Ròt ală jơnau cih: “Lơh gơ rề uă ală broă niam” bơh mpồl cau cih ƀău lơh broă sùm tiah Tây Nguyên – Anih Jơnau đơs Việt Nam đơs tus Jơnau lơh nền tàm pơrjum bè “Prap gàr mờ ngui niam bơta niam chài kòn cau tàm broă lơh bơt bơtàu mờ sền gàr dà lơgar”
bơh Thị ủy thị xã Buôn Hồ, càr Dăk Lăk dê neh mờ gam lơh geh cồng nha ngan ngồn. Jơnau cih sơn rờp geh tơngume “Dơ̆ lơh chờ Pảng Hồ bơtòm tơrgùm brồ guh ngài”.
Gùng đơs pơnđik Sli bơh kòn cau Nùng dê bơh bàr nă cau chài là mò Triệu Thị Phóng mờ Nông Thị Thiện đơs sơn đờm dơ̆ pơrjum mìng dùl tơngume “ Sòl is, tam gơl is bè gơnoar broă đảng viên tàm dơ̆ lơh chờ Hảng Pồ” bơh Ci ƀộ Đảng thôn 1B, xã Ea Siên, thị xã Buôn Hồ, càr Dăk Lăk dê geh lơh tàm nggùl nhai 6 pa do: “Bol he neh geh dùl mpồl đơs Sli tàm thôn 3 mờ 31 nă cau tàm mpồl. Mơya ờ hềt geh ơruh pơnu lơi tus bal mpồl do. Kung kơp kờñ là ală mơi, ală wa bơto wơl ală jơnau git wă bè đơs Sli ai cau kơnòm să in nàng sền gàr gùng đơs Sli bơh kòn cau he dê”.
“Bèp ồng he dê neh tàñ gơs blah phan soh ờs mờng cau Nùng dê là dà jù. Añ kờñ geh jơnau đơs tă pơgồp cau kơnòm să in là neh soh àu jù den kung pal mai mpha jù. Geh cau soh àu jù mơya cù mpha jeans, mpha kò den ờ di mờ hơhiàn bơh yau kòn cau he dê”.
“Xã he dê geh 6 jơi bơtiàn là Rơđê, Dao, Sơdàng, Tày, Yoan mờ Nùng. Bol he pal lơh bè lơi nàng ală jơi bơtiàn tus bal dùl dơ̆ lơh chờ. Xã Ea Siên geh dùl dơ̆ lơh chờ mờ geh jơh ală jơi bơtiàn tus bal den hơ̆ sồng gơtùi tam klac bal mờ lơh geh cồng nha niam bơnĕ”.
Jơnau cribơyai bơh ală Đảng viên ồng Lộc Văn Cường, ồng Hoàng Minh Tuệ mờ ồng Nông Văn Khanh dê geh rơcang lài nền nòn ngan mờ sră nggal. Do là ală jơnau đơs tă pơgồp mờ nùs nhơm bơt bơtàu jơh nùs bơh ală cau git wă dê. Khi neh tus bal bơyai lơh dơ̆ lơh chờ hơ̆ sồng sền sơ wì wơl să tờm, hìu bơnhă, kòn sau. Bơh phan soh, phan sa tus pơrlòng ală bơta tàp pràn să jan, bơta nhơl ñŏ bơh yau. Geh tŭ là jơh bal jơnau đơs pơnđik, jơnau đơs, bơta niam chài lùp lap nac krơi, wă nac mờng… Song dơpă sền sơ wì ală bơta ờ niam, bơta ờ di, ai tơlik broă lơh bơsong, tam gơl wơl nàng Hảng Pồ nam tơnơ̆ sơlơ niam rlau.
Ồng Hoàng Minh Điều, Ƀí thư Ci ƀộ thôn 1B pà git: Jơh ală khà kờp làng bol bơh thôn dê ndrờm là cau Nùng lơm. Làng bol “cèng bal mat xã, mat ƀòn” mờ ală bơhiàn ờs mờng niam bơnĕ kòn cau he dê tàm Lạng Sơn, Cao Bằng mut tàm Dăk Lăk lơh broă bơh ală nam 1980, 1990 bơh rài lài dê. Tàm Ea Siên, Hảng Pồ lài do geh lơh is jat tơl mpồl làng bol ơm kis thôn, ƀòn mờ geh lơh rah rài bơh nhai 1 tus nhai 2 nam lơgar he dê. Hảng Pồ geh ală bơta ờ niam bè: bơta bơñul lơmbè, nhơl ƀài, pin dờn đòm jat bơta ờ geh ngan, lơh roh bơta lơngăp lơngai, lơh gơ rềng tus nùs tồr làng bol. Tềng đap bơta geh ngan do, Đảng ủy, gơnoar atbồ xã Ea Siên kơlôi sơnơng, bơyai lơh pơrjum mờ lơh nền bơyai lơh chờ Hảng Pồ bal dùl tŭ tơngai tàm gùt xã tàm 3 ngai, tàm hơ̆ tờm ngan là ngai 28 nhai 1 nam lơgar he. Ồng Hoàng Minh Điều đơs là: Dơ̆ lơh chờ Hảng Pồ Ea Siên là bơta bơ tòm tơrgùm đah bơta kơp kờñ bơh nùs nhơm làng bol dê mờ jơnau lơh nền Đảng dê den tàng geh bơta kis mờ bơta gơ rề pràn ngan. Jat ồng Điều đơs, broă pal lơh mơ tơn bơh Ci ƀộ thôn 1B dê là: “Tàm Ci ƀộ bol he pal rơ wah ală cau dờng sơnam geh bơngă pin dờn ngan ngồn mờ git wă bè đơs Sli, bè ală bơta kuơ niam chài, bơta niam bơh kòn cau Nùng dê. Nàng dan Anih duh broă làng bol xã lơh mpồl đơs Sli kung bè mpồl ngui niam bơta niam chài jơi bơtiàn dồ êt nă cau tàm thôn”.
Hảng Pồ Ea Siên nam 2024 geh lơh mờ uă broă lơh li la, niam ngan. Dơ̆ lơh yàng bồ kàl lơh sa, jañ sơng gơr sơn đờm lơh chờ, lam lơh srơh tàm pơrlòng, tamya klìu triă; đơs crih tamya, phan sa, pơrlòng ală bơta tàp pràn să jan bè dŏ che, pơrlòng plung đang ù gờl mờ uă bơta nhơl ñŏ bơh yau lời ai làng bol mờ nac lòt nhơl in sền git bè: lảy kỏ, to kòn, đơs sli, đơs then… Ồng Nguyễn Văn Minh, Ƀí thư Đảng ủy xã Ea Siên pà git: Ea Siên geh 8 thôn mờ 7 rbô 600 nă cau mờ 6 jơi bơtiàn ơm kis bal. Dơ̆ lơh chờ Hảng Pồ pa do neh wă rlau 40 rbô dơ̆ nac bơh ală tiah tus. Khà phan sa, phan bơna ngui tàm dơ̆ lơh chờ mờ tac nac lòt nhơl in kờp priă gơguh tus 10 tơmàn đông, tàm hơ̆ geh 90 nơm rơpu mờ rlau 500 nơm sur nàng trŭ gơm ală phan sa ờs mờng: “Jơh ală anih lơh broă cíñ trị mờ tơl nă cau làng bol ndrờm git jơnau kờñ, jơnau gơtha bè niam chài, gah huềng bơh dơ̆ lơh chờ dê. Bơh hơ̆ pin dờn, lơh tờm ngan ngồn, là cau tờm bơh dơ̆ lơh chờ dê. Bol hi pơn jat tai bơcri priă, kơlôi sơnơng nàng lơh dơ̆ lơh chờ gơ gơs phan OCOP, bơh hơ̆ sền gàr, ngui niam bơta niam chài kòn cau dê”.
Nam 2018, Ea Siên neh geh Anih duh broă làng bol càr Dăk Lăk dờp là xã ƀòn lơgar pa. Ờ hềt niam nùs mờ cồng nha do, Đảng ủy, gơnoar atbồ tơlik jơnau kờñ bơt bơtàu Ea Siên gơ gơs là xã ƀòn lơgar pa gơguh jơnhua tàm nam 2025. Ồng Y Cing Mlô, Phó Củ tịc Anih duh broă làng bol thị xã Buôn Hồ đơs là: Cồng nha bơh dơ̆ lơh chờ Hảng Pồ dê neh sơlơ tơnguh tai nùs nhơm tam klac, đềt mềr đah ală jơi bơtiàn. Mờ kung pơgồp bơnah jơh nùs tàm broă yal tơnggit ală phan bơkah tiơng pơn rơ bơh thị xã dê tus mờ ală ù tiah bơh dà lơgar dê: “Thị xã neh lơh dùl dơ̆ pơrjum mìng dùl tơngume lơh Dơ̆ lơh chờ Hảng Pồ, mờ jơnau kờñ rơp tơnguh gơs dơ̆ lơh chờ kâp thị xã. Wèt tus rơp lơh ală sră nggal nàng dan gơ gơs dùl phan lời wơl niam chài ờ di phan bơna. Tàm rơndap ù tiah bơt bơtàu xã Ea Siên geh tơmut tàm rơndap ù tiah dùl anih tờm niam chài nàng rề ơnàng broă lơh chờ do”.
Tus ngai pơrgon den lòt, Dơ̆ lơh chờ Hảng Pồ Ea Siên rơp mut lơh tàm ngai 28 nhai 1 nam lơgar he pah nam. Dơ̆ do, ală cau bơh xã Ea Siên dê lơh broă sa, ơm kis tàm làm gùt ală tiah rê wơl bơ tòm tơrgùm. Khi bal mờ nac ală tiah sa ală phan sa bơkah ngan bè: mbar, sur buh, khâu ñụk; ñô tơrnờm, tàm hơ pơrgon kờñ gơboh bal mờ lảy kỏ, to kòn, đơs sli mờ ală bơta nhơl ñŏ bơh yau niam ngan.
Cau chài mò Triệu Thị Phóng mờ Nông Thị Thiện neh bal mờ gùng đơs Sli do bơh xã Ea Siên, thị xã Buôn Hồ lòt tìp mat lơh kwèng tàm uă tiah tàm gùt lơgar; bơh tiah kơh bơnơm mù tus tiah ring, tàm tơrbŏ bal ƀòn lơgar, jờng rơ rài kis, lơh gơ rề uă bơta kờñ gơboh. Tŭ do, khi neh rơcang bơto wơl kòn sau rài tơnơ̆ do in.
Viết bình luận