Theo Ngân hàng nhà nước chi nhánh các tỉnh Tây Nguyên, năm 2017 là năm hoạt động tín dụng ở khu vực có mức tăng trưởng rất cao. Ở Đắc Lắc, tỉnh đông dân nhất Tây Nguyên, Ngân hàng Nhà nước cung cấp cho chúng tôi con số đầy lạc quan, đó là dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng đạt gần 80.000 tỷ đồng, tăng 20,15% so với cuối 2016. Lĩnh vực Nông nghiệp-nông thôn dành được sự quan tâm đặc biệt, được cho vay tới hơn 40 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 34% so với 2016.

Ông Bùi Đức Huy, Phó giám đốc Agribank Đắc Lắc khẳng định, ngân hàng không thiếu tiền cho nông dân vay. Các chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng này đã mở ở khắp các xã vùng sâu. Thủ thục cho vay, từ khi có nghị định 55/2015 của Chính phủ, cũng rất đơn giản, nhanh chóng. Chính vì vậy, ông Huy lạc quan rằng, việc cho nông dân vay vốn bây giờ đã trở nên hoàn hảo, nông dân có đủ điều kiện thì thut tục chỉ 1-2 ngày là hầu như xong.

Các chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng  đã mở ở khắp các xã vùng sâu

Không chỉ tự đánh giá hoàn hảo về thủ tục cho vay của đơn vị, ông Bùi Đức Huy cũng khẳng định, ngân hàng đã rất linh hoạt, thông thoáng trong việc giãn nợ, khoanh nợ cho người dân khi gặp rủi ro trong sản xuất kinh doanh.

Đáng tiếc, hiện thực ở cơ sở không tốt đẹp như vậy. Nhiều khách hàng gặp khó bởi thủ tục hành chính phiền hà. Như chị Lê Thị Vân, ở xã Ea Pal, Huyện Ea Kar, tỉnh Đắc Lắc, dù có tài sản thế chấp trị giá cả tỷ đồng, nhưng gần 1 năm trời, luôn bị các ngân hàng từ chối cho vay, bởi trước đó, vì chạy chữa cho chồng bị ung thư, chị mắc một lần quá hạn.

Còn anh Dương Minh, ở xã Ea Đar, huyện Ea Kar, lại bị “hành” bởi những thủ tục mà anh không tưởng tượng được: "Ngân hàng yêu cầu phải chứng mình được quan hệ vợ chồng. Họ đưa cho một cái mẫu để lên thị trấn ký. Lên thị trấn thì họ nói là ngại không ký. Đưa ông chủ tịch thì ông chủ tịch đẩy sang ông phó chủ tịch. Mà sao ngân hàng lại đòi chứng minh quan hệ vợ chồng, khi mà công an đã xác nhận trong sổ hộ khẩu?".

Trong số những nguyên nhân dẫn tới việc nông dân vùng khó khăn của Tây Nguyên không tiếp cận được vốn ngân hàng, tình trạng trì trệ trong việc cấp quyền sử dụng đất, được cho là nguyên nhân hàng đầu. Đắc Lắc, tỉnh được coi là có tiến độ cấp chứng nhận quyền sử đất thuộc diện nhanh ở khu vực, cũng còn tới gần trăm nghìn héc ta chưa được cấp theo kế hoạch.  160 nghìn héc ta ở vùng sâu không nằm trong kế hoạch cấp quyền sử dụng của tỉnh.

Ở Đắc Nông, Lâm Đồng, tỉnh nào cũng có vài chục nghìn héc ta chậm được cấp, và rất nhiều diện tích ở vùng sâu, vùng xa, sẽ chỉ được cấp khi có sự thay đổi về chính sách. Hầu như tới xã vùng khó khăn nào ở Đắc Lắc, Lâm Đồng, Đắc Nông, cũng thấy người dân ta thán việc không được cấp “sổ đỏ” nên phải vay ngoài lãi cao.

Vùng tối tín dụng, với hàng chục, thậm chí hàng trăm ngàn hộ chưa thuận lợi vay vốn ngân hàng, phải vay ngoài lãi suất cao, suốt năm tháng ngập trong nợ nần, là một nỗi đau của Tây Nguyên trù phú, là hiện thực không được phép tồn tại khi Đảng, Nhà nước ta đang hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Về mặt chính sách, nghị định 55/2015 đã tạo những điều kiện rất thuận lợi để vốn ngân hàng đến được với nông dân. Nhưng nghị định này chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi các ngân hàng, các cơ quan liên quan, phát huy được tinh thần trách nhiệm, minh bạch, khách quan. Khi ấy, ngân hàng cũng có lợi vì thêm được nhiều khách hàng, người dân thì có vốn để sản xuất, còn tín dụng đen, cho vay lãi cao ở Tây Nguyên sẽ bị đẩy lùi.

VOV-Tây Nguyên