Bunong geh ƀư rnôk ƀon lan nchrăp tuch tăm ma mô hŏ geh mih, gay ma dăn an mih lăng prăng sơh; du yan mbŭn lăy mô geh duh phang n’hanh ƀon lan geh nău rêh đăp mpăn. Wa Bơ̆ Khiêm, ta ƀon U3, xã Tâm Thắng, nkuăl têh Ea Tling, nkuăl Cư Jut, n’gor Dak Nông an gĭt.

 “Kuăl brah mih geh ƀư ta khay 4, lôch mih rah bôk năp, khay 5 lah bu tăm tuch tăm hôm, bu ranh ƀon mbra ƀư kuăl brah, kuăl ăp huêng brah ta ndrâm ƀư ƀư i ri, ta aơ ƀon lan nchrăp tŏng lĕ ăp găr ntil kơt găr nông, rpoăl, găr mblâm mbrăch, ba, mbo..ăp ntil ro...lôch kuăl brah aơ lah ƀon lan hăn ta mir tuch dâl”.

Ê lor geh ƀư kuăl brah mih, bu ranh ƀon kuăl lĕ ma ƀon lan rgum tâ nchră nău kuăl brah, săch ndrâm dak, săch ndơ kuăl brah, n’hanh tâm gop ndơ gay ma lĕ ƀon sa nsum. Ăp nău nchrăp geh bu ranh pă nchrăp na nê̆ tât ăp nuĭh tâm ƀon. Nău way kuăl brah aơ geh ƀư tâm 2 nar, du nar nchrăp n’hanh du nar ƀư kuăl brah ngăn. Che Y sê, bu ranh ƀon ta xã Dak Săk, nkuăl Dak Mil, n’gor Dak Nông  an gĭt.

 “Aơ lah nău kuăl brah têh bâh lĕ ƀon, ê lor geh ƀư an geh rƀŭn rgum tay gay ma săch nar, ăp rnăk vâl tâm rgop dĭng âk, ngih jay i geh djăr ndjôt djăr, geh sŭr ndjôt sŭr, njôt ba, phe, ndrănh yăng gay ma ndrel ngêt sông lôch ƀư kuăl brah”.

 Tât di nar săch, bâh ơm ôi ăp rnăk vâl lĕ njôt djăr, ndrănh, phe, rgum ta jay bu ranh ƀon gay ma hăn tât ndrâm dak ƀư rơh kuăl brah. Tĭng nău nkoch bâh bu ranh ƀon Y sê rĭ ntơm nơh, nuĭh Bunong ta Dak Nông way geh ƀư kuăl brah mih 1 năm 1 tơ̆, ta ndrâm dak bâh ƀon .

 “Nău kuăl brah mih way geh ƀư 1 năm du tơ̆, lĕ ƀon lan  ƀư mom rup rpu, ndrôk, sŭr, bê đah tơm blang...ăp ntil ndơ mon ma tơm si nĕ geh an ma brah gay ma rgâl dak mih an ƀon lan, nău kuăl brah aơ geh ƀư ta ndrâm dak bâh ƀon nơm, bu ranh ƀon kơt gâp aơ mbra ntơh măt an ƀon lan kuăll brah sĭt. Ndơ kuăl brah geh: djăr, phe, sŭr, yăng ndrănh n’hanh nông kro an dak n’hanh du dĭng găr ntil du ntil 7 găr.

Lôch geh nchrăp tŏng ăp ntil ndơ, bu ranh ƀon koh mham djăr nkuăng, sŏk mham mpli đah ndrănh an tam du ngan kông n’hanh kuăl brah, nkre kuăl brah nkre sŏk năr djăr mbŭk ta ngan mham ndrănh lôch nĕ mhing ta ăp ndơ mom rup đah si, mhing ta yăng ndrănh, ta sŭr n’hanh văr ndrâm dak...gay ma dăn ăp huêng brah mât  kơl an ƀon lan geh dak ueh, mih âk tŏng an kon nuĭh dŏng sa, tơm si ueh nđir jêng, mbo ba mbôn lăy, ƀon lan hơm răm đăp mpăn.

Tâm rnôk kuăl brah, ăp nuĭh tât râng an geh ƀư tĭng nău way bâh bu ranh ntĭnh ntăn, ăp nău ƀư, hăn nsong, gŭ âm, nău ngơi...an geh mât na nê̆, lah ƀư tih mbra geh ƀon lan kŭh, huêng brah mô ŭch jêng tât brah ji nuih.

Lôch rơh kuăl brah ta ndrâm dak ăp nuĭh sĭt ta jay bu ranh ƀon gay ma ƀư tay nău kuăl brah tâm jay mơ lôch nar kuăl brah mih. Mham ndơ kuăl brah geh mhing tay ăp ntŭk ta jay, mhing ta ăp ndơ dŏng, ta chĭng, ta yăng...lôch nĕ, ăp nuĭh lĕ ƀon ndrel ngêt ndrăn, tŭr chĭng, njroh mprơ, n’hao nău tâm rnglăp n’hanh ndrel kâp knơm an ăp nău ueh, nău ƀŭn lap tâm nău rêh.