Từ xa xưa, dân tộc Kháng ở huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La đã có nhiều phong tục tập quán, nét văn hoá riêng có, đặc sắc. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố tác động, một một số lễ hội truyền thống, dân ca, dân vũ của đồng bào đang đứng trước sự mai một, lãng quên.

Trăn trở trước thực trạng này, được sự quan tâm của chính quyền địa phương, bà Lò Thị Phớ đã kiên trì vận động để thành lập được đội văn nghệ dân tộc Kháng. Với bà, để duy trì hoạt động nền nếp, có hiệu quả như ngày hôm nay là cả một quá trình gian nan, vất vả.

Bà Lò Thị Phớ - Ảnh:VOV

Bà Lò Thị Phớ cho biết: Khó khăn nhất là đi vận động, làm công tác tư tưởng với chồng con, bố mẹ của các thành viên. Có người thì chồng con nhất trí cho tham gia đội văn nghệ, nhưng bố mẹ chồng lại không nhất trí, nên bà đã kiên trì đến từng nhà tiếp tục vận động, giải thích, khuyên nhủ động viên các cháu cố gắng tham gia.

Không chỉ gặp rào cản từ phía gia đình trong quá trình vận động anh chị em tự nguyện tham gia câu lạc bộ, đội văn nghệ cũng gặp nhiều khó khăn về kinh phí hoạt động, thiếu trang phục, nhạc cụ biểu diễn.

Tuy nhiên, cảm nhận được tình yêu, nhiệt huyết của bà Lò Thị Phớ không quản ngại nắng mưa tuyên truyền vận động, nhiều người Kháng ở xã Chiềng Ơn đã dần hiểu và cùng bà tham gia đội văn nghệ dân tộc Kháng.

Bắt đầu từ năm 2017, đội văn nghệ chính thức được thành lập, gồm 10 nam, 10 nữ. Bình quân mỗi bản người Kháng ở xã Chiềng Ơn có 2-3 người, trong đó nhiều nhất là bản Đán Đăm và bà Phớ được anh chị em trong đội văn nghệ tín nhiệm bầu là Đội trưởng.

Với vai trò trách nhiệm của người khởi xướng, là đội trưởng đội văn nghệ, tranh thủ những lúc nông nhàn, hay vào các buổi  tối, bà Lò Thị Phớ tập trung cùng chị em cắt, khâu, thêu thùa trang phục dân tộc biểu diễn.

Còn anh em thì chế tác một số nhạc cụ dân tộc, từng bước khắc phục khó khăn thiếu thốn, thường xuyên tập luyện, duy trì hoạt động của đội cho đến hôm nay.

Đội văn nghệ dân tộc Kháng - Ảnh:VOV

Xã Chiềng Ơn là xã vùng 2 của huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La. Xã  có 6 bản, gồm 3 dân tộc: Thái, La Ha, Kháng cùng sinh sống, trong đó dân tộc Kháng chiếm hơn 50% dân số toàn xã.  

Việc duy trì được một đội văn nghệ  dân tộc Kháng  hoạt động thường xuyên, góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc.

Những lễ hội truyền thống Pang Á, lễ hội cầu mưa, cầu mùa, lễ hội lông khuống, hưn mạy, điệu múa tăng bu, những làn điệu dân ca Kháng tưởng chừng đã bị lãng quên nay được đội văn nghệ luyện tập, phục dựng lại với sự giúp đỡ của cán bộ văn hóa huyện.

Là đội văn nghệ dân tộc Kháng duy nhất của huyện Quỳnh Nhai, bây giờ, không chỉ biểu diễn phục vụ bà con các bản trong xã, đội văn nghệ của bà Phớ còn thường xuyên tham gia các hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng tại địa phương; các dịp Lễ Tết, ngày hội vui bản, vui mường, với những bài hát, điệu múa truyền thống của dân tộc.  

Các tiết mục này đều do chính bà Lò Thị Phớ dàn dựng, truyền dạy, với mong muốn duy nhất là con con cháu sẽ tiếp tục gìn giữ văn hóa của dân tộc mình.

Điệu múa hưn mạy của đội văn nghệ dân tộc Kháng - Ảnh:VOV

Tâm nguyện của bà Phớ hiện nay là mong muốn thế hệ con cháu dân tộc Kháng quan tâm đến việc gìn giữ và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc mình. Mỗi bản làng của dân tộc Kháng sẽ thành lập được một đội văn nghệ để bản sắc văn hoá dân tộc Kháng không bị mai một theo thời gian./.

                                               Tòng Đức Anh-VOV Tây Bắc