VOV4.M’nông: Khay 6 rlau aơ, rơh bôk năp nau dŏng điện hao âk tâm lam dak, đah rlau 45.500 MW, Rnoh dŏng điện ăp nar tâm lam neh dak bôk năp geh 900 rkeh KWh, rlet ngai rđil năm 2021 lah 880 kWh. Rnoh dŏng điện ăp nar hao prêh, tâm rnôk nau ndâk ngih máy điện ri mbrơi ndrel mâp nau jêr, ƀư nau mô tâm ban, nau tăch-dŏng. Ndri ma nau dŏng ŭnh nar têm nkrem ndrel săk tam lah ngoai tâm ăp nau kan ueh ngăn, kơl n’huch nau khuch tâm nau dŏng, nkra ndrel pă ăp ntil ŭnh nar, kơl n’huch nau jâk tâm nau dŏng, nkra ndrel pă ŭnh nar, kơl ân tam bah jâng văng sa, nkre kơl an mât ŭnh nar neh dak, mât ntŭk ntu ndrel n’huch hôl khih jay bil.

            Lơ 13/3/2019, Thủ tướng Chính phủ ntrŭnh nau mrô 280/QĐ-TTg ân ƀư Bôk nau kan bah neh dak mpeh nau dŏng ŭnh nar têm ndrel tam lvang năm 2019-2030 đah nkô̆ têm ntơm 5% tât 7% rnoh dŏng tâm lam dak lvang năm 2025 ndrel geh ntơm 8% tât 10% rtâm lam rnôk ntơm năm 2019 tât 2030. Bôk nau kan nchrăp luh nau ăp ntil tâm nau ndâk, ƀư jăp ndrel ƀư ngăn ăp nau ntrŭnh bah pháp luật mpeh nau dŏng têm ndrel săk tam. Kơp ntơm ƀư nau kan neh dak mpeh nau têm nkrem, âk N’gâng kan, rmôt kan hăn lor tâm nau mĭn, dŏng ăp nau mhe ndrel ăp nau kan rgop têm nkrem điện. Hăn lor tâm nau dŏng ŭnh nar têm lah rmôt kan Điện lực Việt Nam. Aơ lah rmôt nkre pă ndrel dŏng ŭnh nar, ndri ma ƀư âk nau kan gay ma têm. Rmôt kan ntrŭt dăng nau nkoch mbơh nau têm nkrem. Ăp năm, êng nau kan Mông play neh geh ƀư gay n’hao nau git bah ƀon lan dŏng, rmôt kan dŏng têm nkrem.

            Êp nê, Rmôt kan điện lực Việt Nam bonh đă năch dŏng điện têh rgum nau nkra tâm ăp mông đê̆ nŭih dŏng, nkre têm nkrem nkre đăp mpăn trong điện. Rmôt kan Điện lực Việt Nam bonh đă hun hao điện mhe, nê lah thuỷ điện, điện sial, điện mặt nar chor ngih. Tĭng nê, ntŭk kan diện bonh đă ƀon lan, rmôt kan rnglăp êng điện mặt nar chor jay gay ma pă điện dŏng, rnôk rmeh ri tăch ân Ngih dak đah rnoh thuk, nkre geh văng sa, nkre rgop nau mât đăp mpăn nau pă điện bah neh dak.

            Wa Trần Viết Nguyên, Groi Kruanh Rnâng kan tăch rgala, Rmôt kan Điện lực Việt Nam mbơh, lam dak nkra geh 9.500 Mê ga oát pik điện mặt nar ndrel nau geh hôm âk. Aơ lah nau mra rgop kơl an nau pă điện bah dak nơm, kơl têm điện nkra tă bah ntŭk êng êng:

            ‘Nau geh gay ma lŏ hun hao ăp nau kan điện mặt nar, ngăn lah điện măt nar chor jay hôm âk ngăn. N’gâng kan Công thương ƀư nau rđau bah Chính phủ dôl mĭn lŏ ƀư nau kan, nau kan mhe gay ntrŭt dăng điện măt nar chor jay tâm Việt Nam. Phung hên kŏ dôl kâp rnơm tâm nau kơl an aơ yor păng leo nsĭt âk nau geh jêng ân ƀon lan, năch dŏng, nŭih ntuh kơl ndrel ntŭk kan điện phung hên đŏng”.

            Bah nau mêt uănh, tâm ăp năm, ƀon lan dak nơm rvăt nklăp 2,4 rkeh bộ điều hoà không khí, yơn lah, hôm tât 26,5% rnăk dŏng điều hoà mô geh nau têm điện, ƀư mpŭng tât điện ndrel prăk trok ăp khay. Rnôk aơ geh âk ntŭk bonh đă ƀon lan ntrơn dŏng điều hoà têm điện, kơt lah nau dŏng Internet. Kơt lah Công ty Daikin ndâk nau kan điều hoà không khí trok lor tĭng khay. Năch geh dŏng điều hoà têm điện, đăng ký nau dŏng ăp khay đah rnoh prăk tâm ban ndrel geh mât chăm kơl an ăp khay ndrel mbơh nau têm nkrem điện. Wa Lý Thị Phương Trang, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Daikin mbơh:

            ‘Daikin geh nkô̆ nau tât năm 2025 mra n’huch 30% ndơ hôl duh jay bil, 2030 ri n’huch 50% ndrel tât năm 2050 ri mô hôm. Nơm ân geh kan, pah kan mro gay ma dơi geh nkô̆ nau nchrăp luh. Nơm mĭn gay ma leo dŏng, êng nau kan têm nkrem ri nơm ân saơ lah nau kan nŭih lah nau ueh, kŏ khlay đŏng. Lah nơm ê dơi geh dŭyt nau kan prêh lơn ri ŭch nơm mra geh dơi têm nkrem”.

            Wa Phưong Hoàng Kim, Kruanh Vụ têm nkrem ŭnh nar ndrel hun hao nâp nâl Bộ Công thương, Chánh văn phòng Rnâng kan têm nkrem ŭnh nar neh dak lah rjăp: Nau đăp mpăn ŭnh nar ndrel hun hao ŭnh nar nâp nâl mro lah nau kơl an bôk năp bah Chính phủ. Gay rdâng đah ăp nau mât đăp mpăn pă điện ndrel đăp mpăn ŭnh nar lah nsum ân geh ndâk nau kan, nau ƀư ân tâm ban, nau ntrŭnh ân nâp dăng ndrel geh ueh gay bonh đă ntuh kơl ndrel ma dŏng ăp nau kan, ndơ dŏng têm nkrem ŭnh nar.

            Nchrăp lah, tâm 5 năm tât, nau dŏng điện hôm hao tâm rnoh nklăp 8,5%/năm. Yơn lah, tĭng nau uănh năl bah N’gâng kan Công thương ndrel rmôt kan Điện lực Việt Nam mpeh nau nchră nau pă điện lvang năm 2020-2025, nau đăp mpăn pă điện tâm rnôk aơ mra mâp nau jêr, nau ntul rlong. Ngăn lah, tĭng nau mbơh năl ân geh tâm ban nau pă điện lvang năm 2021-2025 bah Rmôt kan Điện lực Việt Nam, rnoh điện mô tŏng hao tât 27,7 rmen kWh tâm năm 2025. Ndri ma, rlau ma ăp rnôk, ăp nŭih ân geh nsum ty kơl ƀư nau kan yor nau ŭnh nar nâp nâl. Wa Phương Hoàng Kim, Kruanh vụ Têm nkrem ŭnh nar ndrel Hun hao nâp nâl, N’gâng kan Công thương, Chánh văn phòng Rnâng kan rđau kan têm ŭnh nar neh dak lah rjăp:

            ‘Ndrel ma nau ƀư leo dŏng ăp tơm ŭnh nar tâm dâng gay ma đăp mpăn tŏng dơi nau ŭch mpeh ŭnh nar ân nau hun hao văng sa. Nau kan dŏng ŭnh nar têm nkrem săk tam rgop nau khlay tâm nau mât đăp mpăn ŭnh nar bah neh dak. Dŏng ŭnh nar têm nkrem ndrel săk tam lah nau kan gay ma ƀư ueh ngăn kơl an n’huch nau jâk tâm nau dŏng, ê nkra, pă, mbơh ăp ntil ŭnh nar kơl an mât đăp mpăn ŭnh nar bah neh dak, mât ntŭk ntu ndrel n’huch nau duh jay bil. Ƀư nau ton mpeh nau nchrăp Pa-ri mpeh nau rdâng đah nau rgâl mhe trôk nar lam ntur neh kŏ kơt lah ta rơh rƀŭn gưl prêh mpeh nau Rgân mhe trôk nar COP26 mpeh nau ƀư nau kan n’huch ndơ duh jay bil ƀư jêng nau mô hôm geh duh tâm năm 2050”./.

Nŭih rblang: H’Thi