờng kwơmàng, ngai chờ hờp bơh làng bol ƀòn lơgar dê. Lài mờ tŭ ngui, làng bol sùm bơyai lơh yàng duh khuai “hwềng cing”. Pah tŭ săp ntas cing mpong ntas cèng jăt bal jơnau răc dan mờ yàng dong kờl ai pà ală bơta niam bơnĕ, jơm glòm ai làng bol ƀòn lơgar in lơngăp lơngai hờm ram.

Ngai do, ală kơnhoàl tiah kơh bơnơm càr Quảng Ngãi neh lơh uă mpồl bơto dròng cing, đơs pơnđik, tam ya, bơceh lơh mờ nhơl ală đờng goòng ờs mờng bơh yau. Jăt mờ hơ̆, săp ntas cing, đờng, ală jơnau đơs pơnđik sùm klo ntas dờng tàm brê bơnơm. Ală bơta kwơ phan lời wơl niam chài bơh kòn cau tiah kơh bơnơm dê geh prăp gàr wơl, bơto yal wơl, yal tơngĭt làm uă, mờ geh cau gĭt uă rlau bơh ală dơ̆ lơh đơs crih tam ya, dơ̆ lơh chờ gơ jăt bal mờ nhơl chờ mpồl bơtiàn. Bi Trần Thị Thu Thảo ơm tàm ƀòn dờng Quảng Ngãi kờñ ngan tŭ geh chờ hờp sa tềp Ngã rạ bal mờ ală broă lơh niam chài, jơnau nhơl ờs mờng bơh yau bơh cau Cor dê.

Do là dơ̆ sơnrờp oh geh tus bal dơ̆ lơh chờ bơh cau Cor dê. Oh gŏ gơlơh kờñ ngan mờ chờ hờp tài bơh gơtùi lùp bơsram tai uă bơta gĭt wă mờ sền gĭt ală bơta mờ lài do he ờ hềt gĭt.

Càr Quảng Ngãi geh 5 kơnhoàl tiah kơh bơnơm mờ ală niam chài ờs mờng bơh yau li la ngan bơh ală kòn cau Hre, Cor, Ka Dong dê...Tơngai lài, uă tiah neh lam lơh ală rơndăp broă lơh lơh wơl, prăp gàr, ngui niam ală bơta kwơ niam chài ờs mờng bơh yau bơh làng bol kòn cau tiah kơh bơnơm dê. Ồng Phạm Xuân Vinh, Củ tịc Ủy ƀan Ñân zân kơnhoàl Ba Tơ, càr Quảng Ngãi, pà gĭt: Đơs crih tam ya dròng cing pe bơh cau Hre dê mờ broă tàñ ồi yau ƀòn Teng, xã Ba Thành dê geh Ƀộ Văn hoá, Thể thao mờ Zu lịc dờp là Phan lời wơl niam chài ờ di mờ phan bơna dà lơgar dê, pờ tơlik tŭ niam pa ai tiah do in bơtàu tơnguh nhơl chờ.

Tơngai bơh nam 2023- 2025, bal mờ broă prăp gàr mờ bơtàu tơnguh bơta niam chài gam gơ jăt bal mờ bơtàu tơnguh nhơl chờ. Do là kơnòl kwơmàng ngan. Kơnhoàl kung neh ai dùl bơnah priă jền ai bơh kes priă kơnhoàl dê mờ bơh priă Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơh Kâp dà lơgar dê nàng lơh bơka niam wơl ală hìu rơng, pờ tai uă ơdŭ bơto broă lơh, jòi tơrgùm, bơtàu tơnguh ală bơta kwơ ờs mờng bơh yau bơh làng bol kòn cau Hre dê neh gơtìp hŭi roh tĕ.

Di 2 nam dùl dơ̆, gĭt nđờ rhiang nă cau chài ală kòn cau Hre, Cor, Ka Dong dê tàm ală kơnhoàl tiah kơh bơơm bơtòm tơrgùm să bal tai tàm dơ̆ Pơrlòng cing mồng, pĕ đờng goòng, đơs jơnau pơnđik mờ dơ̆ pơrlòng tàp pràn să jan ală jơi bơtiàn dùl êt nă cau càr Quảng Ngãi dê. Ală săp ntas niam bơnĕ is ngan bơh cing mồng, ală bơta đờng goòng, jơnau đơs pơnđik, tam ya bơh ală jơi bơtiàn dùl êt nă cau dê geh lơh ai cau in sền, ntas dờng. Jơh ală tàm bơrlŭ bal, sơlơ tơnguh tai bơta tam klăc đah ală jơi bơtiàn oh mi mờ bal mờ gơ̆p sền gàr, ngui niam ală bơta kwơ niam chài ờs mờng bơh yau bơh ală jơi bơtiàn dê.