Tiô mâu ngế rơkê ngăn pơkeăng, hên ngế tâ tú pơreăng Covit-2019 ki hlâ a kong têa Sinuâ to mâu hơnăm hiăng krâ, ivá pá kâi hro lơ tâ tú ing virus Covit-19 ing tơdroăng ai pơreăng châi tiô rơnó. A Việt Nam, tung kơxo# mâu ngế ki tâ tú pơreăng Covid -19 châ tối a tơnêi têa pin, ai 1 ngế châi ó thế pơlât ton tâ, mê cho ngế ki tâ tú apoăng, mơngế Vũ Hán, Sinuâ 66 hơnăm. Kố cho ngế ki tâ tú hên pơreăng tiô rơnó môi tiah ai tơdroăng châi nu\m nheăn tuýp 2, u\m xôu, tơdroăng mơheăm ki vâ djâ troh a plâi nuih ki hiăng pơkâ Stent.

Xua mê, ing tơdroăng ki ai khât dế pơlât ăm hên ngế ki tro tơdroăng châi tiô rơnó, Hngêi pơkeăng E hiăng hnê ăm mâu ngế châi tamo truâ kên pâng môh, đi đo xếo ko\ng [ă kơ[o\ng [ă sap ing apoăng hiăng tơbleăng ối phá [ă ngế ki nhôm tâ tú Covid-19 vâ pôi tá tâ tú tung hngêi pơkeăng.

Yăo sư Lê Ngọc Thành, Ngế pơkuâ hngêi pơkeăng E, ăm ‘nâi:

‘’Ngin ai 4 ngế. Kơmăng 30 Têt ai 1 ngế ki lo ing Đài Loan troh, ngin hiăng klâ ăm ối phá. Klêi mê ai 1 ngế rơtăm ki hmâ lăm chiân tơmeăm, trâm hên mâu ngế tơmối Sinuâ [ă mâu ngế ki mê ối tơpui achê [ă mâu ngế ki lo ing kơpong ai tâ tú pơreăng. Ngin tí tăng ‘nâi xiâm ing ngế ki tâ tú sap ing veăng khăm. Kố cho hngêi pơkeăng râ kơpêng mê ngin đi đo gak ngăn vâ tơdah xo mâu ngế ki mot pơlât xua xua tâ pơreăng Covid–19 drêng Hngêi pơkeăng Nhiệt đới xiâm tơnêi têa hiăng tâi xoăng ăm mâu ngê pơlât vâ koi’’.

Xuân cho hngêi pơkeăng ki hmâ pơlât mâu ngế ai tơdroăng châi tiô rơnó môi tiah pơlât nu\m nheăn, pơlât troăng krôk... Hngêi pơkeăng Nội tiết Trung ương, cho hngêi pơkeăng pơlât mâu tơdroăng châi tung klêa dêi tíu xiâm hiăng hbrâ tơbleăng hên tơdroăng pêi pro ôh tá ăm châ tâ  tú pơreăng Covid-19 châ mot. Ing loa tơbleăng hnê kuăn pơlê hbrâ rơnáu mơdât pơreăng, Hngêi pơkeăng hiăng hnê ăm mâu ngế cheăng ngăn pơkâ pêi pro kơtăng tơdroăng ngăn tah pơreăng, mơgrúa mâu tơmeăm khăm pơlât [ă rak tơniăn kring vế tơná tung pơla pêi cheăng, vâ pôi tâ tú troh ngế ki ê tung hngêi pơkeăng.

Tie#n sih Phan Hướng Dương, Kăn pho\ pơkuâ hngêi pơkeăng Nội tiết Trung ương, tối:

‘’Thế rak tơniăn ăm mâu ngế ki châi tamo, mâu nôu pâ lơ nho\ng o mơngế ki tâ tú pôi tá tro tâ tú Covit-19, teăm ‘nâi tơdrêng ngế ki nhôm tâ tú vâ pôi tá tâ tú ngê ki ê, á veăng khăm ngin hiăng khăn ngăn châ. Pơtối mê, tâng nôu pâ lơ nho\ng o ngế ki mê lơ ngế ki tâ tú mê tơngê kô djâ troh a 2 veăng khăm klâ ối phá. Hlối rak tơniăn ăm mâu ngế cheăng khăm pơlât vâ pôi tá tro tâ pơreăng tung pơla khăm mơngế ki tâ tú’’.

Mơhé pơreăng Covid-19 a tơnêi têa pin dế séa ngăn la [ă tơdroăng hbrâ ví xâu lơ trâm tơdroăng ki ‘mêi, Khu xiâm ngăn pơkeăng pơlât hiăng klâ mơhno tíu khăm pơlât [ă hbrâ mâu troăng hơlâ ‘na mơngế cheăng khăm pơlât, tơmeăm pơkeăng pơlât. Pho\ Yăo sư, Tie#n sih Lương Ngọc Khuê, Ngế xiâm khăm pơlât dêi Khu xiâm ngăn pơkeăng tối:           

‘’{ă mâu ngế ki tâ tú apoăng, roh apoăng pơtroh pơlât a mâu hngêi pơkeăng kân a 3 kơpong. Má 2 cho mâu hngêi pơkeăng râ kong pơlê xuân hbrâ 3 kơpong, mê cho kơpong klâ ối phá mâu ngế ki tâ, tơkôm khăm ngăn mơheăm, kơpong pơlât mâu ki ôh tá râ [ă a kơpong pơlât mâu ngế ki châi ó.

A tơring pơlât mâu ngế ki tâ tú châi tamo ôh tá râ môi tiah a Vĩnh Phúc pin hiăng chiâng pơlât mơngế ki châi tamo tơdrêng mê’’.

Troh nôkố, 7 ngế tâ tú Covid-19 a tơnêi têa pin hiăng châ pơlât prêi, tung mê, ai tá mâu ngế ki ai hên tơdroăng châi, la Khu xiâm ngăn pơkeăng hiăng hbrâ mơjiâng troăng hơlâ pro hngêi pơkeăng pơlât pa kong tâng mâu hngêi pơkeăng ki ê hiăng hâ ho mơngế. Malối, tơdroăng tơmâng hbrâ rơnáu pro vâ pơlât mâu ngế ki ai tơdroăng châi tiô rơnó kô kơdroh mâu ngế pơlât ki râ ó, veăng kơdroh kơxo# mơngế hlâ xua tâ tú Covit-19.

Văn Hải chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng