Bà Triệu Thị Nhây, ở thôn 2  Túc, xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái cho biết: “Dân tộc Dao đỏ chúng tôi từ xa xưa đã có tục xông nhà đầu năm mới. Chúng tôi rất coi trọng việc chọn người xông nhà đầu năm mới đem may mắn đến cho gia đình. Trước khi có ý định tìm người xông nhà thì phải xem tuổi  có hợp với gia đình mình hay không, phải là người sống hoà thuận, được nhiều người quý mến".

Ngay sau giao thừa, người được gia đình nhờ sẽ đến xông nhà như đã hẹn

Trước khi đón người đến xông nhà, tối 30 tết, gia đình chuẩn bị sẵn một con gà trống luộc chín, một đĩa thịt lợn, một bát canh măng khô, mộc nhĩ rừng và nhất thiết phải có một bát bột nếp cùng 4 chén rượu đặt trên đĩa. Mâm cỗ ấy dành cảm ơn vị khách đầu tiên xông nhà, đem đến cho gia đình sự may mắn, an lành trong một năm mới.

Trong mâm cỗ,  tuyệt đối không được sử dụng rau xanh, bởi theo quan niệm của đồng bào Dao đỏ, việc sử dụng rau xanh trong ngày đầu năm sẽ không thuận lợi. Và nhất thiết phải có bát bột nếp chín báo hiệu cho một năm mới no đủ, gia đình sung túc.

Đón vị khách xông nhà đầu năm

Là người nhanh nhẹn, được nhiều người quý mến, nên nhiều năm nay chàng trai người Dao Triệu Tài Xuân, ở thôn Cao Sơn 1, xã Kim Sơn, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, được hàng xóm nhờ xông nhà đầu năm mới, với mong muốn đem đến cho nhà nhà nhiều điều may mắn trong năm mới.

Sau lời chúc, chủ nhà mời nước và bê mâm cỗ ra tiếp đón vị khách đầu tiên. 4 chiếc chén trong đĩa được chủ nhà rót đầy rượu để cảm ơn người xông nhà. Và 4 chén rượu này, người xông nhà phải uống cạn với ý nghĩa một năm có bốn mùa may mắn, sau đó xin phép gia đình đem điều may mắn đến những gia đình tiếp theo.

Đồng bào Dao đỏ không đi chúc tết ngày Một, trừ người được mời xông nhà. Bà con cho rằng gia đình nào chưa được xông nhà ngày đầu năm đều phải kiêng kỵ. Nếu không may có người vào nhà ngày mồng Một tết khi chưa được xông nhà là điều không may mắn cho cả một năm. 

Thiều Nghiệp/VOV-Tây Bắc