Chị Quàng Thị Típ (SN 1977), là một trong số ít phụ nữ người Khơ mú ở Mường Chà, Điện Biên biết thổi sáo mũi. Chị bảo, cây sáo này chỉ dành cho phụ nữ. 

Chiếc sáo làm từ ống tre thẳng, rỗng ruột, dài gần 1m. Hai đầu sáo là 2 đốt mắt, tạo độ kín hơi cho sáo. Sau khi phơi khô, họ đục một lỗ nhỏ ở phần đầu sáo để thổi hơi và một lỗ ở dưới dùng để bấm chỉnh âm thanh. Hơi từ mũi thổi vào ống tre tạo nên âm thanh cho sáo. 

Nghệ nhân Quàng Thị Típ và cây sáo mũi do chính chị chế tác.

Nhịp điệu của sáo được tạo ra từ tài nghệ giữ hơi, đẩy hơi từ mũi của nghệ nhân.

Giai điệu của sáo mũi thường thổi theo giai điệu dân ca Khơ mú. Khi diễn tấu, nghệ nhân một tay đưa sáo lên mũi thổi, một tay bấm vào đầu sáo chỉnh hơi. Tay còn lại dùng để múa theo nhịp sáo. 

Xưa, con gái Khơ mú dùng tiếng sáo thổ lộ tình yêu với người mình thương. Mỗi dịp lễ, Tết, mừng cơm mới... tiếng sáo mũi vang lên gắn kết cộng đồng, giao lưu văn nghệ.

Thu Cúc/VOV4