Lào Cai không chỉ đẹp, mà những nét hoang sơ, mộc mạc, hùng vỹ  của các bản làng vùng cao còn thôi thúc khát khao khám phá của con người. Những giá trị độc đáo về cảnh quan, văn hóa của đồng bào các dân tộc, truyền thống lịch sử hòa quyện nơi vùng đất này đã được xây dựng thành những loại hình và tuyến điểm du lịch đặc sắc, mang lại những trải nghiệm thú vị khó quên cho du khách gần xa.

Từng biết đến là xã đặc biệt khó khăn của huyện Sa Pa, nhưng giờ đây đường vào các thôn bản Tả Van đã được đổ bê tông sạch sẽ, với những ngôi nhà truyền thống của người Giáy, người Tày, người Mông nằm xen giữa sắc trắng hoa mơ, hồng thắm hoa đào. Sự đổi thay này có sự đóng góp không nhỏ của loại hình du lịch cộng đồng homestay. Xã hiện có hơn 60 hộ làm dịch vụ home stay phục vụ nhu cầu ăn nghỉ, du lịch tham quan tại chỗ.

Nếu như những năm trước, bà con chỉ đón khách một cách tự phát, thì nay đã đầu tư nhiều hơn hoặc cho thuê nhà để tăng thêm thu nhập.

Mô hình du lịch cộng đồng là lấy không gian sống và bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số làm trung tâm để phát triển du lịch đã có từ lâu, nhưng chưa bao giờ nở rộ và được quy hoạch bài bản như hiện nay. Khách du lịch đến đây ăn ở, sinh hoạt cùng với đồng bào, tìm hiểu phong tục tập quán, trải nghiệm những không gian sống hoàn toàn mới mẻ. Hàng trăm home stay của người dân Lào Cai giờ đã xuất hiện trong các sách, tạp chí hướng dẫn du lịch danh tiếng.

(Một điểm thu hút khách du lịch ở Lào Cai- Ảnh: VOV)

Vào năm 2005, tỉnh Lào Cai có 2 mô hình du lịch cộng đồng tại xã Bản Hồ và San Sả Hồ do tổ chức Bánh Mì thế giới hỗ trợ xây dựng. Theo đó người dân địa phương được hỗ trợ đào tạo kỹ năng giao tiếp và chế biến món ăn, khai thác những giá trị văn hóa bản địa để phục vụ du lịch.

Đến nay mô hình du lịch cộng đồng đã được nhân rộng sang nhiều xã khác ở Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát, Văn Bàn, Bảo Yên. Riêng Sa Pa có hơn 200 hộ làm dịch vụ du lịch này. Doanh thu thấp nhất cũng đạt từ 30-50 triệu đồng/năm, nhiều hộ đạt từ 100-150 triệu đồng.

Ngoài các điểm du lịch bản làng có từ lâu ở Sa Pa như: Bản Hồ, Cát Cát, Tả Van, Tả Phình, các huyện vùng cao Bắc Hà, Bát Xát, Mường Khương cũng có thêm các điểm du lịch mới như: Tả Van Chư, Bản Phố, Mường Hum, La Pán Tẩn … được du khách trong và ngoài nước ghé thăm rất đông.

Loại hình du lịch cộng đồng không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế, xã hội cho cộng đồng bản làng mà còn góp phần vào công tác bảo tồn, giữ gìn những nét văn hóa bản địa, bảo vệ môi trường sinh thái, môi trường xã hội ở địa phương.

Đây được coi là một trong những hướng đi mới của du lịch Lào Cai trong việc hướng tới sự phát triển du lịch bền vững và xây dựng nông thôn mới, bởi ở đâu du lịch cộng đồng phát triển ở đó người dân có ý thức hơn trong việc giữ gìn an ninh trật tự phát triển sản xuất gắn với bảo vệ môi trường cảnh quan. Đời sống vật chất tinh thần của người dân được nâng cao.

Những bản làng nép mình bên đỉnh núi, sản phẩm du lịch bản làng, nơi cộng đồng dân tộc sinh sống là địa chỉ đầy hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế vào những ngày xuân./.

Thanh Thủy/VOV Tây Bắc