- Vơ brah, wa nĕ luh nhim dâl, nai dak si mbơh luh hôm aơ, oh bê luh hôm luh âk dak măt, rhơn ngăn. Saơ răm m’ak, uĕh lăng, kơt săk nơm mom tay, jêng jong.

Nĕ lah nău nkoch bah yuh Nguyễn Thị Thu Dền ta Buôn Trấp, nkuăl Krông Ana, n’gor Dak Lak rnôk bôk năp dơi mâp kon tâm jrô rek. Yuh Dền nkoch, ur sai yuh lĕ mbrơi geh kon 5 năm, lĕ hăn but uănh âk ngih dak si ta nkual ƀon têh Hồ Chí Minh yơn mô saơ geh tam. Lôch 5 năm hăn joi kon, 2 hê ur sai yuh lĕ mâp âk nău ŏk r’ah đah nuih n’hâm n’hanh prăk kaih. Năm 2023, dơi gĭt tât bôk nău kan “Ŭch rŏng uĕh lăng” bah Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột, ur sai yuh Thu joi tât uănh lap. N’hanh lap lĕ dơi gơm đah ur sai yuh rnôk sam ƀŭt rhăch nău bah yuh dơi uănh an. Rlău 2 tơ̆ rgâl phôi yuh lĕ mbơh geh bŭn kon bôk năp.

Kơt yuh Dền đŏng, ur sai yuh Nông Thị Thu, ta thôn 6a, xă Ea Wy, nkuăl Ea H’Leo, n’gor Dak Lak lĕ dơi geh kon uĕh lăng bah bôk nău kan aơ. Yuh Thu an gĭt, lôch 11 năm kâp 2 hê ur sai yuh lĕ hăn ăp ntŭk joi kon. Tâm rnôk nĕ, yuh lĕ rlău du tơ̆ săch rhôp, 3 tơ̆ rlih bŭn, 1 tơ̆ rek poluyp tử cung. Ntôn mbra jăng lơi yor prăk kaih lĕ mô geh, yơn uĕh lăng tât ndal rnôk yuh lĕ geh oh bê tâm bôk nău kan “Ŭch rŏng uĕh lăng” bah Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột năm 2023. Lôch 9 khay bŭn, yuh Thu mâp âk nău nking n’gang rnôk oh bê mô tŏng dak njŏr, oh bê jêt lơn khay bŭn, chrach njŭng ăp rơh, klach rlih oh bê. Yuh rngot nkoch:

“Mô mĭn mbra geh bŭn, yor ƀư âk rơh ta ntŭk êng geh bŭn sinh hóa, lap rơh aơ lŏ geh. Rnôk deh oh bê kơt lah mbơi, mô dơi djăt lah dôl chông kon ta ty dâl”.

Lah nuĭh na nê̆ hăn ndrel đah ăp kôp ur sai mbrơi geh kon tâm bôk nău kan “Ŭch rŏng uĕh lăng”, Nai dak si Lê Huy Khải, Kruanh ntŭk kan ntop kơl deh nse IVFMD Buôn Ma Thuột, Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột an gĭt, ăp nuĭh mbrơi geh kon joi tât dŭt âk lĕ tâm nău njê, mô hôm mĭn yor hăn săm âk ntŭk ma mô dơi geh săk rnglăy. Yor nê, rlău ma nău săm ji, ăp nai dak si hôm an săm n’ăp nău ji gay nuĭh ji đăp mpăn, nsing nơm, an săk rnglăy âk ngăn:

“Dŭt ntô̆ n’hao n’hanh lap rnôk he dơi saơ ăp saơ nău răm ma săk nơm n’hanh nuĭh ji hăn ndrel gay dơi geh. He knŭng mpŏng ŭch mbra m’hâm ƀư tay gay hăn ndrel lơn đah nuĭh ji gay nuĭh ji dơi geh săk rnglăy nău răm kơt nĕ”.

“Ŭch rŏng uĕh lăng” lah bôk nău kan ƀư thụ tinh tâm ống nghiêmh an dơm bah trong IVFMD an ăp kôp ur sai mbrơi geh kon, geh ntĭm thụ tinh tâm ống nghiệm yơn yor prăk kaih jêr jŏt jêng mô dơi ƀư. Bôk nău kan dơi ntơm pơk bah năm 2014 n’hanh lĕ hăn ndrel đah bơi 600 kôp ur sai ŭch kon geh nău rêh jêr jŏt. Na nê̆ rgop măt tâm bôk nău bah năm 2023, Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột lĕ ntop kơl jêh 6 kôp ur sai, tâm nĕ 3 nuĭh lĕ wơt oh bê ngăch dăng lĕ deh. Dĭng lĕ prăk ntop kơl tâm bôk nău kan rlău 1,1 rmen prăk. Nai dak si Võ Minh Thanh, Giám đốc Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột an gĭt, Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma THuột dôl dơn sam ƀŭt rhăch nău an Bôk nău kan “Ŭch rŏng uĕh lăng” năm 2024. Năm aơ, Ngih dak si ntop kơl 10 kôp ur sai mbrơi geh kon geh nău rêh jêr jŏt ta Tây Nguyên.

“Bôk nău kan aơ nsĭt tay nkô̆ nău kơl nuĭh n’hanh tâm di đah trong rƀŏng pah kan bah Ngih dak si jêng mpôl hên mbra hăn ndrel tay n’hanh nsrôih m’hâm ƀư an uĕh ngăn gay nuĭh ƀon lan bah he dơi geh dơn bah săk rnglăy bah khoa học công nghệ kơt nău ntop kơl prăk kaih”.

Ăp ndơ ntop kơl ngăn ngên bah Bôk nău kan “Ŭch rŏng uĕh lăng” bah Ngih dak si Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột lĕ dơi rgop nău ŭch rŏng đah du rnăk wâl uĕh lăng lĕ rngôch bah âk kôp ur sai mbrơi geh kon geh nău rêh jêr jŏt ta Tây Nguyên. Rgop trêng tay nău nsing nơm, nuih n’hâm tât ăp rnăk mbrơi geh kon tâm rnôk hăn joi kon bah nơm./.