Wa A Chinh – Bu ranh thôn Măng Rương, xã Văn Lem, nkuăl Đăk Tô n’gor Kon Tum an gĭt, bâh ntơm tât aƀaơ, ăp nău way way ơm bâh nuĭh Xơ Đăng hôm nha geh ƀon lan nkah ndray. Ngih rông tơm lah jat jay nsum bâh ƀon, lah ntŭk geh ƀư ăp nău kan văn hóa, ăp nău way ơm dŭt khlăy. Kơt nĕ jêng lĕ rngôch ăp ƀon bâh nuĭh Xơ Đăng tâm xã Văn Lem lĕ geh ngih rông da dê.

 “Ƀon lan rnoi Xơ Đăng hôm nha geh ƀư ngih rông dŭt têh ta nklang ƀon, ngih rông ntưm ma ja. Kanŭng jrong jay rĭ aƀaơ bâh geh ngih dak kơl ƀư an nâp jêng lah geh xây ma bê tông, xi măng. Hôm ăp ntil ndơ êng lĕ geh ƀư ma si, nkar sŏk bâh bri da dê, ƀư kơt kăl e nơh. Ngih rông aƀaơ êng đah rơh u che kăl e, ntơm nơh ƀư ma ja, mpir nkar..yơn aƀaơ ƀư ma đar geh nâp lơn”.

Wa A Ku, công chức văn hóa- xã hội xã Văn Lem, nkuăl Đăk Tô n’gor Kon Tum an gĭt: xã aƀaơ geh rlău 650 rnăk, đah bơi tât 2.800 nuĭh, lĕ rngôch lah nuĭh Xơ Đăng geh tât 95% rnoh nuĭh. Nău rêh bâh ƀon lan ta aơ dŭt âk lah pah kan tuch tăm. tâm nĕ, dŭt âk lah tăm ba lŏ, tuh mbo n’hanh du đê̆ tăm cà phê. Năm 2023, xã lĕ geh tâm di nkual ƀon lan mhe. Wa A Ku nkoch, bol ma nău rêh mhe, trong pah kan jan sa mhe, yơn nău way ơm bâh nuĭh Xơ Đăng hôm nha geh mât rbăy bâh ăp nău pah kan jan sa, ngăn lah đah tơm ba.

 “Tĭng nău way pah kan tuch tăm bâh nuĭh Xơ Đăng klâp ma ta khay 3, khay 4 dương lịch ƀon lan lĕ ntơm hăn pah kan jan sa, tuch rmul. Ƀon hôm nha geh mât ƀư kuăl brah pah kan tĭng ăp năm. Tâm ăp nău kuăl brah rĭ tĭng nău geh, ăp năm geh âk rĭ nkhĭt rpu, sŭr. Ăp tơ̆ rơh aơ mô dơi mô geh mom ndăm tŭr chĭng goh gong, njroh mprơ. Lôch srĭh tăm bar pe khay rĭ ƀon lan geh ƀư sa ba ntil, lôch nĕ bar pe khay tay rĭ geh ƀư kuaih trong hăn mir nchrăp hăn chop ba dôl ntơm mbôn. Ăp khay dŭt năm rĭ ƀon geh ƀư sa ba mhe.

Ta xã Văn Lem, nkuăl Đăk Tô dôl geh mbơh ƀư âk nău kan rgâl mhe tơm tăm, dŏng khoa học kĩ thuật, gay ma n’hao nău geh an ăp rnăk vâl. Mhe aơ, Hội nông dân nkuăl lĕ kơl an ăp rnăk vâl 300 tơm ntil ăp ntil, du tấn phân poh n’hanh âk sŭr ntil. Tĭng bu ranh A Chinh, aƀaơ ƀon lan lĕ geh gĭt dŏng ăp nău mhe khoa học kĩ thuật tâm nău pah kan jan sa, rnôk geh nău kop ji rĭ tât ta ngih dak. Yơn lah, ăp nău way ơm hôm nha geh ƀon lan mât rbăy, nĕ lah du gâl tâm nău rêh nău mĭn.

 “Ê lor tăm rĭ bôk năm geh rnăk bu nkhĭt sŭr, djăr, n’gon m’êt, geh rnăk ƀư kuăl brah dăn ăp huêng brah kơl an , rnôk geh nău kop ji, nău tât dăn an ăp huêng brah kơl an bah kop ji, ngăch bah ji. Yơn lah, ƀon lan geh nău kop ji rĭ tât ngih dak si săm đŏng gay ma an bah nău ji tâm săk”.

Wa A Ku, công chức văn hóa- xã hội xã Văn Lem, nkuăl Đăk Tô n’gor Kon Tum an gĭt. Gay ma mât rbăy n’hanh n’hao nău khlăy văn hóa way ơm, nău kan bâh bu ranh ƀon, nuĭh geh nău knơm ta ntŭk lah dŭt khlăy ngăn. Yor nĕ, ăp năm, n’gâng kan n’hanh ƀon lan ta ntŭk kan lĕ geh tâm mâp, rgŏ jă n’hanh geh nău kơl an gay ma đă ƀon lan geh mât nău ueh văn hóa bâh rnoi nơm.

“Tâm xã Văn Lem, nkuăl Đăk Tô aƀaơ way geh mât nău leo ƀư tâm mâp măt ăp bu ranh ƀon gay ma nchră ƀư 3 lễ hội way ơm. lễ hội bôk năp tâm năm lah lễ hội ƀư mbor dak yor bu ranh ƀon lan nuĭh leo ƀư, nkre lah pă nău kan an ƀon lan nchrăp ăp ntil ndơ dŏng an nar kuăl brah geh ƀư ueh, khlăy. Tal bar lah kuăl brah ƀư kuaih trong hăn ta mir, nĕ lah rnôk kâp ba dŭm. Klâp ma ta khay 10  rnôk ba lĕ dŭm êr ta mir rĭ lĕ ƀon rgum kơl kăch n’hahh ƀư sa ba mhe.

Gay ma mât n’hanh n’hao nău khlăy văn hóa ueh êng, ntoh lư bâh ăp mpôl rnoi đê̆ nuĭh ta ntŭk, UBND n’gor Kon Tum lĕ an dŏng, ntrŭnh mbơh âk bôk nău kan, nău kan nău nchrăp mât rbăy, n’hao n’hanh mât ndơ nsoh way ơm, nău nchrăp mât uănh ntil ndơ văn hóa khlăy ta n’gor. Nău mât ăp nău way ơm bâh nuĭh Xơ Đăng ta xã Văn Lem, nkuăl Đăk Tô lah du gâl dŭt khlăy tâm nău ƀư tĭng nău ntrŭnh, nău kơl bâh UBND n’gor Kon Tum.