Ƀon lan Chăm ta n’gor Bình Thuận geh âk nău way ơm tâm nău rêh. Ăp nău way geh nău khlay mha êng, ma nău way dăn an nău đăp mpăn (nău Chăm kuăl lah Palaw sah) bah ƀon lan rnoi Chăm nkuâl Tuy Phong tĭng ƀư lah du nău ntĭt. Nău way dơi ƀư ta mpông dak lêng mpeh xã Phước Thể, nkuâl Tuy Phong. Rup uĕh mha êng bah nău way dja lah nău rgum lĕ 2 kruanh bah 2 chroh Bàlamôn n’hanh Hồi giáo Bà Ni ndrel râng ƀư nău way. Nău nchih bah Jasi – phóng viên way gŭ kan ta nkual ƀon têh Hồ Chí Minh:
Djăt ma 7 năm du tơ̆, tĭng nău way, nuĭh Chăm ta nkuâl Tuy Phong, n’gor Bình Thuận hôm ƀư tay nău way dăn an nău đăp mpăn. Aơ dơi uănh lah nău way khlay đah nsum mpôl lam ƀon lan nuĭh Chăm. Sư cả Thường Xuân Hữu, Kruanh Hội đồng kruanh chroh Bàlamôn n’gor Bình Thuận an gĭt:
Nău way dja 7 năm ƀư 1 tơ̆. Ntơm nơh tă bah wăng sa jêr jŏt jêng kônh wa mô ƀư nău way dja, tât năm 2023 dja mơ ƀư nău way dăn an đăp mpăn uĕh lăng ta mpông dak lêng dja. Nău way dja dŭt têh, mô dơh ƀư. Gay tĭng ƀư nău way dja ân geh ăp tŏng kruanh chroh Chăm Bàlamôn n’hanh Chăm Hồi giáo Bàni ƀư nsum, tâm rnglăp, dơn ngoăy n’glêh an mông nar gay ndrel ƀư.)
Tĭng nău way, dăn an nău uĕh lăng đăp mpăn dơi ƀư tâm bar nar. Ăp chroh mbra dŏng du rạp riêng n’hanh ƀư tĭng nău way bah chroh he, yơn tĭng rêng ngăn, ta nâm nău mât bôk kan bah ăp nuĭh sư cả.
Nău way dăn an nău đăp mpăn ntơm ma nău ăp Kapah, Paseh (kruanh chroh Chăm Bàlamôn) tĭng ƀư nău way broih rao wăr nkual neh ƀư, gay ntru ăp nău kĭr ar chiak kla, nsĭt tât nău đăp mpăn an ƀư nău way. Lôch nê, wa Ka-ing (kruanh chroh Chăm Bàlamôn) tĭng ƀư Rija Harei, tâm ban kơt du ntil trong mbơh gĭt lor đah ăp huêng brah mpeh nău sơch ntŭk ƀư lễ hội tâm ban kơt nkô̆ bah nău ƀư. Dŭt jêh lễ Rija Harei ri tât ăp kruanh tâm ăp chroh du rơh ƀư ăp nău way êng bah he. Lĕ rngôch ăp nău way rƀŏng mpeh kônh wa dăn an n’hâm suan ngăch lăng dăng soih, mih lăng prăng uĕh, mbo ba jŭr geh, an ƀon lan lơh joi ka hăn krêp dêh đah dak lêng.
Nuĭh Chăm uănh nău way dăn an nău đăp mpăn uĕh lăng dŭt khlay. Ntơm nơh, lĕ rngôch ăp ƀon Chăm ƀư da dê, lơn lah ăp ƀon gŭ rêh dăch kêng dak lêng. Khân păng mĭn lah yău ye ntơm nơh bah khân păng gŭ rêh ma nău kan lơh joi ka nklang dak lêng đŏng. Nău way dăn an nău đăp mpăn dơi ƀư ta mpông dak lêng lah gay nkah u che he kăl e nơh n’hanh dăn kơl an khân păng dơi wăng sa geh ndrŏng. Groi Giáo sư, Tiến sĩ Thành Phần, Giám đốc ơm ntŭk rgum gŭ mĭn Việt Nam n’hanh Đông Nam Á an gĭt:
Nău way dăn an nău uĕh lăng dja ntơm bah kăl e tât aƀaơ, ăp ƀon Chăm ƀư da dê (ƀon Chăm ta Parang, Parik, Kraong, Pajai) yơn mbrơi jêh aơ nơh roh hêng mbrơi, dơn hôm ăp ƀon Chăm nkuâl Tuy Phong hôm ƀư tơm. Nău way dăn an nău uĕh lăng dơi ƀư ta mpông dak lêng “ntŭk bing dak me chruh tât dak lêng). Nău ŭch gay dăn an neh dak đăp mpăn, ƀon lan uĕh lăng, mih lăng prăng uĕh, mbo ba jŭr geh. Nău way dja geh nkô̆ khlay jru lơn, mpơl dơi nău tâm rnglăp bah bar chroh (Bàlamôn n’hanh Hồi giáo Bàni).
Mô khuh n’gôr uĕh mƀak kơt Lễ hội Katê mô lah Ramưwan yơn nău way dăn an nău đăp mpăn geh ring tam mpeh nuih n’hâm dŭt têh tâm ƀon lan nuĭh Chăm tâm lam nkuâl, rgop êt lhăt nău tâm rnglăp đah 2 chroh rƀŭn tâm ƀon lan nuĭh Chăm. Yuh Thường Thị Mỹ, gŭ thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc, nkuâl Tuy Phong an gĭt:
Tât đah nău way dja he saơ mông nar dŭt khuh n’gôr uĕh mƀak. Bah aơ, mât ndray dơi nău way ơm uĕh lăng bah nuĭh Chăm an rơh kon său bah kơi aơ tay. Nuĭh Chăm ta aơ geh bar ntil chroh, du ding lah Bàni du ding lah Bàlamôn ma rgum nsum gay ƀư du nău way he ân dơi lah dŭt uĕh.)
Nuĭh Chăm ta nkuâl Tuy Phong geh rlău 2.000 rnăk đah rlău 10.000 nuĭh. Tâm ăp năm aơ, ndrel đah nău mât uănh bah Đảng, Ngih dak, nău rêh bah kônh wa nuĭh Chăm ta nkuâl Tuy Phong, n’gor Bình Thuận dơi n’hao ta lĕ rngôch ăp ntil trong wăng sa, văn hóa, rêh jêng kon nuĭh.
Nău ƀư nău way dăn an nău uĕh lăng mô dơn ntru der nău kĭr ar ăp nău mhĭk djơh mô lap uĕh tâm nău rêh ăp nar, ăp ntil ndơ ƀư an kon nuĭh wăk kol ma hôm lah ăp nău dăn an n’hâm suan ngăch lăng dăng soih, mih lăng prăng uĕh, mbo ba jŭr geh đŏng. Lơn lah nău tâm lăp nsum, nău tâm rnglăp, dơn ngoăy đah bar chroh tâm ƀon lan nuĭh Chăm. Bah nê, êt lhăt nău tâm rnglăp đah ăp ƀon lan Chăm./.
Viết bình luận