Hngêi kơmăi xik Ayun Pa ối tung Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu cheăng Thành Thành Công Gia Lai

Pơla hâi dế, tung roh ki tô mơdrăng, jâ Nguyễn Thị Nhân, ối a kơtâu Sơn, cheăm Ia Peng, tơring Phú Thiện xuân ối tí tăng prôk u kô u mê tăng mơngế ki rôe kơtếo. Jâ Nhân tối ăm ‘nâi, ai vâ chê 10 ha kơtếo ki jâ ‘no dêi liăn vâ chê 400 rơtuh liăn la nôkố ôh tá ‘nâi tê ăm kơbố drêng Hngêi kơmăi pro xik Ayun Pa tối pơtâng, kô ôh tá rôe kơtếo dêi rơpo\ng jâ. Ki xiâm dêi tơdroăng kố xua jâ ôh tá k^ tơkêa tê kơtếo ăm hngêi kơmăi ki kố.

Lăm rôe kơtếo a Hngêi kơmăi xik Ayun Pa

Lăm êng mâu hngêi kơmăi a kơpong ki ê xuân tro vâi ngu nge\ng ko xua ôh tá xê kơtếo ki pêt a kơpong ki pơkâ ăm phep. Khéa kho xua ôh tá châ tê dêi kơtếo ăm hngêi kơmăi, jâ Nhân hiăng vâ môi tuăn tê ăm khu mơdró pá kong [ă yă ki rơpâ má môi ai 5 rơtuh liăn 1 ha. Tung pơla mê, rêm ha jâ ko dêi châ vâ chê 80 ta#n, tâng vâ riân ngăn 1 ta#n kơtếo bu châ dâng 60 rơpâu liăn.

Jâ Thúy tô tuăn xúa ti ‘nâi tê kơtếo ăm kơbố

‘’Hơnăm nah hngêi kơmăi rôe tơdế, á tê pá kong ai tơdế. Hơnăm kố, á chu troh a hngêi kơmăi mê vâi tối ôh tá vâ rôe mê á khoh mơ’no tê a mâu tíu ki ê, ăm vâi ko. Tâng vâ riân ngăn châ 8 ta#n 1 sao, mê 1 ha tê bu châ 5 rơtuh liăn. Chôu phut kố drêng hiăng tê dêi kơtếo troh dâng lâi mê á po văng dêi tơnêi, pơchoh tơnêi vâ pêt pôm loăng, lơ pêt mâu tơmeăm ki ê, xua mâu hngêi kơmăi tối, vâ ai kơtếo hên to lâi la vâi xuân ôh tá vâ rôe xếo’’.

Jâ Nhân tê hvât 1 ha kơtếo bu ai 5 rơtuh liăn

Xuân môi tiah tơdroăng ki mê, jâ Nguyễn Thị Diễm Thúy, thôn Lơ Pai, cheăm Ia Piar, tơring Phú Thiện dế ôh tá tơniăn xua jâ ai 6 ha kơtếo la ôh tá ‘nâi tê ăm kơbố. Jâ Thúy tối, hiăng ai lối 10 hơnăm tê kơtếo ăm Hngêi kơmăi pro xik Ayun Pa, la ôh tá k^ tơkêa cheăng, xua drêng k^, kơxo# liăn ki hngêi kơmăi ăm mung xuân athế mơdrếo laih môi tiah mung liăn ing hngêi rak liăn, tung pơla mê, jâ ai liăn vâ mơ’no rôe hdrê. Xua ing tơdroăng ki ôh tá k^ tơkêa pê kơtếo mê rơnó kố, Hngêi kơmăi pro xik Ayun Pa khoh ôh tá vâ rôe. Tung pơla mê, pơla kố dế cho rơnó ko kơtếo, thăm nếo tro a rơnó tô mơdrăng, mê khoh chiâng ai tơdroăng on chếo kâ kơtếo đi đo, jâ Thúy tơmiât kô tê hvât lôi tâi 6 ha [ă kố tro lu\p dêi liăn ôh tá xê iâ:

‘’Môi tiah rơpo\ng á to lâi hơnăm hdrối mê hía nah, ôh tá châ xo liăn tong kum ing hngêi kơmăi, la hngêi kơmăi xuân pơkâ hâi khế ăm ngin lăm ko dêi kơtếo. Kuăn pơlê ôh tá ‘nâi ki klâi, hơnăm kố, hngêi kơmăi kơdrâ tối ôh tá vâ k^ tơkêa rôe kơtếo dêi kuăn pơlê. Kuăn pơlê tê dêi hvât dêi kơtếo, ga rơpâ ó ‘nâng, bu ai sap ing 5 troh 6 rơtuh liăn 1 ha xo. To rơpo\ng á, á riân ngăn mơni kô hía tê kơtê ai 200 rơtuh, ivá cheăng dêi on veăng á pêi plâ hơnăm xuân ôh tá châ xo híu iâ, á ôh tá kâi chiâng tơpui klâi, peăng hngêi kơmăi ôh tá vâ rôe’’.

Mâu tơring ki ối peăng mâ hâi lo pá hdroh kong pơlê Gia Lai, cho: Phú Thiện, Ia Pa, Krông Pa [ă pơlê kong krâm Ayun Pa ai kơpong ki pêt kơtếo vâ chê 13 rơpâu ha [ă châ Vi [an hnê ngăn kong pơlê Gia Lai hdró ăm kơpong ki pêt kơtếo dêi Hngêi kơmăi pro xik Ayun Pa, ối tung Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó, môi tung khu cheăng Thành Thành Công Gia Lai.

Tiô tơdroăng riân ngăn mê ai dâng 1.200 troh a 1.500ha kơtếo tung kơpong, kuăn pơlê ôh tá k^ tơkêa [ă Hngêi kơmăi pro xik Ayun Pa. Tâi tâng tơnêi deăng ki kố kuăn pơlê ôh tá ‘nâi tê dêi kơtếo ăm kơbố, xua peăng hngêi kơmăi pro xik ôh tá vâ rôe. Pôa Mai Ngọc Quý, Kăn pho\ ngăn [ơrô Pêi chiâk deăng [ă Mơdêk thôn pơlê dêi tơring Phú Thiện tối ăm ‘nâi, tơring ai lối 600 ha kơtếo, kuăn pơlê ôh tá k^ tơkêa tơru\m cheăng [ă Hngêi kơmăi pro xik Ayun Pa.

Maluâ ti mê, hngêi kơmăi kố bu tơkêa, tá hâi ‘nâi nhên hôm chiâng rôe kơtếo dêi kuăn pơlê lơ ôh:

‘’Tơring hiăng tơru\m cheăng [ă Hngêi kơmăi lăm mơnhên ngăn kơxo# tơnêi deăng tung lâp kơpong kố, mê troh nôkố ai lối 600 ha mê xua tơná kuăn pơlê mơ’no dêi liăn pêt, ôh tá ai k^ tơkêa [ă Hngêi kơmăi pro xik. Tơdroăng mê khoh chiâng pá ăm kuăn pơlê pêt kơtếo. Klêi kơ’nâi pêi cheăng mê Hngêi kơmăi pro xik xuân hiăng ai hlá mơ-éa tiâ mơnhên ki apoăng a rơnó ko kơtếo kố, hngêi kơmăi kô kơjo rôe kơtếo dêi mâu rơpo\ng ki hiăng tơkêa, kơ’nâi mê, nếo tối troh kơxo# [ăng deăng kơtếo dêi kuăn pơlê ki mơhno\ng pêt dêi xêh’’.

Peăng Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó, môi tung Khu cheăng Thành Thành Công Gia Lai  pôa Nguyễn Bá Chủ, Kăn hnê ngăn Ko\ng ti tối ăm ‘nâi, hơnăm kố, tơdroăng cheăng dêi hngêi kơmăi trâm hên pá puât. Tiô tơdroăng ‘nâi hdrối, klêi kơ’nâi ko kơtếo a rơnó hdrối, peăng Ko\ng ti hiăng pơkâ kô rôe kơtếo vâ uâ, kô rôe ko tâi dâng 11.500 ha dêi dâng 4 rơpâu ngế kuăn pơlê ki hiăng k^ tơkêa [ă Ko\ng ti.

Ing [ăng deăng ki kố kô bê vâ ăm Ko\ng ti rôe tro tiô tơdroăng pơkâ, mê kô ôh tá rôe kơtếo pá kong. Ki ê nếo, tiô pôa Nguyễn Bá Chủ, kố cho [ai mơhriâm ăm mâu kuăn pơlê ki pêt ôh tá tơniăn, mâu hơnăm yă kơtêo to kơnâ, pêi pêt tơ’lêi hlâu, Ko\ng ti tâng vâ rôe mê athế k^ tơkêa, tê dêi kơtếo hmâ á tíu ki lâi xuân châ lơi, thăm nếo ối vâ tah lôi tơdroăng tơkêa tê ăm hngêi kơmăi, xua rôe ôh tá kơnâ:

‘’Êh ôh tá k^ tơkêa cheăng [ă á mê pơla êh [ă á ti ai hnoăng cheăng ki pơrâng dêi pó ki klâi, kế tơmeăm ki êh pêi mơjiâng chiâng vâ tê ăm á lơ ăm mâu vâi ki ê, mê cho tơdroăng tê mơdró kâ. Á ôh tá kal mê á ôh tá vâ rôe. Tơdroăng ki hơnăm kố ti lâi á ôh tá rôe, xua á hiăng ai pơkâ sap ing hơnăm nah, hbrâ dêi kơtếo vâ uâ tung hơnăm kố, á hiăng bê kơtếo mê á rôe pro ki klâi nếo.

Hiăng tơkêa [ă dêi pó, tâng êh ối xêh môi ngế mê tơmâng tơná êh, tơná êh ki pôu râng dêi. La á xuân po troăng ăm vâi, tâng lơ hơnăm kố hiăng klêi, hơnăm la ngiâ, vâi tối vâ k^ tơkêa cheăng mê ngin xuân ối k^. La drêng hiăng k^ tơkêa cheăng athế pêi kâ tơdrăng’’.

Kơvâ kơtếo tung lâp tơnêi têa dế ối trâm hên tơdroăng pá puât tung rơnó ko kơtếo 2017-2018. Ing tơdroăng ki ai khât a mâu tơring peăng mâ hâi lo pá hdroh kong pơlê Gia Lai ăm hlo, vâ mot tung tơdroăng pêi kâ tơdrăng [ă dêi pó drêng tơru\m cheăng kâ, tơru\m tê mơdró kâ cho tơdroăng cheăng ki xiâm vâ kuăn pơlê [ă hngêi kơmăi krá tơniăn tung tơdroăng tơbriât mơdró kâ pơla mâu hngêi kơmăi dêi mâu kong têa ê.

Công Bắc chêh

Nhat Lisa tơplôu