Trau biăp ndum lah ndơ sa way ơm bah nuĭh Bunong dơi gâm bah ăp ndơ geh ơm geh tâm bri. Nuĭh Bunong uănh aơ lah ăp ndơ kah ma bri an he bah kăl e.

Gay dơi gâm trau ndum an kah, nuĭh Bunong an nchrăp tŏng ăp ntil ndơ gâm n’hanh geh nău blău êng tĭng nău kah. Ntil ndơ khlay gay gâm trau biăp ndum geh: biăp nse kranh tâm di, rnih phe, dak buh nko ju, poăch mô lah đah ka đah tui n’hanh boh mrăch, ƀọt ngot, jăm, hạt nêm. Nău săch biăp nse kranh di mơ lah ntil ndơ khlay, ƀư jêng kah, dak uĕh ntil mpơl êng bah ndơ sa kah aơ. Rnôk gâp sĭn, biăp kranh hôm e pŭt, ƀô kah n’hanh rnih. Lah gâm n’ha nse, nking mbra rgâl dak trau, n’hanh mô kah. Biăp kranh săch lor, put nchăp krăch rhên. Phe dơi trăm tâm dak bah du măng an bak, kêt dak, an tâm mpăl juh rnih. Dak buh nko ju lah ntil ndơ khlay dơi âk rnoi mpôl đêt ta Tây Nguyên dŏng. Sŏk ntô prit kro su jêng buh, mpli tâm dak kloh, trih sŏk dak gay gâm.

Rnôk tŏng ăp ntil ndơ khlay, ri khôm ŭnh gâm du gla dak rđŏk mpli đah dak buh prit kro. Tôk glah, an biăp kranh lĕ pot đah rnih wâr, jêh nĕ ndum. Jêh rnôk ndum nklăp bah 4-5 mông, jêh nĕ n’gơ tay ta ŭnh, an ŭnh jêt tât rnôk rđôk tay; wâr an cheh jăm, bôh, mrăch, ƀŏt ngot, hạt nem, an tĭng di mbung sa.

Yuh H Bơi ta thôn Phú Lợi, xă Quảng Phú, nkuăl Krông Nô, n’gor Dak Nông an gĭt, nău ƀư khlay ngăn rnôk gâm trau aơ lah săch n’ha biăt kranh tâm di. Rnih dơi dơi juh môi n’hanh dak buh prit an tâm di njŭng gay an ntêng. Trau biăp ndum an geh pŭt uĕh măt uănh. Yuh H’Bơi nkoch nău gâm:

“Rnôk sa trau tăng ƀô kah, hăng, n’hanh kah bah rnih phe, biăp kranh. Trau aơ dơi sa đah piăng mô lah sa dơm. Âk nuĭh ŭch sa trau aơ yor ngi bah poăchg, ka, njŭng bah rnih, nău kah bah biăp kranh, jăng tâm rgop đah piăng rbân dŭt lăp. Trau aơ kah n’hanh dơh lêk dŭt uĕh an bu ranh, kon se jêt.

Âk nuĭh Bunong gĭt gâm n’hanh uănh aơ lah trau ŭch ngăn, lah kah ngăn bah rnoi nơm. Aơ lah du ntil trau mô dơi mô geh tâm ăp nar n’hanh tâm ăp nău răm, nsong nsao, khĭt ôm tâm ƀon, dơi kônh wa gâm tâm ăp rơh lễ hội wơt ăp năch ngai sa gĭt tât văn hóa ndơ sông sa bah nuĭh Bunong. Yuh H’Bơi, ta thôn Phú Lợi, xă Quảng Phú, nkuăl Krông Bông, n’gor Dak Nông nkoch:

“Trau biapư ndum lĕ geh bah u che, bah kăl e dơi dŏng ăp nar tâm nău rêh mô dơi mô geh, trau biapư ndum lah nău uĕh văn hóa piăng trau bah nuĭh Bunong ăp nuĭh ŭch sa trau biăp ndum, mô knŭng nuĭh Bunong ma nuĭh Yưan, ndrel ăp oh nô êng dŭt ŭch sa trau aơ, trau biăp ndum bah nuĭh bunong he dơi dŏng âk ngăn gay nchrăp rhŏ năch, n’hanh dŏng tâm ăp rơh lễ hội lah âk ngăn”.

Aƀaơ, nău rêh bah nuĭh Bunong bôl lĕ geh âk ndơ lơn yơn trau biăp ndum way ơm mô dơi mô geh tâm ăp nar sa ăp nar. Du ntil ndơ sa bah tâm bri yơn nsĭt tay ƀô kah ƀô rnih. Nău mât trau biăp ndum lah nău uĕh văn hóa ndơ sông sa bah nuĭh Bunong.