Khoảng từ tháng 9 đến tháng 10, là thời điểm thu hoạch nương rẫy của người Tà Ôi. Trước khi tiến hành thu hoạch, bà con phải chọn ngày tốt, soạn một mâm lễ nhỏ gồm gà, cá, đọt mây, rượu đoác để xin phép thần lúa cho tuốt lúa đem về và cầu cho thóc lúa đầy kho. Trong quá trình làm lễ cúng, người Tà Ôi thường cắm ngoài cửa một cành cây tươi bẻ gãy ngọn. Đây là dấu hiệu cấm người ngoài vào nhà.

Tái hiện hoạt động canh tác của người Tà Ôi tại Làng văn hóa và du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: KT

Trong ngày tuốt lúa đầu tiên, vai trò của bà chủ nhà là quan trọng nhất. Bà chủ nhà sẽ tuốt những bông lúa đầu tiên, đổ đầy 1 gùi rồi chia đều cho những người tham gia tuốt lúa cùng. Sau đó mọi người mới được tuốt tiếp. Những người tham gia tuốt cũng không được tuốt hết cả rẫy, mà để lại vài chục bụi. Bà chủ nhà sẽ ra tuốt nốt và phải nhổ cả bụi lúa đó đem về.

Trong khi tuốt lúa, người Tà Ôi còn thể hiện sự tôn trọng với thần lúa bằng một số kiêng kỵ khác như cấm phóng uế trên nương rẫy để không làm bẩn thần lúa; tuyệt đối không nói tục, không được nhận xét mùa màng năm đó tốt hay không.

Bên cạnh những kiêng kị mang tính đồng nhất, đồng bào Tà Ôi ở mỗi khu vực, mỗi làng bản lại có thêm những kiêng kị riêng khác khi thu hoạch mùa màng. Có làng kiêng tắm nước lạnh trước khi đi tuốt lúa vì sợ thần lúa trôi mất. Một số làng lại cho rằng trước ngày tuốt lúa mà làm vỡ chén bát trong nhà tức là vận xui và khi đó không nên đi tuốt lúa nữa…

Hoàng Minh/VOV4