Ơi kônh wa n’hanh lĕ băl mpôl mhe djăt du gâl mprơ kưt rnê neh dak yor nghệ nhân Y-Djuan M’jâo mprơ. Wa deh n’hanh têh ta play neh Čư M’gar, rnôk gŭ ur, nghệ nhân trơn tât ƀon M’Ngoan gŭ rêh. Nghệ nhân Y-Djuan M’jâo dơi kônh wa ƀon M’Ngoan moh lah nghệ sỹ gĭt âk ntil. Wa mô knŭng geh er mprơ Eirei răm m’ak, bâr mprơ kưt wăch rgum ma hôm gĭt dŏng âk ntil mboăt n’hôm bah nuĭh Êđê kơt chĭng, đinh năm, đinh buôt, đing tut, tarta...

Tĭng nău nkoch bah nghệ nhân Y-Djuan M’jâo, bah rnôk hôm e jêt, wa dơi lap lăp tâm nău mpât mprơ bah u che ăp rnôk hăn tâm mir mô lah ăp rơh lễ hội bah ƀon. Nteh chĭng n’glô̆ n’gôr lap yôk bri, nău mprơ njŭng răm lĕ ƀư an wa dŭt ŭch, ntrŭt ntrôl tĭng nti ăp nghệ nhân ranh. Knơm nău blău n’hanh nău nsrôih nti jêng rnôk mhe lah ndăm rchong wa lĕ gĭt mprơ n’hanh uh du đêt mboăt n’hôm. Nghệ nhân Y-Djuan M’jâo nkoch:

“Gâp gĭt uh taktar nklăp 5, 6 năm aơ, gâp gĭt uh đinh năm bah jêt, bah năm 1965, 1966 gâp gĭt uh đing năm, n’hanh eirei ri gĭt bah jêt hôm, gâp 7 năm lĕ gĭt Eirei yơn ma mô hŏ dơi wât âk. Gâp dŭt ŭch âk nău ngơi hôr geh nkô̆. Tât năm 1973, gâp dơi rblang ăp nău ngơi hôr”.

Lôch âk năm bah năp, wa lĕ mât nău ƀư du hê nghệ nhân ưu tú bah ƀon M’ngoan. Wa geh măt ta lĕ rngôch ăp lễ hội têh jêt bah xă tât nkuăl, n’gor. Mô knŭng gĭt ê nkra, uh ăp ntil mboăt n’hôm, tâm săk wa geh du jay nău mprơ Êđê. Wa nkoch, tâm nău rêh pah kan jan sa, hăn tâm mir, mô lah tâm lễ hội u che way mprơ ăp nău mbrơ dăch dêh, uĕh lăng. Bôl aƀaơ, đêt nuĭh gĭt mprơ n’hanh ŭch mprơ yơn săk wa hôm e mprơ ăp nar n’hanh an ăp nuĭh ndrel djăt ăp rơh rnôk geh.

“Eirei, kưt, ot ndrong ri gâp gĭt lĕ, yor rnôk u gâp hôm e rêh gĭt âk ot ndrong, gâp djăt n’hanh dơi kah gĭt. Gâp nti tĭng mô dơi geh nti êng, gâp gŭ djăt u che nkoch n’hanh uănh tâm mbung bah khân pơng, jêh nĕ gâp mprơ tay tâm ban kơt nĕ, bôl geh đêt nău êng yơn nkô̆ nău ri hôm e kơt nĕ”.

Yor dơi ndơn tay nău trêng ntĭm bah u che, ăp nghệ nhân hăn bah năp jêng wa rvê mro mpeh trong trêng ntĭm tay nău ŭch săk rnglăy an rơh druh ndăm aƀaơ. Đah nău blău ơm bah nơm, wa ntơm trêng ntĭm an nuĭh nti đah nău gŏ, nău ôp, trong tŭr chĭng an di, an gĭt ma wa ntĭm ăp nuĭh mpeh trong wât mprơ uh gay geh huêng n’hanh wăch rgum nuĭh uănh, nuĭh djăt. Trong mprơ ngơi hôr di tĭng bôk nău n’hanh nsôr n’hâm, sŏk n’hâm rnôk mprơ kưt, eirei.

Rlău ma ăp nău rgop tâm nău mât ndrăy nău uĕh mboăt n’hôm, nău mprơ, nghệ nhân Y Djuan M’jâo hôm wât nău way ơm Êđê. Ndrel đah nău dŭt n’hâm, lĕ nău kan, wa lah ntŭk nsing an kônh wa ăp rơh geh nău tâm rkeh. Wa an gĭt:

“Tâm nău rsaih nkra nău tĭng nău wa

y ơm, he kŏ dŏng nuĭh êng lah nău mô uĕh, he an lah kloh nău tih bah nuĭh nĕ moh ndơ, n’hanh kuh bôk dăn yô̆ kơt nĕ mbra uĕh lơn, mô di lah mô geh tih, gâp uĕh mro ri mô dơi. Gâp lah nuĭh dâk rsaih nkra nău bah năm 1986 an tât aƀaơ”.

Tâm rnoh 20 nghệ nhân bah n’gor Dak Lak dơi Kruanh dak an, an rnê nkhôm nghệ nhân Ưu tú tâm năm 2022, nkuăl Krông Năng lap geh 4 nghệ nhân, tâm nĕ geh nghệ nhân Y-Djuan Mjâo. Nĕ lah nău kơp dơn bah Ngih dak mpeh nău rgop bah wa tâm nău mât ndrăy, rƀăy, mât uĕh, trêng ntĭm văn hóa chĭng gong, mboăt n’hôm n’hanh mprơ năuÊđê an rơh druh ndăm tâm ăp năm bah năp. Wa mô knŭng lah du hê nghệ nhân ưu tú ma hôm lah du hê nuĭh nsing nơm tâm ntŭk gŭ rêh./.