VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! Hdrối kố nah, khu kăn pêi dêi hnoăng cheăng tung Kuo#k ho#i xua jâ Triệu Thị Nái, kăn pho\ hnê ngăn Ho#i đồng Hdrông kuăn ngo dêi Kuo#k ho#i pơkuâ djâ khu kăn kố hiăng ai rôh pêi cheăng, séa ngăn hnoăng cheăng rak ngăn kong a Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó loăng pơlái kế kong Gia Nghĩa, kong pơlê Dak Nông, Khu kăn kố hiăng châ tơmâng hên rơkong tơpui tối, pâ thế dêi mâu kuăn pơlê ‘na tơdroăng to\ng kum, troăng rơhlâ luât tung rak ngăn kong drêng hlo ai tơdroăng ki kong rế hía rế tro ko ‘nhiê, hdi xo vâ pro chiâk deăng. Hâi kố ngin kô tối ‘na tơdroăng mê.

Ko\ng ti ngăn ‘na pêt loăng mơjiâng kong dêi Gia Nghĩa, kong pơlê Dak Nông (hdrối nah cho Khu pơkuâ ngăn pêt loăng mơjiâng kong Gia Nghĩa) châ pơcháu pơkuâ ngăn, rak vế vâ chê 11 rơpâu ha kong. Xêo ngăn ing roh ki mơjiâng Ko\ng ti a hơnăm 2005 nah troh nốkố, hiăng ai thăm 3 rơpâu ha kong tro ko ‘nhiê, bro chiâk deăng, tơnêi ki pêt kong chiâng tơnêi ki pêt mâu hdrê loăng ki iâ hâi dêi lối hr^ng rơpo\ng ki tobriât pêt tơmeăm. Pôa Đỗ Hồng Quân, Kăn xiâm pơkuâ ngăn Ko\ng ti ngăn ‘na pêt loăng mơjiâng kong Gia Nghĩa tối ăm ‘nâi, Ko\ng ti ki kố hiăng ăm mơngế ki pêi cheăng, tung mê ai lối 50 ngế kăn [o#, mâu kuăn pơlê ki rak vế ngăn kong a mâu khu pơkuâ ngăn kong ki ối pá kơdâm, la pá ‘na tơdroăng ki kum liăn ngân, liăn ki mơhá ăm mâu rak ngăn kong ôh tá bê, tơmeăm ki vâ rak vế ngăn kong xuân tá ti tu\m, mê tơdroăng rak vế ngăn kong khoh chiâng trâm pá hên. Tung pơla mê, kuăn pơlê ki ối achê kong kal vâ ai tơnêi tơníu pêi chiâk pêi deăng, kuăn pơlê ki lăm ối mê hơngế, khoh chiâng pá tung rak vế ngăn kong, rế hía ré pá, ngế ki pơkuâ ngăn kong rế hía rế tơvâ tung pơkuâ rak kong, kơxo# tơnêi kong ki pêt rế hía rế tro hdi tơbriât, ối bu iâ. Pôa Đỗ Hồng Quân, Kăn pơkuâ ngăn Ko\ng ti pêt kong Gia Nghĩa tối tiah kố: Ko\ng ti ngin hiăng mơnúa pâ thế: {ă Kuo#k ho#i, kal athế ‘mâi mơ’no troăng rơhlâ luât ki dế ai tiah nốkố, kal athế pơkuâ ngăn khu kuăn pơlê ki lăm rêh ối hmâng to lo vâ, malối, tí tăng hdi tơbriât pơkuâ ngăn kong; pơkâ, vê hdró kơxo# tơnêi ki vâ xing xoăng ăm kuăn pơlê tung xúa tơnêi vâ pêi chiâk deăng, pêi cheăng kâ, malối [ă mâu hdrông mơngế kuăn ngo ki hiăng rêh ối ton hơnăm akố tiô tơdroăng ki axoăng tơtro [ă xúa tơnêi ‘ló tơdroăng. Xua ga, ai troăng rơhlâ tơtro ‘nôi, la to ton nếo hlo ai luât pơkâ chía tơtro, xua ki kal vâ dêi kuăn mơngế rế hía rế tâk hên, mê kuăn pơlê ki kal vâ tơnêi rế hía xuân rế tâk hên. Tâng pin ôh tá ‘mâi pơkâ, vê hdró tơnêi tơníu, ga xuân ti tơtro ăm tơdroăng ki vâ xúa tơnêi tơníu mê. Kuăn pơlê ki prôk lăm rêh ối hmâng to lo vâ hmếu pơ mot ối, pá vâ khoh châ pơkuâ ngăn, rak vế kong loăng i lâng.

Sap ing hơnăm 2005 nah troh nốkố, khu pơkuâ ngăn kong dêi Ko\ng ti pêt mơjiâng kong Gia Nghĩa hiăng rup [ă hiăng pơtroh ăm mâu kơ koan ko\ng an tơleăng lối chât hdroh khu ngế ki ai xôi kếo loăng ko kong ôh tá tro luât, tung mê, ai khu ngế ki ko ‘nhiê kong kân rơdâ pro pá ăm tơdroăng rêh ối mâu kuăn pơlê ki ê. Tiô pôa Nguyễn Văn Đính, Kăn pho\ pơkuâ ngăn Ko\ng ti pêt kong Gia Nghĩa tối, ai mâu roh ki ko ‘nhiê lối hr^ng ha kong, kăn pơkuâ ngăn kong athế pêi cheăng tơbrêi tơbrêih, thăm nếo ai drêng ‘nâ tro khu ‘mêi xiăn pâm lơ mơheăm chhá nếo châ rup khu ngế ko ‘nhiê kong vâ rup tơleăng, la troh mơ’nui, ngế rak ngăn kong athế chiu dêi xêh tơdroăng ki hía kong, la ôh tá ai liăn ki kum vâ ‘mâi pêt mơjiâng kong. Pôa Nguyễn Văn Đính tối tiah kố: Mâu roh ki ko ‘nhiê kong mê, drêng hiăng châ rup khu ko ‘nhiê kong, hngêi tơleăng athế pơxâu tá liăn ăm ngế rak ngăn kong, ki má môi, khu ngế ki ko ‘nhiê kong mê athế ‘mâi pêt loăng mơjiâng kong, ki má péa, tâng ôh tá vêh pêt loăng athế chêl liăn vâ ‘mâi pêt mơjiâng kong, la peăng hngêi tơleăng athế pơkâ mâu tơdroăng mê, vâ ngế pơkuâ rak kong ‘mâi pêt dêi xêh. Laga, vâ tối khu ngế ki ko ‘nhiê kong mê ôh tá la lâi vâ rơlo liăn, pá ó khât. Vâ pêt kong athế tơná ngế ki pơkuâ rak ngăn kong mê pêt, la ôh ti ai liăn vâ pêt. Ki pơtối mê nếo, cho troăng rơhlâ ăm khu ki rak ngăn kong nốkố tá hâi tơtro, liăn mơhá bú iâ, tơnêi têa hbruô ăm ôh ti bê. Tiah mê, á pâ thế tơnêi têa athế séa mơnhên ngăn vâ kum pro ăm i tơtro, tơxâng.

Tiô pôa Trần Văn Mạnh, Kăn pơkuâ ngăn pêt kong Nghĩa Tín, ối tung Ko\ng ti pêt kong Gia Nghĩa tối, ki păng ‘nâng hiăng ai hên ngế ‘nhiê kong hiăng chiâng tơdroăng hmâ. Khu ki mê hiăng ko ‘nhiê kong, tơbriât tơnêi, tối pơtâng tê dêi chiâk deăng, tiô tơdroăng ki hriăn vâ ‘nhiê kong, khu ki mê ‘nhiê kong rơkê ó khât. Drêng trâm hlo, châ rup, tơdroăng pơxâu phak tá hâi teăm kơtăng, ti tơxâng vâ ‘mâi pât. Pôa Trần Văn Mạnh tối tiah kố, vâ khoh châ pơkuâ, rak ngăn kong châ tơ-[rê, pak^ng ngế pơkuâ ngăn kong mê tâi tâng khu ki pơkuâ ngăn ‘na tơdroăng cheăng kal kí xuân athế veăng kum ‘na hnoăng cheăng ki kố: Á pâ thế ‘na luât kal athế pơxâu kơtăng [ă khu ngế ai xôi rak ngăn kong, kal athế pơxâu phak i kơtăng vâ khoh kâi châ mơdât, pơxâu liăn i hên. Ki má 2 nếo, ăm Ko\ng ti pơkuâ ngăn, rak vế kong châ khu râ pơkuâ ngăn tơring, cheăm veăng tơru\m cheăng, môi tiah pơkuâ ngăn khu kuăn pơlê ki lo ing tíu ê mot rêh ối a cheăm, tơring, pơlê kong krâm. Ngin ôh tá kâi pêi pro tu\m mâu hnoăng cheăng ki mê.

Klêi kơ’nâi tí tăng ngăn, séa mơnhên, Khu kăn cheăng tung Ho#i đông hdrông kuăn ngo dêi Kuo#k ho#i hiăng thăm rế hlê ple#ng nhên tâ ki pá puât tung tơdroăng pơkuâ ngăn kong [ă tơnêi kong a Dak Nông hdrối vâ ai khu kuăn pơlê lo ing tíu ê mot rêh ối a kơpong kố (málối, hdrông mơngế kuăn ngo ối kơpong peăng kơnho\ng) troh tơku\m rêh ối a kơpong kố rế hía rế krâm. Tối ‘na mâu tơdroăng ki pá mê, tiô jâ Triệu Thị Nái, Kăn pho\ hnê ngăn Ho#i đông hdrông kuăn ngo dêi Kuo#k ho#i, Kăn cheăng tung Kuo#k ho#i hneăng 13 tối, peăng khu ki pơkuâ rak kong xuân kal athế hôp, tơpui tơno i nhên ‘na tơdroăng pơkuâ rak ngăn kong, ngế ki lâi cheăng tá hâi tơtro athế ‘mâi rơnêu, tâng ai xôi kân athế tro pơxâu phak. Ôh tí chiâng mơne#n tơdroăng pá ki kố ki mê, ah ôh tá pêi klêi dêi hnoăng cheăng pơkuâ ngăn, lôi hía kong ki hiăng pơcháu, ngế ki mê athế pôu râng dêi hnoăng cheăng. Jâ Triệu Thị Nái, Kăn pho\ hnê ngăn Ho#i đông hdrông kuăn ngo dêi Kuo#k ho#i tối rơdêi: Pơkuâ ngăn ‘na rak ngăn tơnêi, rak vế kong a mâu Ko\ng ti ki mơhrâm hnoăng cheăng, tá hâi pơkâ nhên. Xua mê, ngin pơkâ thế ‘mâi rơnêu hnoăng cheăng pơkuâ drêng xúa tơnêi vâ mơnhông mơdêk tung pêt mơjiâng kong a kong pơlê tro tiô pơkâ ‘na Luât tơnêi tơníu, kring vế ngăn tung pêt loăng mơjiâng kong [ă mâu tơdroăng pơkâ, vâ ing mê, mơdrếo xo tơnêi ki khu ki tí tăng xúa tơnêi kong ôh tá tro tơdroăng, tơnêi ki tro hdi, tơbriât [ă hnối pơcháu ăm tơná tơring, cheăm pơkuâ ngăn, malối, kal athế xing xoăng ăm mâu rơpo\ng ki tá hâi ai tơnêi vâ pêi kâ, malối [ă hdrông mơngế kuăn ngo.

Nhat Lisa tơplôu [ă pơchuât