Ninh Thuận lah ntŭk geh âk ƀon lan Chăm gŭ rêh lam dak. Ntŭk gŭ rêh văn hóa Chăm bah ơm hŏ jêng geh ndơ pâl nđaih nsum mpôl mô dơi lah mô geh tâm hun hao pâl nđaih bah n’gor Ninh Thuận. Ăp ndơ ơm  yău ntlơi an tay văn hóa Chăm bah  đền tháp, lễ hội way ơm  n’hanh ăp ƀon hăr blău ti kan mon uk, cheh tanh bok brai bah nuĭh Chăm lah dơi buăt nthoi, mât dŏng uĕh mbra lah ndơ geh ƀư pâl nđaih njêng luh joi geh trong rêh gay n’hao nsĭt geh wăng sa bah nuĭh ƀon lan.

 Yuh Hán Thị Kim Sương ta ƀon Chăm Hậu Sanh, xã Phước Hữu, nkuâl Ninh Phước saơ dŭt ŭch rnôk lor bôk năp dơi râng tiăr nti đah nkô̆ an ƀư mât dŏng drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa Chăm gay hun hao nâp dăng đah nău tât râng bah nsum mpôl, tă bah Hội đồng Anh kan nsum đah Trung tâm văn hóa Chăm Ninh Thuận ƀư. Jrô nti geh 35 nuĭh, tât bah ƀon mon uk Bàu Trúc, ƀon cheh tanh Mỹ Nghiệp n’hanh ăp n’gor geh tháp Chăm. Yuh Hán Thị Kim Sương nkoch:

Tâm bah ri aơ, rnôk dơi năp nti gâp saơ dŭt uĕh gay he geh nău gĭt mpeh hun hao pâl nđaih nsum mpôl nsing tâm văn hóa Chăm he. Ta ƀon gâp geh tháp Pôrôme, jêng, săk he nơm nkoch n’hơ gay năch hăn uănh pâl tháp Pôrôme. Gay năch geh nău rlong uănh gĭt mpeh hun hao pâl nđaih n’gor he nơm.

 Đah ăp ndru tháp Chăm hôm geh kơt ơm, ndrel đah ăp lễ hội way ơm dơi ƀư ăp năm n’hanh ăp ƀon hăr blău ti kan way ơm kơt ƀon cheh tanh Mỹ Nghiệp, ƀon mon uk Bàu Trúc, lah dơi mât dŏng uĕh mbra lah ăp ntŭk tât dŭt uĕh. Gay Ninh Thuận mât dŏng ăp drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa Chăm hun hao pâl nđaih nsum mpôl. Mpeh săk geh hun hao pâl nđaih nsum mpôl geh nău tam, yuh Phạm Thu Nga, Hội đồng Anh an gĭt:

“Ndrel đah nău tât râng bah nsum mpôl lam ƀon lan ri gâp mĭn lah n’gâng kan ta ntŭk mbra ntô̆ n’hao dơi ăp rnoh khlay way ơm tâm ban kơt an ƀư ăp nău kan âk ntil nkre mât ndray, nkre ntô̆ n’hao dơi ăp rnoh khlay văn hóa hôm nkre đah ntop kơl nsum mpôl ƀon lan ta ntŭk hun hao wăng sa nsing tâm drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa bah ntŭk he”.

Aƀaơ ăp ntŭk tât kơt ƀon blău mon uk Bàu Trúc, ƀon cheh tanh Mỹ Nghiệp rĭng ăp nar geh rlău 300 năch tât hăn uănh pâl. Êng tháp Pô klong Girai, ăp năm wăch nklăp 120 rbăn năch pâl nđaih. Ta ƀon blău mon uk Bàu Trúc, bah meng nău blău mon uk mô kâp nsưng rvah ri nău sŏk bŏk mpêt ƀư mon uk n’hanh kỹ thuật gŭch ma ŭnh nuh mpơl bah lơ dŭt n’hâm uĕh êng ƀư an năch pâl nđaih dŭt ŭch đŏng. Rnôk hăn tât ƀon blău mon uk Bàu Trúc, đah nău ŭanh saơ na nê̆ ƀư mon uk ndrel ăp nuĭh blău mon, năch pâl nđaih lah nuĭh kơl nkoch n’hơ ndơ geh ƀư uk Chăm Bàu Trúc tât đah ăp mpeh neh dak. Nô Siêu H Riêng du hê năch pâl nđaih ta n’gor Gia Lai nkoch:

“Tâm rnôk hăn uănh pâl ta ƀon blău mon uk Bàu Trúc, gâp saơ dŭt âk drăp ndơ lah tơm suan ntrôl gay hun hao jêng pâl nđaih nsum mpôl. Ngoăy tâm ăp drăp ndơ dŭt têh lah uk Bàu Trúc. Rnôk uk Bàu Trúc dơi Unesco kơp dơn lah drăp ndơ lam ntŭr neh ri nê lah du tơm suan ntrôl dŭt têh lah ƀon lan Chăm ta ƀon Bàu Trúc mbra buăt nthoi đah ăp ƀon lan êng ƀa ƀă mô lah ăp nuĭh blău mon kan nsum đah văn hóa njroh mprơ gay hun hao pâl nđaih nsum mpôl Bàu Trúc”.

 Ntơm bah bar năm aơ, ta ƀon blău mon uk Bàu Trúc hŏ njêng Ban pâl nđaih nsum mpôl đah ăp tŏng rmôt rnâng kan kơt: Rmôt wơt năch, rmôt rhŏ ndơ sa, rmôt ƀư mon uk, rmôt njroh mprơ… Nơm geh nău kan way blău ƀư ma Ban pâl nđaih nsum mpôl Bàu Trúc mô dơn rhŏ dŏng an năch pâl nđaih hăn tât uănh pâl ta ƀon ma hôm dơi jă hăn ƀư, nkoch n’hơ uk Chăm âk n’gor lam dak đŏng. Yuh Đàng Thị Ngọc Ngà, Khu phố Bàu Trúc, thị trấn Phước Dân, nkuâl Ninh Phước, Ninh Thuận an gĭt:

 Ntơm bah nar Ban pâl nđaih nsum mpôl Bàu Trúc dơi njêng. Mpôl hên dơi ntĭm nti, kơi năp nău gĭt blău an ăp oh trong ƀư pâl nđaih nsum mpôl. Mhâm ƀư gay năch pâl nđaih ŭch rŏng, tât hăn uănh pâl, joi gĭt mpeh văn hóa Chăm. Ntơm bah nê, nkoch mbơh an năch tâm n’hanh bah dih dak gĭt wât âk săk tơm văn hóa bah nuĭh Chăm.

 Mât dŏng drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa gay hun hao pâl nđaih nsum mpôl ta ăp nkual ƀon lan Chăm Ninh Thuận hŏ nta geh âk nău kan n’hanh nău geh wăng sa an nuĭh ƀon lan. Ndrel đah ăp ndơ geh ƀư pâl nđaih aƀaơ ta Ninh Thuận, năch pâl nđaih joi gĭt drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa Chăm hŏ jêng du gâl mô dơi lah mô geh đah năch pâl nđaih tâm njăr trong hăn tât đah n’gor Ninh Thuận. Drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa Chăm lah dơi buăt nthoi mô dơn kơl hun hao pâl nđaih ma hôm kơl ăp ƀon hăr blău ti kan hun hao, rgop mât ndray n’hanh ntô̆ n’hao ăp rnoh khlay văn hóa way ơm tâm  rơh aƀaơ./.