Những năm trở lại đây, đời sống của bà con vùng cao tỉnh Quảng Nam đỡ vất vả hơn trước nhiều. Con đường lầy lội, sỏi đá được thay bằng đường bê tông sạch sẽ, khang trang. Người dân sắm nhiều xe máy để tiện đi lại. Dịp tết, thanh niên các làng đi chơi, uống bia, rượu, rồi xảy ra nhiều cái chết đau lòng vì tai nạn giao thông.

Từ khi có “lệ làng” không đi xe máy trong ngày tết, xã A Tiêng, huyện Tây Giang không có vụ tai nạn giao thông nào trong dịp tết. Zơ Râm Mưu, một thanh niên ở xã A Tiêng cho biết, tết vừa rồi, thanh niên trong xã đều giao chìa khóa cho trưởng thôn giữ. Sau ngày mùng 3 thì trưởng thôn giao lại chìa khóa cho bà con để đi chơi, giao lưu thăm hỏi.
Với đa số thanh niên trong làng, lúc đầu cũng hơi khó khăn. Nhưng sau một khoảng thời gian 2, 3 năm sau thì điều này đã trở thành một nề nếp, thói quen. Giống như trước đây khi ban hành luật đội mũ bảo hiểm thì bây giờ cũng trở thành thói quen rồi.

(Từ khi có “lệ làng” không đi xe máy trong ngày tết, xã A Tiêng, huyện Tây Giang không có vụ tai nạn giao thông nào trong dịp Tết - Ảnh: VOV)
Vài năm trở lại đây,điều này đã thành thông lệ, cứ đến chiều 28, 29 tết, bà con Cơ tu sẽ tự giác đem xe máy đến để tại Gươl của làng, đem chìa khóa xe đến nộp cho già làng, trưởng bản, công an thôn. Già làng Pơloong Nấp, trưởng ban đại diện Hội người cao tuổi huyện Tây Giang cho biết, người Cơ Tu vốn có tính cộng đồng rất cao, một khi quy ước của làng được ban hành thì bà con sẽ nghiêm túc chấp hành.

Để thực hiện hiệu quả “điều lệ” mà làng đặt ra, lãnh đạo địa phương đã huy động những người có uy tín trong cộng đồng như già làng, trưởng bản phối hợp với lực lượng công an viên tuyên truyền tới người dân. Mỗi buổi sinh hoạt cộng đồng, già làng và người có uy tín trong thôn sẽ lồng ghép việc phổ biến pháp luật để người dẫn dễ tiếp thu hơn. Trước tết, các thôn sẽ họp mặt bà con, nhà nào cũng phải dự đông đủ. Người đứng đầu thôn sẽ làm công tác thuyết phục dân, muốn ăn tết yên vui thì không lái xe khi uống rượu.

Già làng Pơloong Nấp cho biết, trước đây ông phải đến từng nhà dân để thu nhận chìa khóa xe, nay người dân tự giác đến giao nộp, việc làm này cũng nhẹ nhàng hơn. Theo già làng Pơloong Nấp, cách giữ chìa khóa này càng làm ngày xuân thêm vui. Ở Tây Giang, kể cả già làng, mặt trận và các ban, ngành đoàn thể đã tuyên truyền, vận động mọi người, đặc biệt là thanh niên biết sử dụng phương tiện xe máy, để mọi người biết và chấp hành.
Đến nay, người dân của 5 xã là A Nông, A Xan, Tr' Hy , A Tiêng, Xã Lăng, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam đã nghiêm túc chấp hành quy định giao nộp xe máy và chìa khóa cho làng quản lý, số vụ tai nạn giao thông trong mỗi dịp Tết đã giảm hẳn. Từ khi tục lệ này ban hành, nhiều xã của huyện không xảy ra những trường hợp gây mất an ninh trật tự, mất an toàn giao thông do lái xe tình trạng say xỉn và đón một cái tết yên vui. Đây là cách làm hay và hiệu quả. Sắp tới, huyện sẽ nhân rộng mô hình này đến tất cả các xã còn lại./.

Phương Cúc/VOV miền Trung