“Ngai chờ Niam chài tài Ring lơngai”: lơh kah wơl rài kah yau dờng màng bơh càr lơgar dê
Thứ năm, 06:00, 10/10/2024 Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV
VOV4.K’Ho- Di dơ̆ tơngkah kir sơnrai 70 nam Ngai Tơngklàs càr lơgar (10/10/1954 – 10/10/2024) mờ 25 nam Hà Nội geh UNESCO jàu sră jờng rơ “Ƀòn dờng tài ring lơngai” (16/7/1999 – 16/7/2024), Anih duh broă làng bol ƀòn dờng Hà Nội bơyai lơh broă lơh “Ngai chờ Niam chài tài Ring lơngai” tàm tiah Tơnau dà Hoàn Kiếm- pơrya niam chài kah yau bơh càr lơgar dê. Broă lơh là dơ̆ jờng rơ bơhiàn kah yau bơh Hà Nội dê, mơkung yal tơngĭt rùp hin càr lơgar kờñ ngan ring lơngai tus mờ jơh gùt làng bol mờ gơ̆p bơyô ală lơgar dê.

   "Ngai  chờ Niam chài tài Ring lơngai” geh tàm pà gơs 3 bơnah tờm, geh: Bơnah dơ̆ 1 – Kah wơl kir sơnrai Hà Nội, Bơnah dơ̆ 2- Tŭ tơngai phan lời wơl, Bơnah dơ̆ 3 – Hà Nội: Ƀòn dờng tài Ring lơngai, ƀòn dờng bơceh lơh. Ƀlàng bơyai lơh tờm bơh broă lơh dê geh lơh niam ngan tàm tiah Tơnau dà Hoàn Kiếm, ngui ală jơnau bơh ù tiah ngan ngồn dê nàng ràng tơlik wơl ală phan tềl lời wơl kah yau, tiah tiơng pơn rơ ngan gơ jat bal mờ càr lơgar bè mpồng ô Hà Nội, Mpồng mut Đoan Môn (Hoàng Thành Thăng Long), Rbàng Long Biên, mờ Jrong yồng bồng bi Hà Nội.

 Bơh hơ̆, broă lơh neh lơh geh dùl ù tiah niam chài kah yau krơi is ngan, dong làng bol mờ năc lòt nhơl kis wơl tàm ală tŭ tơngai kah yau dờng màng bơh Hà Nội dê tàm ală tơngai 70 nam bơh Ngai Tơngklàs càr lơgar dê. Đơs tàm broă lơh, Củ tịc Anih duh broă làng bol ƀòn dờng Hà Nội ồng Trần Sỹ Thanh pà gĭt : “Broă lơh ràng tơlik wơl ală tềl lời wơl kah yau bơh càr lơgar dê bơh ală rài, yal tơngĭt, ràng tơlik phan lời wơl niam chài ờ di phan bơna mờ ală ƀòn lơh broă pơn rơ ngan bơh càr lơgar dê. Is ồn là dơ̆ ràng tơlik bơta geh ngan tŭ tơngai kah yau kwơ màng bơh càr lơgar mờ Dà lơgar ngai 10 nhai 10 nam 1954, tŭ mpồl ling mut atbồ càr lơgar tàm làm gùt ù tiah geh bềng bồng bi mờ bơkào mờ bơta hơn chờ tam lơh pha lin, tơn jơh 9 nam jŏ jòng dơ̆ tam lơh bòl glar kal ke, gĭt nđờ bơta chơ̆t phi să, roh rui mờ nùs nhơm khin cha ờ tŭ lơi rŭc wơl bơh làng bol he dê. Bơdìh mờ hơ̆, Ngai chờ niam chài Tài ring lơngai gam là dơ̆ nàng bol he in jờng rơ rài niam chài niam bơnĕ tài ring lơngai bơh càr lơgar Hà Nội dê ù tiah dờng màng geh uă cau kòn jak chài, tiah gơ ơm wơl nùs nhơm dờng màng Thăng Long, hwềng ndu gơn rơh ù tiah dà ia brê bơnơm tiah tơrgùm mờ lơh àng gơcrà bồ tơngoh Việt Nam, lơh àng gơ crà bồ tơngoh jak mờ nùs nhơm niam kòn bơnus dê”.

Rlau 8 rơbô nă cau, tàm hơ̆ geh 5 rơbô nă làng bol mờ ala mat ală mpồl cau bơh ală quận, kơnhoàl, ƀòn drà dờng tus bal tàm ală dơ̆ ràng tơlik, bơyai lơh ală bơta niam chài đơs crih tam ya bơh yau dê, geh bal ală phan lời wơl niam chài ờ di phan bơna geh UNESCO mờ Dà lơgar dờp, bal mờ ală bơta niam bơnĕ niam chài bơh yau niam ngan bơh càr lơgar dê.

 Dùl tàm ală bơta tờm kwơ màng ngan bơh broă lơh dê là dơ̆ ràng tơlik wơl niam ngan bè rùp hin mpồl ling mut tàm Hà Nội tàm tơngngai kah yau ngai 10/10/1954, tŭ mpồl ling klàng Việt Nam atbồ càr lơgar, lơh tềl lời wơl bơta tơn jơh dơ̆ rồn bơklơn bơh bol sò tơm dê. Tŭ tơngai dờng màng do geh ràng tơlik mờ ală dơ̆ bơyai lơh tàm ù tiah ngan ngồn, mờ bơta tus bal bơh mờr 1 rơbô nă ling bal mờ 200 nă cau đơs crih tam ya, cèng wơl bơta ngoh rơngăc uă ngan ai cau sền in. Mò Đinh Hồ Pha, gơwèt mpồl ală mpồl sơnah ƀòn tus bal ngai chờ đơs: “Nùs nhơm ngoh rơngăc ờ gơtùi đơs ngan, duh hồl ngan, bè là he gam kis tàm nam 1954 mờ he gam ñă ntào chờ hờp mờ cau ling mut tơngklàs càr lơgar. Broă lơh dờng màng ngan, ràng tơlik jơh ală bơta bơh ngai lài do dê, bơh tŭ mờ wa Hồ ai tơlik jơnau hòi jà jơh gùt lơgar tam lơh nam 1946, ràng tơlik wơl geh bal jơh ală tŭ mờ làng bol tam dră mờ bol sò tơm lơgar lơgar Tây tàm càr lơgar mbè lơi, ràng tơlik wơl ală mpồl ling sơn rờp mut tơngklàs càr lơgar, làng bol chờ hờp bè lơi mờ bồng bi bơkào bềng tàm ală ù tiah.”

Pal sền gròi ngan là, ală bơta đơs crih tam ya bè đơs ca trù, tam ya rùp tàm dà, đơs xẩm, ală phan lời wơl gah pin dờng jăt Yàng bè Gah pin dờn jăt Yàng duh khoai Tản Viên Sơn Thánh, Hai Bà Trưng, Thánh Gióng, den bơnah yal tơngĭt niam chài phan sa mờ phan bơna ƀòn lơh broă bơh yau bơh càr lơgar dê bè ƀòn buh ù Bát Tràng, ƀòn biài Vạn Phúc, ƀòn tàñ mai Quất Động, tàñ phan Phú Vinh kung geh bơyai lơh mờ yal tơngĭt tàm broă lơh, cèng wơl ai cau tus sền in dùl bơta ngoh rơngăc uă ngan bè ală bơta kwơ niam chài gam sùm bơh càr lơgar Hà Nội dê. Bơyô Nguyễn Ngân, ơm tàm Thạch Thất, Hà Nội pà gĭt: “Añ chờ hờp ngan mờ brờn brài ngan tài bơh geh tus bal dùl broă lơh dờng bè do. Añ yal tơngĭt ƀòn broă lơh bơh yau ƀòn Thạch Thất, phan bơkah pơn rơ cè kho Đại Đồng mờ cè lam.”

Oh Ngô Trang Linh, bơsram Hìu bơsram Gùng lòt jun pơndiang phan pà gĭt: “Oh gơ lơh gơ kờñ ngan tŭ geh ală broă lơh bơyai lơh wơl rài tơnơ̆ do mờ kah yau do dê, rơ̆p dong ai cau kơnòm să, ală kơnòm bơsram gơtùi gĭt rài kah yau dùl bă rềp mềr, rềp ngan mờ rài kis. Tàm bơnah tàm pơdar tàm gùng, jơh ală phan bơkah pơn rơ kung bè ală ƀòn lơh broă bơh yau bơh Hà Nội dê ndrờm geh ràng tơlik, niam ngan. Oh sền gŏ Hà Nội geh uă ngan phan lời wơl, ƀòn lơh broă bơh yau geh lời wơl bơh jŏ rài”.

 Bơh broă lơh do dê, Hà Nội ờ mìng đơs nền gơnoar broă bơh ƀòn dờng kah yau, niam chài lơm mờ gam là anih tờm lòt nhơl, lơh sa, cíñ trị kwơ màng bơh jơh gùt lơgar dê. Broă bơyai lơh “Ngai chờ Niam chài tài Ring lơngai” kung là dùl bơnah tàm broă lơh kwơ màng bơtàu tơnguh ală phan bơna lơh sa mờ măi mok niam chài pơgồp bal mờ ală broă lơh tơngkah kir sơnrai Ngai tơngklàs càr lơgar pah nam, pơgồp bơnah sơlơ tơnguh tai lòt nhơl niam chài mờ bơtàu tơnguh lơh sa kơ̆ kơl jap ai càr lơgar in.

Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC