Tiô thak sih Ngô Thị Hà Phương, Kăn cheăng tung tíu xiâm ngăn ‘na hnê tơbleăng trếo kơhiâm Viện Dinh dưỡng Kuo#k ya,  tối ‘na túa kâ ôu dêi mơngế Việt Nam hơ’leh tiô troăng hơlâ mơdêk ki hnê túa ôu kâ trếo kơhiâm, trếo piê, trếo đăm, malối kâ po lối hên. Vâ chê 60% kơxo# kuăn pơlê kâ po hên luâ 2 hdroh tâng vâ pơchông [ă tơdroăng pơkâ hnê thế kâ rêm hâi. Khu ngăn ‘na pơkeăng lâp plâi tơnêi WHO hnê tối, môi ngế hiăng kân thế kâ pá xôp 5 gram po rêm hâi, laga môi mo\ng phơh lơ xup kô chiâng kâ  4-5 gram po.

Ki hmâ dêi mơngế Việt Nam drêng kâ hmê a hngêi, tung rêm hdroh kâ hmê, pak^ng mâu kơchâi kâ, xuân ai mo\ng têa ‘măn vâ hơke\m lơ kơđiah po vâ hơke\m kơchâi. A mâu hngêi pế pơchên hmê kâ, rêm kơ-[ăng xuân ai mâu kơđiah po têa măm, hăng vâ tơ’lêi ăm mơngế ki vâ kâ hơke\m tơtro [ă dêi krôk vâ kâ.

Tiô tí tăng ngăn, ai 81% po ki tê rêm hâi a tơnêi têa pin, ki hên ing po [ă mâu kế râm tung kơchâi pơla pế pơchên kế kâ vâ kâ. 11% po ing mâu kế kâ ki pế ‘măn lôi hdrối, tung kế kâ bú ai 7%. {ôt canh [ă têa măm cho péa kế tơmeăm ki xiâm tê rêm hâi (tơ’mô [ă xúa kâ 35% [ă 32%). {ôt ngot [ă po rơbông hiăng pro hrêi xuân cho tơmeăm ki xiâm tê po vâ tối (tơ’mô 7,5% [ă 60%).

Thạc sih Phương tối nhên: Tung mâu kế kâ ki hiăng pơchên ‘măn lôi, xup kơxo\ng khăng cho kế kâ ki ai hên po (7,5%). Hơpê pro chôu xuân ai hên 1,4% po ki râm tung mê. Xua mê, tơdroăng  kâ iâ po tung rêm rôh kâ hmê tơkéa vâ tối ngăn a mơngế pế pơchên râm, hmâ rah xo mâu kơchâi kế kâ têa ôu tung rêm rôh pế pơchên...’’.

Po (NaCl) châ pế chiâng ing 2 nguyên tối hóa học: Natri [ă Chlorua, gá xăng po, cho tơmeăm kâ ki kal râm lơ  hơ’lâk tung kế kâ rêm hâi dêi kuăn mơngế ki tung lâp plâi tơnêi. Natri cho kế kâ ki xiâm pro chiâng xăng po [ă xuân ki xiâm pro ‘mêi troh ivá kuăn mơngế drêng kâ lối hên po.

Tiô mâu ki rơkê tối, kơxo# Natri kâ ‘mot tung châ ki tro vâ tơ’mot tung châ riân bú dâng 200 - 500 mg 1 hâi (tơ’mô 0,5 – 1,25g po, hâi châ tơ’mô môi uâng ku\n). Ôh tá ai Natri, hmâ trâm hlo a mâu ngế ki rơdêi ki hmâ. Tung pơla mê, tâng rơlối Natri pơchông [ă tung châ kal vâ tiô hnê tối, kô pro tâk ki vâ mot, rế tâk ki pro chiâng péa ngiât kéa, pro ‘mêi ivá, ‘mêi tung troăng mơheăm, pro tơku\m têa tung mâu kế ki vâ mơjiâng chiâng mơheăm, pro kơtêi chiâng kơtâu têi, malối kô pro mơheăm ôh tá kơtâu tâk troh a ngôa, ah chiâng châi plâi nuih.

Tơdroăng ôu kâ, thế kâ kơdroh po vâ tối kơdroh Natri tiô tơdroăng hnê mơhno ing rôh pơxiâm kô kum ăm vâi ‘ne\ng kâ ôu tơtro [ă kơdroh kơxo# mơngế tro kơtêi kơtâu têi xo ah hmôi. Hên ngế  tro kơtiê kơtâu têi a kơlo ki oh tá râ bu kal kơdroh kâ po kô pơlât prêi kơtêi kơtâu têi. Kơdroh 30% kơlo kâ po tung rêm ngế rêm hâi a mâu ngế hiăng kâ tâng vâ pơchông [ă hơnăm 2015 cho môi tung mâu pơkâ ki kal châ pêi pro tung tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa ‘na hbrâ mơdât pơreăng ki ôh tá tâ tú pơla hơnăm 2015-2025.

Mâu tơdroăng thế kơdroh kâ po tung rêm hdroh kâ hmê.

Pôi tá têk têa măm, têa tương [ă po a kơ-[ăng kâ.

Thế râm bú iâ tê po, [ôt canh, têa măm tung kế kâ, mâu kơchâi drêng pế pơchên. Kơlo kâ po ôh tá luâ 1 kơpêng pơtăm dêi uâng kơphế po tung 1 hdrôh kâ dêi môi ngế tung môi hâi.

Kơdroh kâ mâu kơchâi kế kâ ki râm hên po: môi tiah pôm [ok kho, pizza kế kâ ki hiăng tâ hdrối tung kơhôp [ă hên ki ê.

Rah kâ mâu kế kâ ki iâ po drêng lăm rôe tơmeăm kế kâ ki hiăng pế pơchên ‘măn lôi.

Pơchuât ngăn nhên te\m têp a kế kâ ki hiăng pế pơchên, tơmeăm ki hiăng pro ‘măn lôi, ngăn vâi chêh râm po hên lơ iâ.

Thế ăm vâi ‘ne\ng kâ kế ki nếo kêi [ă thế ngăn nhên krâu tơdroăng râm tơ’nôm po ah lơ xăng po.

Môi tung mâu tơdroăng pơkâ ki kal thế tơtro\ng tung pơla nôkố cho thế rak tơniăn ‘na trếo kơhiâm a mâu kế kâ ki hiăng pro lôi, pế pơchên ‘măn lôi ăm mơngế ki vâ rôe kâ, thế pơkâ kơdroh po, xik, rơmâ [ă năng lươ\ng.

Vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ thế pơtâp hmâ ‘na tơdroăng kâ xêa, kâ po iâ, kâ kế âp hên tâ kâ kế ki kho, ki xao, kơdroh kâ po vâ rak vế dêi ivá mo le\m.

Gương tơplôu [ă tơbleăng