Nău rêh bol ma jêr jŏt âk, yơn ăp rơh kon nuĭh ta aơ hôm nha nsrôih ndrel mât n’hanh tăm ueh bri đah nău way kan bâh nơm n’hanh đah nău tâm rŏng đah bri. Bâh nĕ, âk nkual bri krŏng geh mât rbăy ueh jêng tât aƀaơ.

Nkual mât bri ơm chăt hon êng Nà Hẩu đah lĕ rnoh neh ơm geh rlău 16 rbăn ha, ta ntŭk 4 xã: Nà Hẩu, Đại Sơn, Mỏ Vàng n’hanh Phong Dụ Thượng, nkuăl Văn Yên, n’gor Yên Bái. Ta aơ geh nkual bri ơm dŭt âk, ueh, âk ntil tơm si, geh nău ueh êng bâh nkual yôk mpeh ba lơ Việt Nam ndrel đah âk ntil ndơ mpô mpa, tơm si khlăy kơt lah tơm chò nâu, dổi, trám, de, lát hoa, pơ mu...nkual mât ndrăy aơ lah ntŭk gŭ rêh bâh klâp ma 72 ntil mpô mpa, 240 ntil sĭm och, bơi tât 50 ntil ndơ vâr vĭn, tâm nĕ geh âk ntil tâm sƀ chăng Việt Nam n’hanh lam ntur neh kơt lah sơn dương, kău, kuănh krăk, kuănh gŭ, mpa bôk têh, nglong rya kao, sĭm hồng hoàng...

Ta nkual tơm bâh bri krŏng, đah rlău 4.500 ha bri dŏng, xã Nà Hẩu geh rlău 460 rnăk ƀon lan Mông gŭ rêh. Gay ma mât ueh bri krŏng, bâh ntơm ƀon lan lĕ geh mbơh ăp nău ntrŭnh mpeh nău mât bri n’hanh geh ntŭk rêh jêng ƀư tĭng. Ngoăy tâm rnoh nĕ lah ƀư tĭng nău kan kuăl brah bri. Aƀaơ păng lĕ jêng hun hao jêng lễ hội tết bri Nà Hẩu ta rơh năm mhe ăp năm đah âk ntil nău way ueh êng kơt: N’hơr ndơ kuăl brah bri, dăn brah bri pă nău ƀŭn lap, dăn mih lăng prăng sơh, tơm si ueh jêng, săk lăy plăy mbôn...Wa Sùng A Xà, du hê nuĭh ƀon lan ta Bản Tát, xã Nà Hẩu an gĭt.

“Tĭng nău way bâh nuĭh Mông rĭ bâh kăl e lĕ geh nău way kuăl brah bri. ăp năm bu n’hŭm kuăl brah mbra ƀư kual brah ta ăp ntôr bri, mât ueh tu dak. Lah ma nuĭh geh ƀư tih, muĭh kăl bri, sreh tơm si têh mbra geh nău kop ji”.

Bâh nău way, tâm ryơk, mât ueh bri, uănh bri lah jay nsum bâh lĕ ƀon lan, yor nĕ, thôn ƀon ta Nà Hẩu lĕ geh du ntôr bri mât njrăng, huêng khlăy da dê. Nkual bri aơ ta nkual neh dŭt ueh ta thôn, geh âk ntil tơm si têh khlăy...đah ăp nău ntrŭnh mô dơi gŏ, jêng lah bri way geh mât ueh n’hanh ăp ntôr bri nĕ lĕ jêng nkual mata ndrăy. Nô Sùng A Chua, du hê mom ndăm ta xã Nà Hẩu an gĭt.

"Bâh rơh kuăl brah bri, mpôl hên geh u che, mê̆ bơ̆ nti mât chăm bri an ueh n’hanh mô geh muĭh kăl bri bah rchoh neh, rluh pĭch neh...bâh nĕ gay ma bri jêng ntŭk ueh nđik ntŭk mât tăm bâh xã bôk năp n’hanh let năp atay”.

Mpeh đah n’gâng kan têh lah Hạt kiểm lâm Văn Yên, rnâng kan mât uănh nkual mât bri Nà Hẩu, lĕ tâm rgop đah n’gâng kan xã ƀư pă mât uănh, mât rlău 3/700 ha bri hon ơm mât ueh an ntŭk rêh jêng ăp thôn ta ntŭk gay ma ƀon lan geh dơn prăk nkhôm mât chăm ueh bri. Ăp xã lĕ geh njêng ăp rmôt kan, mpôl kan mât n’hanh njrăng ŭnh sa bri. Ndrel đah nĕ lah n’hao nău kan mbơh tơih, ntĭm nti ƀon lan, leo ƀư an ƀon lan tâm ton mât bri, njrăng rtoh ŭnh sa bri, rmal răng dăng ăp nău ƀư tih...Wa Vũ Minh Phúc- kruanh hạt kiểm lâm Văn Yên, n’gor Yên Bái an gĭt.

 “Mpôl hê uănh năl ntŭk gŭ ƀon lan, nuĭh ƀon lan tât râng nău kan mât, uănh bri lah nuĭh kơl kan, ntŭk tâm rgop kan an mpôl kan kiểm lâm mât uănh bri ngăch geh saơ, rmal ăp nuĭh tih. Yor nĕ tâm ăp năm ba năp n’hanh tâm let năp tay gâp mbra tâm nchră tay đah ntŭk rêh jêng ƀon lan, djăt nău tâm rgop bâh ntŭk kan ba dâng, bâh nĕ rdâk njêng ăp bôk nău kan, nău nchrăp kan an tâm di, gay ma mhâm ƀư mât ueh rnoh neh bri aƀaơ geh, njrăng geh nău tât mô ueh tâm ăp nău tih đah bri”.

Nău mât rbăy, mât chăm bri đah lĕ nuih n’hâm bâh ƀon lan ta ntŭk, ndrel đah nău nsrôih bâh ăp n’gâng kan têh, ăp ntôr bri krŏng, bri mât njrăng ta nkual tơm bâh ntŭk mât rbăy ndơ ơm geh si gle ta Nà Hẩu kơt nĕ ma ueh nđir mbro tĭng năm khay. Gay ma lôch nĕ, ƀon lan geh mât njrăng, nău rêh geh n’hao lơn n’hanh rlău ma nĕ lĕ, dôl ndơ̆ Nà Hẩu jêng ntŭk tât dŭt ueh an năch dăch ngai ŭch pâl nđaih ta bri.