Làng bol mờ gơ̆p bơyô gam iăt jơnau ntas đờng Brô̆ bơh cau chài Y Dŭ Êƀan ơm tàm ƀòn Sut Mđưng, xã Cư Suê, kơnhoàl Cư Mgar, càr Dăk Lăk dê pĕ.
Mờ gùng ntas rơlĕ rơlùn, ram mhŭ, gơ mpoong dồ ết, jơnau ntas di pal ngan, ală klau pơnu kòn cau Rơdê sùm pĕ đờng Brô̆ nàng kờñ yal ală jơnau tàm nùs, bơta kờñ đơs mờ ùr ơruh. Đờng do kung geh ngui nàng tàm bơrlŭ bal ai gùng đơs kư̆t in mờ jơnau đơs dờng ơnàng, lơh gơrề jòng ngan... Cau chài Y Dŭ Êban yal, mìng geh ală klau pơnu hơ̆ sồng pĕ đờng Brô̆ do, mờ đờng do geh pĕ tàm khat dùl bơta nhơl chờ lơi tàm mpồl bơtiàn. Đờng Brô̆ kung sền là “rƀàng tàm tơrbŏ bal bơta tàm kờñ ùr klau dê” ai ală yô ùr klau tàm ƀòn dê in. Cau chài Y Dŭ Êban yal:“Lài do, đờng Brô̆ geh ngui tàm dơ̆ lơh Yàng mut ơm hìu pa, geh cau đơs kư̆t. Dơ̆ 2, ờ mìng tơngŏ bơta hờn chờ tàm ngai guh ơm hìu pa lơm, đờng Brô̆ geh pĕ tềng kềng gah hìu jòng tàm trồ mho mang ngềt ngơ̆t, càl khồm lơngơm mrềt. Tŭ gơlơh hờn chờ mờ geh ală jơnau kờñ đơs lơi den ai đờng mờ pĕ đờng lơm”.
Tŭ pĕ đờng Brô̆, klau pơnu ờ soh ào, tê đah kiau lĭp tiah lĭp, ală nao tê pal pĕ dang che đờng, dồ dơ̆ bal pờ dơ̆p plai nhồng ro nàng lơh geh jơnau ntas, jơnau mpoong krơi is. Dilah bè ală bơta đờng ndai, plai nhồng ro lơh mpoong geh pơnđềt đah bơdìh nàng lơh geh jơnau mpoong ai jơnau ntas đờng dê den sơlơ̆u wơl, plai nhồng ro lơh mpoong đờng Brô̆ dê sơklŭp tàm ndul bơh cau pĕ dê. Cau chai Y Dŭ Êban pà gĭt, kòn cau Rơđê mòn ală phan bơh đờng dê mờ broă lơh lơh mờ tê bơh yau lơm, tơnơ̆ hơ̆ ngui snồp lơwe nàng pơđềt ală phan do gơ gơs dùl nơm đờng: “ Dờng Brô̆ geh lơh mờ dùl nơm ding gle jòng, lồi ding đờng cau crăp dùl pĕt chi dềt geh loh nàng tơbă che đờng. Đờng geh kơ̆t kơ̆ mờ 1 nggùl plai nhồng ro sơlơ dờng den rơ̆p sơlơ mpoong uă rlau. Đờng geh 5 tiah pơnđềt mờ nsồp lơwe. Cau gĭt mòn đờng, gĭt iăt jơnau ntas niam rơ̆p lơh dùl nơm đờng Brô̆ mhar ngan. Lơh ƀùi drim tus ƀùi mho rơ̆p lơh jơh dồ nơm đờng Brô̆ rao”.
Jơnau ntas bơh đờng Brô̆ dê ờ gơ jat dùl jơnau sồr tơl niam lơi mờ gơ jat bơta geh nisơna bơh cau pĕ dê, bè dùl broă lơh yal wơl dùl jơnau đơs pơnđick kòn cau Rơđê dê. Bơdìh mờ yal tơngĭt nùs nhơm kờñ đơs, jơnau tàm nùs kờñ đơs tàm bơta kờñ gơboh ùr klau dê, đờng Brô̆ gam geh ngui nàng lơh pơrài bồ tơngoh tàm tŭ lơh broă sa tàm sre tàm mìr nàng lơh roh tĕ ală bơta bòl glar. Jơnau ntas đờng dê lơbơn niam, gơguh gơmù ram mhŭ, bơta mpoong gơ kờñ uă ngan den kung geh pĕ nàng pơniang ai oh kòn, kòn sau in bĭc lơhă. Cau chài Y Dŭ Êban pà gĭt: “Tơl tiah rơ̆p geh gùng pĕ đờng Brô̆ krơi is. Jat ală bơta chài gĭt iăt jơnau ntas bơh tơl nă cau dê. Kung là dùl jơnau pơnđick mơya dilah cau chài jak rlau den jơnau ntas rơ̆p gơ hoăc rlau mờ is ồn dilah cau chài geh uă mờng chài pĕ đờng den tơngŏ bơta muăt jrùm bơh đờng Brô̆ dê lơh cau iăt ngoh rơngăc jat gùng đờng dê”.
Kòn cau Rơđê sền dờng màng ngan đờng Brô̆, ờ mìng bơh jơnau kờñ đơs lơm mờ gam tơngŏ bơta kờñ ngan, rềp mềr ngan, đềt mềr mờ đờng bơh broă pĕ đờng do dê. Tŭ gùng ntas đờng Brô̆ geh mpoong, nùs nhơm cau dê sơlơ ngoh ngăc, hờn chờ, hŭi tĕ bơta muăt jrùm, bơta bòl glar, kơlôi sơnơng ờ suk ơm tàm rài kis. Lài do, ală hìu bơnhă kòn cau Rơđê ndrờm geh đờng Brô̆ lơm, mờ tàm ală ƀòn lơgar geh uă ngan cau gĭt pĕ đờng Brô̆. Mơya jat bơta bơtàu tơnguh bơh mpồl bơtiàn tàm tơngai pa dê, uă cau neh hŭi tĕ jơnau ntas lơbơn niam ngan bơh đờng Brô̆ dê. Hơ̆ kung là bơta kơlôi rcang bơh ală cau chài neh dờng sơnam tàm mpồl bơtiàn kòn cau Rơđê dê. Cau chài Y Dŭ Êban yal: “Tơnơ̆ do cau lơi gĭt mòn đờng Brô̆ tai”, “Jơnau ntas đờng Brô̆ gam mpoong tàm jơh gùt ƀòn lơgar tai halà ờ”: “Cau lơi kờñ bơsram pĕ đờng Brô̆ añ crăp rcang bơto wơl. Mơya rơnàng kơnòm să tŭ do tơrgùm bơsram sră mờ lòt lơh broă jòi priă jền nàng rcang ngui tàm rài kis. Ờ tơl priă jền bơcri lơh, pơn jờng ai ală sau in bơsram. Tŭ do ết ngan cau gĭt lơh đờng Brô̆, geh ƀòn gam bàr pe nă cau, geh ƀòn ờ gam geh cau lơi gĭt mòn mờ pĕ đờng Brô̆ tai. Do kung là bơta muăt jrùm ngan mờ kơ̆p kờñ là mpồl bơtiàn he dê rơ̆p sền gròi rlau tai. Dilah ờ bơto wơl mờ prăp lời wơl ngan ngồn là rơ̆p roh tĕ ală bơhiàn niam bơnĕ bơh ồng mò dê lời wơl”.
Jơnau ntas gơguh gơmù ram mhŭ bơh đờng Brô̆ dê ờ mìng là dùl jơnau ntas geh kwơ, dùl phan sa nùs nhơm ờ tŭ lơi ờ geh tàm rài kis kòn cau Rơđê, geh tai bơta tàm tơrbŏ bal ai ală dơ̆ lơh chờ dê lơm mờ gam là bơhiàn niam bơnĕ krơi is ngan đờng goòng kòn cau Rơđê dê.
Viết bình luận