Tàm gơl gùng lòt nhơl “Jơnau đơs jờng rơ bơh dà mờ ồs” gơwèt Kông viên địa cất gùt plai ù UNESCO Dăk Nông, pôs đồng Nâm Nung là “tiah tam lơh” bơto bơtê bơhiàn bơh yau kăc màng dê, tiah tềl lời wơl drơng năc lòt nhơl tàm gùng lòt rê wơl mờ nggu rơyah tờm. Tiah do, geh bơta kwơ bè ală bơta geh is mờ uă ù tiah niam ngan bè ñjrùh dà rơwas, ñjrùh dà lŭ, ñjrù dà Dăk N’tao, uă tơnau dà geh is niam ngan, ală dà croh gơ hòr bơh brê bơnơm dờng dê... Kwơ màng, Nâm Nung là ù tiah ơm kis bơh làng bol ală jơi bơtiàn kòn cau M’nông dê gam prap lời wơl bơhiàn niam chài niam bơnĕ jơi bơtiàn dê, tàm hơ̆ geh ală phan sa bơh yau bơkah ngan. Mò H’Suych, ơm tàm ƀòn Jarah, xã Nâm Nung, kơnhoàl Krông Nô, càr Dăk Nông yal:“Phan sa bơh yau bơh kòn cau M’nông dê là biăp nse, gòl bơtang mờng kwèng ngan, sa bơh rài ồng pàng bơh lài do dê. Ală phan sa bè piang mbar prùng, iar buh, biăp ƀŏ tàm ding là phan sa pah ngai rau. Rài ồng mò, mè bèp mìng ròng oh kòn mờ ală phan sa do lơm. Lài do ờ geh dà màn, ờ geh dơngi ờ, ală mò, ală mè trŭ gơm phan sa bơh ală phan geh lài tàm brê bơnơm nàng geh dơ̆ sa ai hìu bơnhă in”.

Geh uă bơhiàn kah yau niam chài, geh ală bơta pà gời bơh brê bơnơm dê, mờ ală cau kòn lơbơn niam kờñ gơboh năc, xã Nâm Nung, kơnhoàl Krông Nô, càr Dăk Nông geh uă bơta ƀuơn, bơta pràn nàng lơh lòt nhơl. Tàm xã Nâm Nung, kơnhoal Krông Nô, nhai 8 nam 2022 “Mpồl lòt nhơl mpồl bơtiàn Yôk Nâm Nung” geh tơlik mat jat tàm bơta pơgồp bal hìu bơnhă tàm 2 ƀòn Yôk Ju mờ ƀòn Ja Rah pờ geh gùng lòt pa, tơnguh uă priă lơh geh ai làng bol in. Ồng Y Thanh Ja, ơm tàm ƀòn Yôk Ju, xã Nâm Nung, kơnhoàl Krông Nô là “cau chài trŭ gơm phan sa” tiơng pơn rơ ngan mờ mpàng tê chài ngan tŭ trŭ gơm ală phan sa bơkah pơn rơ bơh kòn cau M’nông dê. Tơnơ̆ tŭ gơm jơh sơlào piang yờ sa năc lòt nhơl in, ồng yal:“Do là ală phan sa bơh kòn cau M’nông dê, geh: tơngời buh, blơn, plai nhồng, plai rơpoal, piang mbar buh, bĭap ƀŏ tàm ding, gòl, iar buh mờ ada buh... do là ală phan sa pah ngai bơh kòn cau M’nông dê”.

Sa phan sa bơkah ngan bơh ală phan sa bơh kòn cau M’nông dê tàm ƀòn do tơn, bơh mpàng tê bơh kòn cau M’nông dê trŭ gơm, năc lòt nhơl gơ lơh kờñ jòi gĭt ngan bè phan trŭ gơm do ai bơh tiah lơi mờ broă trŭ gơm bè lơi. Do là tŭ niam nàng ồng Y Thanh Ja in yal bè ală bơta niam ngan bơh tàm rài kis lài do bơh kòn cau M’nông dê cèng wơl:“Ală phan sa bơh kòn cau M’nông dê sùm ai bơh phan geh lài tàm brê, tàm mìr bè biăp ƀŏ tàm ding biăp nse mờ gòl, phan sa do tŭ gơm ƀuơn ngan, mìng geh ding đơr jòng, dờng, ờ kra ir mờ kung ờ bơnung ir lơm, mìng tĕ jơh ală phan bè biăp nse, gòl, tuh dà tàm ding mờ prùng tàm rơnga ồs, sơlơ̆ ding sùm nàng sin ndrờm bal, phan gơm neh sin he tĕ phan tĕ mờ ai rơnai ƀŏ lề là gơ gơs phan sa bơkah ngan rao”.

Broă tơlik mat “Mpồl lòt  nhơl mpồl bơtiàn Yôk Nâm Nung” tàm xã Nâm Nung, kơnhoàl Krông Nô neh pơgồp bơnah lơh li la uă rlau tai, gơ kờñ uă rlau tai ai gơl gùng lòt  nhơl “Jờng rơ dà bơh ồs dê” gơwèt Kông viên địa cất gùt plai ù UNESCO Dăk Nông dê. Tài bơh broă lơh do dong năc lòt nhơl in sền gĭt bơta gơ kờñ bè ù tiah brê bơnơm crih crài ngan, jòi gĭt bơta kwơ kah yau kăc màng, mơkung prap gàr, ngui niam geh ală bơta kwơ niam chài niam bơnĕ ngan bơh kòn cau M’nông dê, mơkung lơh geh tai priă jền ai mpồl bơtiàn in. Cau chài trŭ gơm phan sa Y Thanh Ja pà gĭt: “Bol añ kờñ yal ală phan sa so nàng ală gơ̆p bơyô rềp ngài in gĭt tus niam chài phan sa bơh bol añ dê. Bol añ kơ̆p kờñ ală phan sa do pơgồp bal mờ drơng lòt nhơl mpồl bơtiàn nàng gơ hòi gơ jà năc tus sền mờ gĭt tus bơta niam chài phan sa bơh bol añ dê. Bol añ gam pơn đơl pràn lơh ngan pơgồp bal ală phan sa bơh yau trŭ gơm jat broă trŭ gơm pa tŭ do nàng lơh li la rlau tai phan sa tàm sơlào piang bơh hìu bơnhă mờ năc lòt nhơl in. Hơ̆ là bơta mờ bol añ wèt tus nàng prap gàr mờ lơh gơ rề uă phan sa bơh bol añ dê”.

Tus mờ Nâm Nung, kơnhoàl Krông Nô tàm gùng lòt sền gĭt Kông viên địa cất gùt plai ù UNESCO Dăk Nông, năc lòt nhơl geh mut sền bal mờ ù tiah brê bơnơm niam bơnĕ ngan. Bơh tàm brê dờng, bồ tô dà hòr, lơh geh uă ñjrùh dà bè Leng Kum, Leng Ôông, Leng Gungtao… Rê mờ ƀòn lơgar, năc geh sền ù tiah bè jơnau nrĭ bơh ƀlàng sre lơh kòi tềng hơđơm jơng bơnơm ồs dê, sền gĭt ală broă lơh bơh yau, bè: tàñ ồi yau, tàñ phan. Trồ mang tus, năc geh tŭ tơngai tus bal dơ̆ lơh chờ cing mồng mờ sa ală phan sa bơkah pơn rơ ngan bơh kòn cau M’Nông dê.