Muăn Rchom H’Bình, hdroâng kuăn ngo Jarai, a pơlê Tung, cheăm tíu tơkăng kong Ia Nan, tơring Đức Cơ, kong pơlê Gia Lai, ối tung rơpo\ng kơtiê, pâ re\ng hlâ lêk lôi. Xua troăng prôk ‘mêi ‘mâk, nôu chó cheâng, rêm hâi, H’ Bình châ mâu kăn [o# dêi đông Mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong Ia Nan chiân troh a hngêi trung, kơtăn hngêi vâ chê 5 km. Nôu dêi H’Bình, nâ Rơ]om Biem, tối ăm ‘nâi, kơnôm mâu tăm mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong kum, muăn hiăng hriâm kơhnâ, rơkê tâ:

‘’Rơpo\ng ngin mơnê mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong hên ‘nâng. Rơpo\ng á pá puât, kơnôm mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong kum mê kuăn á châ hriâm, gá xuân hriâm rơkê. Rơpo\ng á sôk ro [a\ mơnê hên ‘nâng’’.

Mô đo#i gak tơkăng kong kum hok tro troh a lâm hriâm

Tiô Thươ\ng u\i Lê Thanh Hải, Đo#i pho\ mơhnhôk kuăn pơlê, Đông lêng gâk kring tíu tơkăng kong Ia Nan, Đông dế tơdah kum 3 ngế muăn ai tơdroăng rêh ối pá puât tung cheăm. Rêm khế, liăn veăng tơlo dêi mâu kăn [o#, lêng, Đông to\ng kum rêm ngế muăn 500 rơpâu liăn vâ păn kuăn ‘ne\ng hriâm tâp.

Apoăng hơnăm hriâm nếo kố, rơtế [a\ to\ng kum 3 rơpo\ng mâu muăn ki tơdah to\ng kum, kăn [o#, mâu lêng dêi Đông kơhnâ troh mâu pơlê pá puât tung kơpong vâ rơtế veăng mơhnhôk mâu nôu pâ chiân dêi kuăn troh a lâm hriâm. Hên ngế, xua pá puât, kăn [o#, mâu lêng dêi đông lăm pơto chiân mâu vâi muăn hok tro troh hriâm a hngêi trung:

‘’Ing mâu hơnăm, kăn [o#, mâu lêng dêi đông tơku\m po kum mâu vâi muăn môi tiah kố, pro tơ’lêi hlâu ăm mâu vâi muăn troh hngêi trung le\m tâ. Mâu vâi muăn ôh tá lôi hriâm, ôh tá pơtê hriâm tơdế. Xuân môi tiah pêi tơdroăng pơtâng tối ăm mâu vâi muăn, mê pak^ng mâu vâi muăn châ to\ng kum, mâu vâi muăn ki ê pơtối châ troh a hngêi trung’’.

Tơdroăng veăng chông djâ vâi o troh a hngêi trung dêi Mô đo#i gak tơkăng kong hiăng châ tơ-[rê

A cheăm tíu tơkăng kong Ia Dom, tơring Đức Cơ, um méa Mô đo#i Pôa Hồ pế hmê ăm hok tro hiăng hmâ. Vâ chê 5 hơnăm kố, Đông mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong tê mơdró [a\ lâp plâi tơnêi Lệ Thanh hiăng châ pêi pro tơdroăng ‘’Tíu kâ hmê ki pâ nhua#m dêi pó’’ ăm mâu vâi muăn hok tro ai tơdroăng rêh ối pá puât tung cheăm.

O Rmah H’Win, hok tro lâm 6 Hngêi trung râ má péa Nguyễn Trãi, cheăm Ia Dom, tối ‘na tơdroăng tơmâng to\ng kum dêi mâu mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong:

‘’Á châ mâu tăm Mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong a kố ăm kâ hmê kơhâi dế, păn roăng. Mâu tăm tơmâng rak ngăn ăm ngin ‘nâng, ăm ngin kâ hmê rêm hâi. Kâ hmê a kố kơhiâm ‘nâng, kơchâi kâ mâu tăm pế pơrá kơhiâm [a\ kum ngin hriâm kơhnâ rơkê tâ mê nếo’’.

Túa pơchên hmê kơchâi ki hơ-ui kum dêi Đông Mô đo#i gak tơkăng kong Bo cheăng Lâp lâi tơnêi Lệ Thanh

Tiô Thươ\ng u\i Đỗ Quang Cường, Kăn pơkuâ Khu mơhnhôk kuăn pơlê, Đông mô đo#i gâk kring tíu tơkăng kong tíu tê mơdró [a\ lâp plâi tơnêi Lệ Thanh, khu ki pế hmê kơchâi ăm 14 – 15 ngế muăn hok tro ai tơdroăng rêh ối pá puât tung cheăm. Kơnôm hmê kơchâi dêi mâu mô đo#i, mâu vâi muăn hngêi ki hơngế ing hngêi trung châ pơtối hriâm peăng kơxê lơ vêh a hngêi lối hrá lơ hêng klêa. Ai hên muăn hiăng kâ hmê mô đo#i sap ing hriâm râ má môi, nôkố hiăng hriâm râ má péa:

‘’Tơdroăng rêh ối dêi mâu vâi muăn châ mâu tăm mô đo#i păn cho pá puât. Ai mâu vâi muăn pâ re\ng lêk lôi, ai ngế kuăn tê ôh tá ai nôu pâ. Kăn [o# tung khu hiăng hriăn ple\ng [a\ pế mâu kơchâi kâ vâ tơniăn bê tu\m trếo kơhiâm, má péa nếo, cho tơtro [a\ khôi túa dêi kuăn pơlê tung pơlê mê. {a\ mâu vâi muăn rơtế kâ [a\ mâu tăm mô đo#i ki pêi cheăng a pơlê cheăm, mê pơrá ai hmê kâ, kơchâi kâ kơhiâm, kâ hmê kơchâi tiô pơkâ tung khu lêng’’.

Maluâ ối hên pá puât laga kơvâ hnê hriâm [a\ mâu khu pơkuâ Đoân droh rơtăm xuân môi tiah mâu khu lêng tíu tơkăng kong dêi Gia Lai hiăng kơhnâ to\ng kum vâ pro tơ’lêi hlâu ăm hok tro troh hriâm a hngêi trung. Tơdroăng veăng kum mê rế kum vâi hdrêng a pơlê cheăm nguăn  loi kơhnâ hriâm, hlá kum vâi krâ hmiân tuăn pêi cheăng. Ing mê, kum mơjiâng kơpong tíu tơkăng kong krá tơniăn.

Công Bắc chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng