Lĕ khay aơ, ta ăp măng dŭt pơh, ăp nuĭh tŭr chĭng bar rmôt chĭng têh n’hanh jê̆ ta ƀon Njang Bơ, xã Trường Xuân, nkuăl Đăk Song rgum ta ngih nsum ta ƀon ndrel nti tŭr chĭng đah nău ntĭm nti bâh ăp nghệ nhân. Ăp nău chĭng way ơm kơt Chĭng Ngăn, Pit Tơ Tru, Trut tru..nteh ngloh ăp măng. Săk soan bâh ăp nuĭh geh nkhôm an rnôk ma ăp nău tŭr chĭng geh âk ƀon lan ŭch rŏng ta rơh tâm nđur rhơn lơ 30/4, ntơm pơk nău kan văn hóa- njroh mprơ n’gor Dak Nông, vơt rhơn 50 năm rklaih đăp mpăn miền Nam dơn ngoăy neh dak. Yuh H Điệp, nuĭh ndrel ta rmôt tŭr chĭng âk năm deh an git. "Mpôl hên mbra geh mât rbăy tay nău way êng, mô dơn tâm nđur ta ƀon, ma hôm nha mpŏng tât ta ntŭk pâl nđaih đŏng, gay ma nău nteh chĭng Bunong ngloh lot ngai ta ăp ntŭk”.

Bon Njang Bơ, xã Trường Xuân, nkuăl  Đắk Song lah ngoăytâm du đê̆ ƀon ta Đăk Nông aƀaơ hôm nha geh mât nău tŭr chĭng geh rmôt âk năm deh n’hanh rmôt mom. Tâm mpôl mom, geh Y Huyền, 14 năm deh, kon hoc nti jrô 8 ngih nti THCS Dân tộc Nội Trú Dak Song.

Y Huyền an gĭt, rnôk ƀon geh njêng rmôt tŭr chĭng, oh dăn mê̆ bơ̆ n’hanh năi nti gay ma geh tât râng tŭr chĭng. Bol ma bâh ngih nti nội trú sŏt ta jay ngai rlău 30km, oh hôm nha rĭng ăp măng dŭt pơh gay ma geh nti tŭr chĭng, tât nti ăp nău ching ơm yău bâh ăp bu ranh tă blău tâm ƀon. “nti tŭr chĭng bôk năp lah he nơm ŭch rŏng mơ n’hanh an geh gĭt djăt nău nteh chĭng. Rnôk mhe nti, ti gâp dŭt ji ngăn yor chĭng ƀư bâh kông jêng dăng, ma he dŏng ti dơm tŭr ta măt chĭng. Yơn aƀaơ gâp lĕ bên hôm, mô geh ji ti đŏng”.

Đắk Nông geh rnoh nuĭh 670 rbăn nuĭh, ta rnoh 40 mpôl rnoi. Đah ăp mpôl rnoi ta ntŭk kơt Bunong, Rđe, Mạ...chĭng gong lah huêng khlăy êng. kăl e, chĭng gong lah ntung njŏ gay ma ƀon lan tâm ôp ngơi đah ăp huêng brah. Aƀaơ, chĭng gong hôm nha lah ntung njŏ an nteh nău tâm tâm rnglăp ăp mpôl rnoi. Nô Lang Văn Quy, rnoi Thái, pah kan gŭ rêh ta Đăk Nông rlău 10 năm aơ, lah du hê nuĭh ta rmôt chĭng nuĭh têh ta ƀon Njang Bơ, xã Trường Xuân, nkuăl Dak Song nkoch."Gâp lah rnoi Thái, tĭng rnăk vâl ta aơ pah kan jan sa mhe ta Tây Nguyên. Rnôk geh gĭt đah văn hóa ăp mpôl rnoi Tây Nguyên, gâp dŭt ŭch n’hanh lĕ tĭng nghệ nhân gay ma kơt nti. Jêr ngăn đah gâp lah tăng nteh chĭng, gĭt vât đah ăp nău chĭng jêng an geh tay mông nar gay ma ăp u che nti tay. Tât aƀaơ gâp lĕ geh nti 2-3 nău chĭng đŏng. Gâp ŭch tâm let năp tay, ăp nghệ nhân an geh ntĭm nti tay nău tŭr chĭng an âk nuĭh mom ta ƀon lan djăt kơt nti”.

Nghệ nhân Y N’Srơi lah nuĭh lĕ geh âk năm dăch bên đah nău kan ntĭm nti bar pe jât jrô nti tŭr chĭng an rhiăng băl mom ta Đăk Nông. Wa an gĭt, chĭng geh ntoh tâm âk nău kan têh jêt rnôk tâm mâp rgum ta ƀon. âk năm aơ nău nti tŭr chĭng, wa saơ băl mom dŭt ŭch. Bâh ăp nuĭh mom nĕ, nău ueh êng way ơm bâh nuĭh Bunong dôl ntơm rêh tay tâm nău rêh mhe. “Đah nuĭh Bunong, chĭng dŭt khlăy ngăn. Bâh ntơm lễ hội têh tâm ƀon lan, tât nđăp nsông, tâm ôp ur văng sai, rhơn ba mhe tâm ăp rnăk vâl lĕ rngôch mô dơi lah mô geh nău nteh chĭng. Jêng chĭng gong dŭt khlăy ngăn n’hanh dut khlăy tâm nău rêh bâh Bunong.

Ta nklang nkual neh Tây Nguyên, nău nteh chĭng hôm nha ngloh n’gôr. Chĭng gong nuĭh Bunong lah êng, Tây Nguyên lah nsum, lĕ rlet rlău đah nău ngơi, ngloh ngai kơt nău jă văch rgum ăp mpôl rnoi rêh ta nkual neh aơ, nhup ti plơ̆ sĭt đah tu tơm, mât nău ueh êng.