Áo cóm tôn lên nhan sắc của người phụ nữ Thái. Lên nương, ra đồng, họp buổi chợ, đi chơi, đặc biệt là các lễ hội, hay ngày về nhà chồng, không thể không có bộ váy áo cóm.

Phụ nữ Thái trắng mặc áo cóm cổ trái tim

Người Thái ở Việt Nam có hai nhóm chính là Thái trắng và Thái đen, trang phục váy áo cóm có sự khác nhau. Cổ áo cóm phụ nữ Thái đen cao, ôm lấy cổ theo dạng cổ tàu, nẹp viền quanh cổ tuỳ theo gam màu sắc của áo mà lựa chọn sao màu cho phù hợp. Cổ áo cóm phụ nữ Thái trắng thì kéo dài từ cổ xuống nẹp áo hoặc cổ trái tim.

Ngày xưa, áo cóm cắt may rất đơn giản, tuân thủ theo đúng cách truyền thống. Còn bây giờ, những người cắt may áo cóm tuy vẫn đảm bảo những nét cơ bản của áo cóm, cũng cách tân một số chi tiết. Ví dụ: áo cóm truyền thống ngày xưa thường là vải chàm, vải láng, dài tay, thì bây giờ áo cóm có thể sử dụng nhiều loại vải khác nhau, với nhiều màu sắc rực rỡ. Tay áo có thể may bồng hoặc không.

Áo cóm của phụ nữ Thái đen cổ cao, ôm kín cổ

Áo cóm phụ nữ Thái không thể thiếu hàng cúc bướm (mák pém), có thể làm bằng bạc hoặc thiếc, nhôm... Cúc có 2 bên, một bên là con đực, một bên là con cái (tô pe, tô me), tuỳ theo người thuận tay nào thì cài cúc bướm cho phù hợp. Cài mau hay thưa cũng tuỳ theo người sử dụng. Cúc bướm có hình con bướm, con ve sầu, con nhện...

Ngày xưa, chị em thường dùng cúc đồng thay cúc bướm, nhưng phần lớn dành cho người lớn tuổi. Nẹp áo được chọn vải khác tông màu làm tôn thêm hàng cúc, như áo màu trắng dùng nẹp áo màu xanh, tím, đen...

Đi cùng chiếc áo cóm không thể thiếu chiếc váy bằng vải đen. Váy dài từ eo xuống đến gót chân, ngày xưa chị em dùng vải đỏ làm nẹp chân váy, cạp váy dùng vải cứng hơn cho dễ gập. Dây thắt lưng ngày xưa được dệt bằng tơ tằm nhuộm xanh dùng cho giới trẻ, nhuộm tím cho người có tuổi. Ngày nay chị em dùng vải nhung đen tuyền hoặc nhung có thêu hoa văn tuỳ theo sở thích của người sử dụng.

Áo cóm phụ nữ Thái may bó sát người, rất kín đáo, nhất là những chị em có dáng thắt đáy lưng ong mặc trang phục này rất đẹp, váy dài thướt tha tạo nên dáng đi uyển chuyển mềm mại. 

Phụ nữ Thái mặc váy, áo cóm đã thướt tha, duyên dáng, lại kết hợp chiếc khăn piêu đội đầu càng tôn thêm vẻ đẹp rực rỡ. Vì thế, dù xã hội ngày một phát triển, giao thoa nhiều trang phục của các dân tộc, nhưng trang phục váy áo truyền thống của phụ nữ Thái vẫn được chị em chưng diện trong các ngày lễ Tết, ngày hội của bản mường, đặc biệt là trong những ngày đầu xuân năm mới, như một nét đẹp văn hóa riêng của dân tộc mình.

Lường Hạnh/VOV-Tây Bắc