Sah Rđe
Chủ nhật, 00:00, 14/05/2023  Za Wút/Nuĭh rblang: Điểu Thân Za Wút/Nuĭh rblang: Điểu Thân
VOV4.M'NÔNG - Sah geh tâm nău rêh bah nuĭh Rđe hŏ bah ơm. Ntơm bah kăl e, sah lah ndơ dŏng krêp dêh đah nuĭh bu ur Rđe kơt du nău ntĭt bah nău jăp gơih, đăp dêh ma nău kan. Ăp sah uĕh reh nê mô dơn lah ndơ dŏng dơh uĕh ma hôm nsĭt rup uĕh văn hoá ntĭt êng bah nuĭh Rđe đŏng.

 

Sah geh tâm nău rêh bah nuĭh Rđe hŏ bah ơm. Ntơm bah kăl e, sah lah ndơ dŏng krêp dêh đah nuĭh bu ur Rđe kơt du nău ntĭt bah nău jăp gơih, đăp dêh ma nău kan. Ăp sah uĕh reh nê mô dơn lah ndơ dŏng dơh uĕh ma hôm nsĭt rup uĕh văn hoá ntĭt êng bah nuĭh Rđe đŏng.  

Sah lah ngoăy tâm ăp rup uĕh văn hóa ntĭt êng bah nuĭh Rđe hôm geh tâm nău rêh ƀon lan. Rup gui nuĭh bu ur Rđe anh sah bah kơi way an tay nău nkah uĕh an âk nuĭh. Nê lah rup gui bah ăp nuĭh bu ur bu lơ dăng hăn luh mir jan ba đah ndơ dŏng mô dơi ƀah rih lah ăp sah uĕh reh anh biăp ƀăng, anh nông dak, rpŭng rpuăl…bu ranh ƀon Y Sao Hwing (83 năm deh) ta Buôn Pơr, xã Ea Tul, nkuâl Čư̆ Mgar, n’gor Dak Lak nkoch, sah hŏ geh tâm nău rêh bah ƀon lan Rđe ntơm bah kăl e. sah tĭng nuĭh Rđe tâm ăp năm khay tâm lơh tâm su mbro mbrăng n’hanh tât aƀaơ sah mô dơi lah mô geh đah nuĭh Rđe đŏng.   

“Mô gĭt bah ntơm hŏ geh sah, ntơm bah rnôk mpôl hên hôm jê̆, ntơm bah rơh u che kăl e mpôl hên hŏ geh sah anh hôm. ntơm bah rơh u che hŏ gĭt tanh sah, rơh kon său bah kơi kơt tĭng. Hăn sreh ngâr kôih tanh n’hanh ih kro mô lah pâr kalơ ndrơng ŭnh lôch nê kôih tanh sah. Nău dŭt khlay n’hanh ƀư jâng sah, jâng sah rĭng uĕh n’hanh nâp, sah mơ dŏng jŏ, ndơ ƀư jâng sah lah tơm rmuăn bri. Lôch rnôk ƀư dơi jâng sah ri tât ƀư săk sah, mbra ƀư tanh drŭng mô lah rvoal. Kêng dŭt lah ƀư rse sah, way ƀư ma nkhop si mô lah tanh ma rse reh.”  

Sah hôm lah du ndơ ƀư nkrơ̆ uĕh đŏng, âk nuĭh hôm tanh sah ndrang rup uĕh tĭng nău blău ti bah ăp nuĭh. Rup gui sah hôm way geh tâm nău mpât mprơ, nău mprĭng hôr bah nuĭh Rđe. Gay geh ăp sah uĕh, ăp nuĭh ân tanh ndê na nê̆ n’hanh jŏ jong. Bu ranh ƀon Y- Djuan Ktla (80 năm deh) ta Buôn Triă, xã Ea Tul, nkuâl Čư̆ Mgar, n’gor Dak Lak nkoch: rup gui nuĭh mê̆, nuĭh yuh yơ jâng plat anh sah rnôk nhâp nar hŏ nkah jru tâm bôk rngok.

          “Gay ƀư jêng du mblâm sah dŭt jêr, dơn geh nuĭh gân djăng, đăng măt, hưp kơt nti rơ mơ dơi tanh ăp mblâm sah. Kơt mpôl hên gĭt djăt tĭng nău u che, me bơ̆, ăp nuĭh tâm ƀon gay kơt nti tanh sah. Aƀaơ kônh wa hôm dŏng ăp sah anh rnôk hăn luh mir ba đŏng. Tâm ăp nău mprĭng hôr way geh nău lah “Sai mbăk tuĭh, ur anh sah, ndrel hăn luh mir”. Nău dja an saơ lah ntơm bah kăl e sah lah ndơ dŏng mô dơi lah mô geh tâm nău rêh ăp nar.”  

Aƀaơ, sah lah ngoăy tâm ăp ndơ an năch joi rvăt nsĭt nkah ta ăp nkual pâl nđaih ta ntŭk. Yơn lah, druh ndăm Rđe đêt nuĭh hôm meng uănh tât nău tanh tôk way ơm, ăp bu ranh way mĭn rvê mhâm ƀư gay ăp sah khiău hôm mât ndray mbro an rơh kơn său bah kơi tay. Bu ranh Y -Sao Hwing (Aê Ƀlin) - 83 năm deh, Buôn Pơr, xã Ea Tul, nkuâl Čư̆ Mgar, n’gor Dak Lak nkoch:

          “Ăp rơh kơn tâm rnăk wâl geh ăp mblâm sah têh jê̆ êng êng, ăp yơ, ăp me, bu druh ri geh sah têh lơn, ăp kon se bu ur mbra bơi bơ̆ mô lah che tanh ăp sah jê̆ uĕh reh. Aƀaơ âk nuĭh mô hôm gĭt tanh sah, gâp rvê rnôk ăp nuĭh ndrel du rơh năm deh mpôl hên hŏ tĭng drô phan mô hôm geh nuĭh tanh blău ăp ntil sah bah nuĭh Rđe đŏng ôh, lah ăp băl mom gân djăng đah nău kơt ntil nklăp mbra tanh dơi”.

Nău rêh mhe aƀaơ đah ăp ndơ dŏng mhe, săk rup uĕh yơn ăp mblâm sah hôm mpơl geh ngăn tâm nău rêh ƀon lan, sah anh bah kơi mbik dêh bên bah ăp  nuĭh bu ur nuĭh Rđe hôm way nkah an tay an mô  gĭt dah âk nuĭh./.

                                     

Za Wút/Nuĭh rblang: Điểu Thân

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC