Gong Prăk – Phan kuơ bơh cau M’nông dê
Chủ nhật, 06:00, 14/09/2025 Cau mblàng K’Duẩn/ Cau cih Thị Đoăt Cau mblàng K’Duẩn/ Cau cih Thị Đoăt
VOV.K’Ho – Làng bol kòn cau M’nông kung bè uă jơi bơtiàn dồ êt nă cau ndai tàm Tây Nguyên geh uă bơta cing mồng ngui tàm dơ̆ lơh chờ mờ pơrjum ƀòn lơgar in. Tàm hơ̆, Gong Prăk geh sền là phan kuơ màng ờ huan geh ngan, ờ mìng tài phan mòn is ồn, sap ntas krơi is mờ gam tài bơta kuơ gah huềng, mpồl bơtiàn gơ jat bal mờ rài kis bơh ƀòn lơgar dê, ai tơnggŏ gơnoar broă bơh tơl hìu bơnhă dê.

Gong Prăk geh mòn bơh bơta bơrlŭ bal đah lơngô mờ màh, krơi mờ cing ờs mờng. Bòr cing mìng geh 3 pang geh cồng mpờl, dờng bơh 15 tus 20 phơng, dà lơngô bơrlŭ bal mờ dà jù jat tŭ tơngai. Sap ntas bơh Gong Prăk dê ờ mìng jơnhua, mpong bè đờng lŭ, ờ gam mpong dờng ngan, king crŭ bè sap cing yau, lơh gơlik sap ntas krơi is, tŭ den gơ mpong jòng, jơnhua tàm ù tiah brê bơnơm, geh tŭ den gơ mpong pràn ngan, lơh cau iat gơtùi git gŏ bơta ndu gơn rơh mờ đềt mềr.

Nàng gơtùi geh dùl bòr Gong Prăk, cau M’nông pal tàm pơgơl mờ uă ngan rơpu, kơnrồ mờ cau Lào, Campuchia. Geh bòr cing kuơ ndrờm mờ 2, 3 jơt nơm rơpu dờng. Bè hơ̆ den tàng Gong Prăk geh sền là jơtài kuơmàng ngan, mìng ală hìu bơnhă pas sơm, wil tơl den hơ̆ sồng geh mờ mblàng wơl uă rơnàng cau.

Cau chài mò Thị Mai, ơm tàm ƀò Bu Njranglu, sàh Đức An, càr Lâm Đồng, dùl tàm khà êt ngan hìu bơnhă gam gàr bòr cing Gong Prăk yal:

“Tŭ do gam dồ êt ngan cau git dròng cing Gong do. Tàm ƀòn bol hi, mpồl cing mìng geh 3, 4 nă cau git dròng. Gong Prăk là jơtài kuơmàng neh mblàng wơl nđờ rài tàm hìu bơnhă añ. Ờ mìng lời wơl rài tơnơ̆ in mờ bol hi gam bơto bơta chài dròng. Añ geh bèp bơto, tŭ do den añ bơto wơl kòn añ in, bơto wơl rơnàng cau kơnòm să in, nàng git bơta kuơ mờ jơnau gơtha bơh sap cing Gong dê tàm pah dơ̆ dròng”.

Gơ wèt mờ cau M’nông, cing geh cồng hòi là mồng (gong), ai cing ờ geh cồng den hòi là cing ring. Gơ wèt mờ Gong Prăk, lài mờ tŭ dròng, cau chài pal lơh yàng cing mờ drăp tơrnờm mờ iar dam nàng ai tơnggŏ bơta ki ngàm. Bơta chài dròng kung is ồn ngan sơl, cau chài gàr che nàng cing in gơ yồng, tê đah ne den ià gai chi teh tềng cồng, lơh gơlik sap mpong ntas, gơ rề làm bă tiah. Cau chài mò Thị Mai pà git tai:

“Krơi mờ cing ờs, Gong Prăk mìng geh ngui tàm ală broă dờng bè dơ̆ lơh yàng bơtòm tơrgùm ƀòn lơgar, lơh yàng kàl sa nam hùc nhai, dơ̆ lơh yàng tơmut bal ƀòn halà lơh yàng ƀòn. Lài mờ tŭ dròng cing, làng bol ndrờm pal lơh yàng hòi dan yàng cing. Bơhiàn lơh yàng do ai tơnggŏ bơta ki ngàm gơ wèt mờ phan kuơ”.

Tŭ do, tàm mpồl bơtiàn cau M’nông mìng gam dồ êt nă bòr Gong Prăk. Khà cau git dròng di kung ờ huan geh ngan sơl, uă ngan là ală cau chài dờng sơnam. Pah dơ̆ Gong Prăk mpong ntas tàm dơ̆ lơh chờ, hơ̆ ờ mìng là sap ntas bơh đờng goòng dê, mờ gam là sap ntas bơh mò pàng dê tai, là phan lời wơl nùs nhơm kuơmàng ngan. Cau chài mò Thị Dơn, cau tàm mpồl cing mồng ƀòn Bu Njranglu, sàh Đức An, càr Lâm Đồng pà git:

“Do là Gong Prăk kuơmàng ngan, pah dơ̆ geh broă dờng den hơ̆ sồng geh dròng. Tŭ dròng Gong Prăk, añ gŏ bè geh sap đơs mò pàng dê. Bol hi rơp lơh ngan sền gàr mờ mblàng wơl rơnàng tơnơ̆ do in”.

Tơl sap Gong Prăk geh dròng jat bơta chài is ồn, di mờ tơl broă bơyai lơh, là bơta bơrlŭ bal đah kòn bơnus, brah yàng mờ trồ tiah, brê bơnơm. Gơ wèt mờ cau M’nông, cing mồng đơs bal là bơta đo was gơnăp gơnoar tàm mpồl bơtiàn mờ gơnoar tơl hìu bơnhă, jơi nòi dê. Ai is ồn gơ wèt mờ Gong Prăk, hơ̆ là phan kuơ mìng ală hìu bơnhă pas sơm, wil tơl hơ̆ sồng geh mờ sùm geh ki ngàm bè dùl phan lời wơl ală rài dê.

Cau mblàng K’Duẩn/ Cau cih Thị Đoăt

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC