Hbrâ mơdât pơreăng êi krôk a vâi ‘ne\ng drêng hơ’lêh rơnó – Hâi 3 lơ 02.12.2015
Thứ tư, 00:00, 02/12/2015

VOV4.Sêdang - Nôkố dế cho tung pơla hơ’lêh rơnó, kong tô ó, hơngiú a kơmăng [ă kơxo gâ, hnối pro ki hngiú kơchoh rế iâ, mê khoh tơ’lêi pro vâi ‘ne\ng tro tâ pơreăng êi krôk, malối [ă mâu hơnăm hiăng krâ [ă vâi ‘ne\ng ối tơx^n. Pak^ng mê, kố cho rôh  mâu vâi ‘ne\ng lăm hriâm a hngêi trung kô tơ’lêi tâ tú dêi pó hên tâ. 

Mơ-êi troăng krôk a vâi ‘ne\ng kô trâm plâ hơnăm, la drêng kơdrâ hơ’lêh rơnó, malối rơnó mêi, kong hngiú vâi ‘ne\ng tơ’lêi tro tâ.

Tơdroăng châi troăng krôk a vâi ‘ne\ng mâ trâm hên a pơla hơ’lêh rơnó cho mơ-êi VA, mơ-êi amidan, mơ-êi môh rơkong, mơ-êi rơtốu tung dế môh [ă hên tơdroăng mơ-êi ki ê. Kố cho môi tung mâu tơdroăng châi râ ki ó, la ki ‘nâ hía cho tơdroăng châi tiu rơnó, drêng kong prâi hơ’lêh ah châi. Mơ-êi troăng krôk tâng ôh tá pơlât le\m hlối, mơni kô chiâng mơ-êi krôk, mơ-êi xôu, malối cho mơ-êi tơxui xôu, mơ-êi xôu ki râ.

Vâi ‘ne\ng mơ-êi krôk ki ai tơngê, kơ-o, lo têa môh, kơchêi. Tơngê, ‘nâ hía tơngê ôh tá râ, ai drêng ‘nâ tơngê hmân sap 39 troh 40 đo# C, ai drêng ki ‘nâ chu kơdroh, la rêm hdrôh tơngê đi đo, ai mâu ki ‘nâ tơngê hnôai kơdrâ, malối vêi ‘ne\ng pá xuâp 5 hơnăm. Mơhé tiah mê, ai mâu vâi ‘ne\ng mơ-êi krôk ó la ôh tá tơngê, ‘nâ hía tơngê la ôh tá tơngê râ, malối vâi ‘ne\ng ki hrế, kr^n ôh tá păng kân. Tâng tơngê vâi hnối kơ-o, ối oh tá trie#n, oh tá păng koi. Mâu vâi ‘ne\ng ki mơ-êi troăng krôk hnối pá kâi hiâm. Tâng bú mơ-êi troăng krôk mê vâi ‘ne\ng bú ôh tá kâi hiâm, hâ môh, la mơ-êi troăng krôk pá xuâp, pá kâi hiâm xua ing mơ-êi tơxui xôu, lơ xua ing êi tơxui xôu pá kâi vâ xo hiâm mơdêi (mơ-êi tơxui xôu ki pá kâi hiâm vâi ối tối cho kơ-o mơ-êi tơxui xôu). Ăm hlo ki pá hiâm, tơliê rơkong pâm ngiât, môh vâ hiâm pá kâi, kơhlong a kơxêng rơtá nuih, lơ kơhlong pơla mâu kơxêng miâ, hiâm ai drêng têi drêng ôh.

Hên mâu vâi ‘ne\ng mơ-êi troăng krôk ki ôh tá râ bú ton péa pái hâi gá prêi le\m xêh ma luâ ôh tá ôu pơkeăng khăng sinh, xua tâi tâng mâu virus tê pro. Thế tơtro\ng drêng vâi ‘ne\ng mơ-êi troăng krôk, nôu pâ thế rak ngăn vâ ‘nâi tơdroăng châi dêi vâi ‘ne\ng. Xua tơdroăng châi mê kô rơ-iô, ing ôh tá râ ah gá pro chiâng râ ó tung pơla iâ chôu.

Thế pro ti lâi drêng vêi ‘ne\ng mơ-êi troăng krôk tâng hlo vâi kơ-o, kơchêi, hâ môh, lo têa môh la ôh tá tơngê, ‘nâ hía lơ tơngê la ôh tá râ, nôu pâ thế séa ngăn krâu khât dêi kuăn ‘ne\ng, [ă thế ăm ôu pơkeăng khăng sinh vâ kơdroh tô. Tâng hlo vâi ‘ne\ng kơ-o hên, rơlâi rơlo, châ poh rơbe\n, tơngê 38 đo# C tơngi klêng [ă malối hlo ôh tá kâi hiâm thế re\ng djâ lăm khăm pơlât a hngêi pơkeăng ki achê vâ châ khăm [ă teăm pơlât tơdrêng, hbrâ mơdât xâu lơ mơ-êi xôu ki râ. Tâng hâi teăm djâ vâi ‘ne\ng pơlât, tâng tơngê kơpêng 38 đo# C pôi tá ăm vâi sâp hên hmân ếo, ăm sâp hmân ếo ki rơtăng, vâ kơdroh ki tô tung châ. Thế xut ăm vâi châ rơngiâp, xo kên kơ’nhâm a têa ki pế tô hơ-ol, xut a kl^ng, a chi pliê, a kơveăng, péa lơ pái chôu ah xut môi hdroh nếo, tâng ôh, xo kên kơchoh ‘măn a kl^ng, a chi pliê, a kơveăng. Pôi tá kơ’nhâm têa príu lơ têa hngiú vâ pro ăm vâi ‘ne\ng kơdroh tơngê tô, xua mâu têa hngiú mê kô pro pá ki vâ ‘no hyôh tô tung châ lo pá gong, ah thăm pro vâi tơngê râ tâ, chiâng rơ-iô tâ. 

Thế ăm vâi ‘ne\ng kâ rơhé hên têa, kâ dế ối tô hơ-ol [ă ôu tu\m têa rêm hâi. Tâng vâi ‘ne\ng dế ối âu tôu nôu thế ăm vâi âm môi tiah hmâ, lơ ăm âm hên hdrôh tâ rế tro. Tâng vâi ‘ne\ng tơngê ôh tá râ, lơ tơngê râ la ôh tá teăm djâ pơlât a hngêi pơkeăng mê thế ăm ôu têa (Ô-rê-yôl) Oresol, rơvât môi kơxuô têa tung 200 mililit têa ki pế la hiăng lôi ngê.

Hbrâ mơdât mơ-êi krôk a vâi ‘ne\ng:

Vâ hbrâ mơdât mơ-êi troăng krôk a vâi ‘ne\ng drêng rơnó hơ’lêh thế tơmâng troh tơdroăng kâ, ôu, ếo sâp dêi vâi ‘ne\ng, drêng vâi ‘ne\ng xah hêi [ăng drêng vâi koi. Pôi tá ăm vâi kâ ôu mâu kế kâ ki hiăng ngê, ki hngiú, malối pôi tá ăm ôu têa hngiú. Drêng kong hngiú thế ăm xâp hmân ếo tơtô, hmâ ối tung hngêi xuân thế xâp há. Lo pá gong lăm hêi lơ lăm hriâm xuân thế xâp ếo tơtô, xo muâk tơtô, [á kên a rơno\ng, thế ai kên kluôp môh, truâ ko\ng, truâ su sêt. Thế ăm vâi hum têa ki tơtô, hum tung hngêi ki ôh tá ai khía pê, klêi hum thế re\ng xut le\m châ vâi ăm vâi xâp ếo koi klup buông, tâng ôh, vâi kô tro hngiú chiâng mơ-êi troăng krôk ah chiâng tơngê kơ-o kơ-ôk xua hngiú. 

Rêm hâi thê ăm vâi pơtâp mơgrúa dêi châ, xêa hne\ng, malối mâu vâi ‘ne\ng ki hiăng kân, thế xêa hne\ng [ă têa po vâ kơdê pơreăng. Thế ăm vâi kâ tu\m trếo kơhiâm, pak^ng mê, thế ăm vâi kâ tơ’nôm plâi vâ bê trếo kơhiâm ‘mot tung châ mơdât hnối kơdế mâu pơreăng ki pro chiâng châi hne#ng.

Gương tơplôu [a\ tơbleăng

 

          

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC