Đăk Glei: kong chiâng ngiât, pơlê phâi tơtô
Thứ bảy, 00:00, 14/07/2018
VOV4.Sêdang - Troăng hơlâ ’no mơhá liăn ăm tơdroăng rak ngăn kong sap ing châ tối tơbleăng hiăng ai hên ki tơdjâk troh hnoăng cheăng rak ngăn kong a tơring Đăk Glei, kong pơlê Kon Tum. Malối, troăng hơlâ kố hiăng tơ’mot hên h^n kuăn pơlê veăng rak ngăn kong [ă kuăn pơlê xuân châ xúa hên, veăng kum hơ’lêh tơdroăng rêh kâ ối, mơdêk pêi lo liăn ngân.

 

 

Pôa A Đeng, ối a pơlê Đăk Ra, pơlê kân Đăk Glei, tơring Đăk Glei xo rak ngăn vâ chê 30 ha kong. La mâu hơnăm hdrối mê hía nah, kơxo# liăn ki pôa châ xo mơhá ai 6 rơtuh/hơnăm, tơ’mô [ă rêm ha vâi mơhá ăm ai 200 rơpâu liăn. Péa hơnăm vêh ngi kố, drêng Tơnêi têa mơdêk to yă mơhá liăn ăm tơdroăng rak ngăn kong, kơxo# liăn ki pôa châ xo hiăng tâk ai 300 rơpâu liăn, tơkéa vâ tối ai 400 rơpâu liăn/ha/hơnăm. Kơxo# liăn ki kố hiăng kum rơpo\ng pôa hơ’lêh tung rêh ối [ă ai tơ’nôm liăn ngân vâ mơnhông cheăng kâ. Pôa A Đeng hiăng châ păn chu, păn pu pái, păn í:

‘’Tơnêi têa, kong pơlê, tơring, pơlê kân hiăng pơcháu ăm rêm rơpo\ng rak ngăn kong tối tơdjuôm, kơxo# liăn ki rak ngăn kong rêm hơnăm xuân hiăng pro tơ’lêi hlâu, hơ’lêh tung rêh kâ ối dêi rơpo\ng hngêi. Má péa, cho kơd^ng vâ păn chu, păn í, păn pu pái vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ rơpo\ng hngêi, xut tah kơdroh kơtiê. Má pái, athế mơdêk hnê hriâm ăm kuăn ‘ne#ng rak ngăn kong [ă pêt kong, mê cho tơdroăng cheăng tung xo ah hmôi, hbrâ ví têa kân lân lu, têa châ toăng tung tơnêi tơ’lêi pêi chiâk deăng’’.

Hlo ki châ tơ-[rê, ki pơxúa sap ing rak ngăn [ăng tơnêi ki châ pơcháu, hên rơpo\ng kuăn pơlê [ă pơlê pơla kuăn pơlê rêh ối hiăng mơdêk ki rơkê ple\ng tung rak ngăn kong xuân môi tiah tơdroăng ki mơnhông mơdêk pêt kong. Môi tiah a thôn Đăk Yung, pơlê kân Đăk Glei, tơring Đăk Glei, ôh ti xê to rak ngăn tro [ăng tơnêi kong ki châ pơcháu, mâu rơpo\ng kuăn pơlê hiăng kơhnâ pêt kong a mâu [ăng tơnêi ngo, tơnêi ki ôh tá pêt klâi. Malối, drêng kơxo# liăn ki ‘no mơhá hiăng tâk, [ăng tơnêi hiăng châ pêt kong hên [ă tơdroăng ki châ kâ liăn ing rak ngăn kong xuân tâk tiô há. Pôa Nguyễn Duy Hưng, kăn pơkuâ thôn ăm ‘nâi:

‘’Ngin hmâ tối tơbleăng ki ai pơxúa dêi tơdroăng rak ngăn kong [ă pro ai pơxúa, tơ-[rê [ă tơdroăng ki ai khât mê vâi krâ nho\ng o hiăng hlê ple\ng pêi pro rak ngăn kong. {ă nôkố, ôh tá ko ‘nhiê xếo mê vâi krâ nho\ng o ối roê hdrê loăng vâ pêt. Xua ai tơdroăng ki mơhnhôk mê vâi krâ nho\ng o hiăng pêt tơ’nôm hên kong [ă xuân hiăng tơdah xo tơ’nôm hên kơxo# liăn kơnôm ing tơdroăng ki pêt loăng a mâu tơnêi l^ng. Drêng păn mơnăn mê vâi krâ nho\ng o ai troăng hơlâ tơru\m [ă rak ngăn kong, pro ai pơxúa tơ-[rê khât’’.

Lâp tơring Đăk Glei nôkố ai lối 106 rơpâu ha kong. Tung mê, mâu tíu cheăng, tíu pơkuâ ngăn kong hiăng pơcháu lối 52 rơpâu ha ăm 415 rơpo\ng, 43 khu [ă 72 pơlê pơla kuăn pơlê rak ngăn. Tâi tâng mâu [ăng tơnêi hiăng pơcháu ăm rak ngăn mê pơrá hlo pêi pro tro. Tơdroăng ki kếo ko loăng ôh tá tro luât lơ muih kong pro chiâk deăng hiăng kơdroh. Pôa Nghiêm Minh Hiệu, Kăn hnê ngăn Vi [an pơlê kân Đăk Glei, tơring Đăk Glei tối rơdêi:

‘’Sap ing ai troăng hơlâ ‘no mơhá ăm tơdroăng ki rak ngăn kong mê kuăn pơlê pro ngế ki pơkuâ kong. Má péa nếo, pro ai tơdroăng ki tơru\m tơdjuôm ăm kuăn pơlê, rêm ngế kuăn pơlê pơrá kơhnâ, pôu râng dêi hnoăng cheăng veăng rak ngăn kong, hlo tơdroăng ki kal dêi kong. Mê tơdroăng ki ko ‘nhiê kong, muih kong pro chiâk deăng hiăng kơdroh hên. Malối [ă pơlê kân Đăk Glei, tung mâu hơnăm hiăng luâ ôh tá ai xếo tơdroăng ko ‘nhiê kong’’.

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC