VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng o [a\ pú hmâ! Luât baoh hiâm rêh ối pơlê pơla hơnăm 2014 kô châ xêt khât sap ing khế 1 hơnăm 2016. Mâu tơdroăng séa ngăn dêi luât kố châ hên kuăn pơlê tơmâng ngăn, tơpui tơno a rôh hôp má 9, Kuo#k ho#i hneăng má 13, malối cho troăng 60, pơkâ ‘na mâu ngế ki châ kâ baoh hiâm pơlê pơla môi hdroh. Hâi kố, ngin kô tơbleăng tối mâu tơdroăng pơkâ ‘na tơdroăng ki kâ liăn baoh hiâm pơlê pơla. Pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng.

 

Hnoăng dêi ngế pêi cheăng châ pơkâ tung Luât má 8 tiah tối a kơ’nâi kố:

1.Mơngế pêi cheăng châ veăng [ă châ xúa mâu tơdroăng ki kum dêi peăng [aoh hiêm xah ho#i tiô pơkâ dêi luât ki kố.

2.Châ bro ăm [ă pơkuâ hlá mơ-éa [aoh hiêm pơlê pơla.

3.Châ kâ liăn pơtê cheăng [ă kum tơ’nôm liăn [aoh hiâm pơlê pơla tu\m têk [ă tơdrêng.

4.Châ xúa [aoh hiêm khăm pơlât tung mâu tơdroăng tiah tối a kơ’nâi kố:

a.Dế châ kâ liăn xúa hiăng tâi hơnăm pêi cheăng;

b.Tung pơla pơtê cheăng châ kum liăn drêng mơhum kuăn lơ xo păn roăng kuăn roăng;

c.Pơtê cheăng drêng châ kâ liăn ki kum xua troăng hơlâ vâ tung pêi cheăng, lơ châi tamo xua tơdroăng cheăng rêm khế;

d.Dế châ kâ liăn kum drêng châi tamo [ă mâu ngế ki pêi cheăng dế tro châi tamo, ối tung inâi châi tamo ki kal athế khăm pơlât ton khế hơnăm, xua Khu xiâm pơkuâ ngăn ‘na pơkeăng [ă khăm pơlât hiăng mơ’no.

5.Tơnăng lăm khăm pơlât xêh, séa ngăn kơlo ki chiâng ‘ro ôh tá kâi pêi cheăng klêi kơ’nâi trâm xía vâ, tro rong, lơ châi tamo ki ai xêh nếo klêi kơ’nâi hiăng khăm pơlât [ă dế ối tro tung khế hơnăm nâp liăn [aoh hiêm pơlê pơla; châ mơdrếo liăn ki séa mơnhên ngăn ‘na châ chăn tiô túa khăm pơlât tâng lơ ai tu\m tơdroăng ki chiâng tơxâng châ kâ liăn [aoh hiêm pơlê pơla.

6.Châ pơcháu hnoăng cheăng ăm ngế ki ê xo liăn khế drêng hiăng tâi hơnăm pêi cheăng, hbru kum tơ’nôm ‘na [aoh hiêm pơlê pơla.

7.Drêng hiăng kơtê 6 khế châ peăng ngế ki xo pêi cheăng tối tơbleăng mâu tơdroăng nếo ai ‘na nâp liăn [aoh hiêm pơlê pơla; rêm hơnăm châ kơ koan [aoh hiêm pơlê pơla mơnhên tối ‘na tơdroăng ki nâp liăn [aoh hiêm pơlê pơla; châ ngế ki xo pêi cheăng [ă kơ koan [aoh hiêm tối pơtâng ‘na tơdroăng nếo ai ‘na tơdroăng ki nâp, xúa ing [aoh hiêm pơlê pơla.

8.Lăm pơsăm tối, pơsăm khe#n [ă pơxiâm pơsăm tối ‘na [aoh hiêm pơlê pơla tro tiô pơkâ dêi Luât.

Hnoăng cheăng athế pêi pro dêi ngế pêi cheăng châ pơkâ a Luât má 19 tiah tối a kơ’nâi kố:

1.Nâp [aoh hiêm pơlê pơla tro tiô tơdroăng pơkâ dêi Luât ki kố.

2.Pêi pro tiô pơkâ ‘na tơdroăng chêh bro hồ sơ [aoh hiêm pơlê pơla.

3.Rak vế hlá mơ-éa [aoh hiêm pơlê pơla.

Hnoăng cheăng athế pêi pro dêi ngế ki xo mơngế pêi cheăng, hiăng pơkâ a Luât 21, tiah kơ’nâi kố:

1.Chêh bro hồ sơ vâ ngế pêi cheăng châ hbruô ăm hlá [aoh hiêm pơlê pơla, nâp lơ châ kâ liăn ing [aoh hiêm pơlê pơla.

2.Nâp [aoh hiêm pơlê pơla tiô pơkâ a Luât má 86 [ă rêm khế athế xo liăn ing liăn khế dêi ngế pêi cheăng tro tiô luât pơkâ a troăng 1 Luât 85 dêi Luât ki kố vâ nâp môi xôh a kơxo# liăn [aoh hiêm pơlê pơla.

3.Tối tơbleăng mơngế pêi cheăng ối tung khu ngế tro tiô pơkâ a troăng 1, troăng 2 Luât má 45 [ă Luât má 55 dêi Luât ki kố drêng lăm khăm, séa mơnhên  ivá dêi mơngế ki pêi cheăng hiăng ‘ro, khăm a Ho#i đông ki séa mơnhên ngăn ‘na khăm pơlât.

4.Tơru\m cheăng [ă kơ koan [aoh hiêm pơlê pơla ‘no kơxo# liăn ăm mâu ngế ki pêi cheăng.

5.Tơru\m cheăng [ă kơ koan [aoh hiêm pơlê pơla ăm kơxo# liăn [aoh hiêm pơlê pơla ăm ngế ki pêi cheăng, mơnhên hâi khế ki nâp liăn [aoh hiêm pơlê pơla drêng ngế ki pêi cheăng tơnăng vâ pâ pơtê cheăng, tơkêa pêi cheăng lơ pơtê cheăng tiô pơkâ dêi Luât.

6.Pơtroh, tơbleăng tối tơtro khât, tu\m têk, tơdrêng [ă mâu tơdroăng nếo ai, mâu hlá mơ-éa ki ai tơdjâk troh tơdroăng ki nâp, châ kâ liăn ing [aoh hiêm pơlê pơla tiô pơkâ thế dêi kơ koan pơkuâ tơnêi têa ki ai hnoăng cheăng, kơ koan [aoh hiêm pơlê pơla.

7.Drêng hiăng châ 6 khế, athế chêh tối tơbleăng mâu tơdroăng nếo ai ‘na nâp liăn [aoh hiêm pơlê pơla ăm mơngế ki pêi cheăng; tối tơbleăng mâu tơdroăng nếo ai ‘na nâp liăn a [aoh hiêm pơlê pơla dêi mơngế pêi cheăng drêng ngế pêi cheăng lơ khu pơkuâ ngăn ko\ng đoân pơkâ thế.

8.Rêm hơnăm, kal athế te#m tơbleăng hlá mơ-éa ki nếo ai ‘na tơdroăng nâp [aoh hiêm pơlê pơla dêi mơngế pêi cheăng xua kơ koan [aoh hiêm pơlê pơla kum ăm tro tiô tơdroăng pơkâ a troăng 7, Luât má 23 dêi Luât ki kố.

Ai tơdjâk troh tơdroăng pơkâ a Luât 60 ‘na mâu ngế ki châ kâ liăn ing [aoh hiêm pơlê pơla 1 xôh, drêng pơtê cheăng la tá hâi teăm châ xo liăn pơtê cheăng, pó vâi krâ-nho\ng o kal athế ngăn mâu Luât ki ê vâ ‘nâi ple\ng thăm ‘na pơkâ ăm hnoăng ki kố. Pơtih, tiô tơdroăng tối tơbleăng a Luât má 3, chêh tối nhên: {aoh hiêm pơlê pơla cho tơdroăng ki rak vế ăm tơdroăng ki teăng ăm lơ kum môi iâ ăm tơdroăng pêi lo liăn ngân [ă mơngế pêi cheăng drêng vâi ki ê tro kơdroh lơ ôh tá châ kâ liăn xua châi tamo, mơhum kuăn ‘ne\ng trâm xía vâ tung pêi cheăng, châi tamo xua pêi cheăng, hiăng tâi hơnăm pêi cheăng lơ hlâ, tiô kơ tơdroăng ki athế nâp liăn a [aoh hiêm pơlê pơla.

Luât má 4, ai pơkâ ‘na tơdroăng kơlo dêi {aoh hiêm pơlê pơla, ai chêh tối nhên:

{aoh hiêm pơlê pơla ki pơklât thế ai 5 túa: Châi tamo, mơhum kuăn, trâm xía vâ tung pêi cheăng, châi tamo xua pêi cheăng, pơtê cheăng, lơ hlâ.

Tiah mê, Luât má 60, Luât [aoh hiêm pơlê pơla hơnăm 2014 ôh tá ăm mơngế pêi cheăng pơtê cheăng tiah khôi hmâ (ôh tá xê tơdroăng ki kố ki mê tro tiô hiăng pơkâ) cho ngế ki châ kâ liăn [aoh hiêm pơlê pơla 1 xôh cho tơtro [ă tơdroăng pơkâ hdrối mê, xuân tơtro [ă tơdroăng ki tơ’ló khât dêi túa [aoh hiêm.

Luât xiâm [ă rêh kâ ối trôh akố hiăng tâi.

Nhat Lisa tơplôu [ă pơchuât