Người Cơ tu ở xã Hương Hữu, huyện Nam Đông, Thừa Thiên Huế có kho tàng âm nhạc dân gian phong phú. Các nghệ nhân Cơ tu xưa tài ba, chỉ bằng những nguyên liệu thô sơ như tre, nứa đã làm nên chiếc khèn bè vui hội. Con trai Cơ tu biết lấy sừng dê chế tác ra chiếc đàn tình tìm người yêu. Con trai, con gái Cơ tu biết lấy dây rừng, đuôi ngựa, gỗ rừng tạo nên một nhạc cụ độc đáo: đàn dây.

Chiếc đàn nhỏ có chiều dài khoảng 65 - 70 phân được làm từ thân gỗ cheo - một loại gỗ dẻo, bền và cho tiếng đàn trong trẻo, trầm bổng. Dây đàn xưa kia được làm bằng đuôi ngựa, dây rừng nhưng nay để thuận tiện, dây cước đã được thay thế.

Con trai thường chơi 3 dây, con gái chơi 2 dây. Chiếc đàn nhỏ xinh, đơn sơ vậy thôi nhưng lại se duyên cho biết bao con trái, con trai Cơ tu nơi này. 

Đàn theo chân người đàn ông lên rẫy, làm bạn những ngày dài trên chòi canh lúa hay xua tan những mệt mỏi sau những giờ lao động. Trong mỗi nếp nhà dài truyền thống của người Cơ tu, tối tối bên bếp lửa, cả gia đình rộn rã tiếng đàn, tiếng cười đùa, trò chuyện. Ngày làng Cơ tu có hội, chiếc đàn dây lại là nhạc cụ để con trai, con gái Cơ tu khoe tài.

Anh Ta Rương Dân đang chỉnh đàn

Mỗi dịp sum họp, tiếng đàn thêm gắn tình đoàn kết gia đình, làng xóm

Đỗ Quyên/VOV4