VOV4.Sêdang - Roh hdrối, tung [a\ kơ’nâi hơnăm nếo, tơdroăng tê kế kâ ki ối le\m, hiăng uâ pơliê mơdiê troh mâu kế kâ ki ‘măn tung kơtuh hơngiú. Xua mê, tung kơchơ tê mơdró hên h^n kế kâ, têa ôu ôh tá krúa le\m. Tơdroăng hơ-ôu kế kâ, xua ôh tá ‘nâi rah kế kâ ki krúa le\m.

            Mâu hâi Têt hơnăm nếo Bính Thân hơnăm 2016 kố nah, hên ngế lăm pơlât xua tro hơ-ôu kế kâ a hngêi pơkeăng kân kong pơlê Dak Nông. Nâ Đặng Thị Hà, ối a tôh kơpho# 3, bêng Nghĩa Trung, pơlê kong krâm Gia Nghĩa, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi: Xua nâ tê reăng Têt, xua mê hên hâi kố nah ối a drô troăng, kâ kế kâ ki vâi hiăng pro lôi. Hên xôh tơvâ tơvân tê kế tơmeăm khoăng, xua mê ôh tá teăm vêh a hngêi pế pơchên kế kâ, thế roê mâu kế kâ a mâu tíu tê mơdró hmê kơchâi drô hâng lông troăng. Mê nâ chiâng tro hơ-ôu kế kâ, thế lăm pơlât a hngêi pơkeăng: Sap ing kơxo hnah, á tâ châi klêa, klêi mê lăm pơlât a hngêi pơkeăng cheăm a 11 chôu [a\ châ [ok thái pơkeăng séa ngăn tung châ [a\ tối châi rơv^ng tung klêa. {a\ [ok thái pơkeăng xuân tối châ nâ ôh tá tu\m trếo piê kơhiâm. {ok thái pơkeăng pâk tơ’mot sơ-rôm [a\ têa plâi kâ tung châ nâ, vâ nâ re\ng mo le\m. ‘Na kâ kế pơla kố nah xuân ôh tá ‘nâi nhên, roê kế kâ a mâu tíu tê mơdró kế kâ a kơchơ. Roh kơ’nâi kô xo vế túa ki rơkê tơtro tâng roê kế kâ, thế ti tăng ple\ng nhên xiâm kối ahdrối vâ roê, thế kâ hmê dêi a hngêi, kơdroh kâ kế ki tê drô hâng lông troăng kân.

            Ôh tá xê to a kơpho#, pơlê kong krâm, a kơpong thôn pơlê, hên ngế xuân tro hơ-ôu kế kâ, drêng kâ mâu kế kâ ki hiăng pế pơchên ‘măn lôi ton. A hngêi pơkeăng khu lêng [a\ kuăn pơlê Trung đoân 726, {inh đoân 16 a cheăm Quảng Trực, tơring Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông, rêm hâi mơ’nui hơnăm ai 1 – 2 roh ngế troh lăm pơlât xua tro hơ-ôu kế kâ. Pơla ai tơdroăng châi klêa, Thị Sư, ối a [on Bu Prăng 1, cheăm Quảng Trực, tơring Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi: Kơmăng hnah xuân ối kâ kơ-[a\n, a 4 chôu kơxo châi klêa, lăm pơyâng, klêi mê tâ pôu pr^ng ko, chêng ko\ng tâ tơbrêi tơbrêh, klêi mê troh 10 chôu xuân tá hâi kâi xông vâ pơlât. {ok thái pơkeăng séa ngăn tung châ tro hơ-ôu kế kâ, xua kâ đa#u khuân roê a kơchơ.

            Pơla ai tơdroăng hơ-ôu kế kâ, ki má lối tung roh hdrối, tung [a\ kơ’nâi Têt hơnăm nếo Bính Thân hơnăm 2016, kơvâ ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât kong pơlê Dak Nông [a\ mâu kơ koan cheăng thăm séa ngăn ‘na krúa le\m kế kâ. Rơtế amê, pơkâ mâu hngêi pơkeăng, tíu xiâm ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât thăm pơtâng tối, hbrâ tu\m mơngế pêi cheăng, kế tơmeăm khoăng vâ hbrâ mơdât pơrea\ng hơ-ôu kế kâ tung [a\ kơ’nâi roh Têt. Thươ\ng u\y Nguyễn Đoàn Dũng, kăn pho\ pơkuâ hngêi pơkeăng khu lêng [a\ kuăn pơlê Trung đoân 726, {inh đoân 16 a cheăm Quảng Trực, tơring Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi: Tung roh têt kố tơ’lêi tro hơ-ôu kế kâ, má môi cho pơrea\ng ‘na kế kâ, má péa cho hơ-ôu kế kâ, pá vâ pơlât. Xua mê, ngin tơku\m mơngế pêi cheăng, mâu kế tơmeăm khoăng vâ hbrâ tơnáu pơlât tâng ai hên ngế tro hơ-ôu kế kâ.

Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! Vâ kum vâi krâ nho\ng o ple\ng tơ’nôm mâu tơdroăng kô chiâng châi tamo ing kế kâ ôh tá krúa [ă túa rah xo, râk ‘măn kế kâ xuân môi tiah tơdroăng mơgrúa pêi krúa kế kâ, môi tiah hiăng tối apoăng dêi tơdroăng tơpui hâi kố. Ngế chêh hlá tơbeăng ‘na ivá [ă rêh ối ai tơpui tơno [ă [ok thái pơkeăng, Võ Minh Quốc, kăn pho\ ngăn ‘na pêi krúa kế kâ kong pơlê Dak Nông, pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng:

            Êng: Pôa ăm ‘nâi kơvâ cheăng kố hiăng hbrâ pêi pro môi tiah lâi vâ tơniăn ‘na pêi krúa kế kâ tung [ă klêi kơ’nâi tết [ă mâu hâi leh mơd^ng rơnó hơngui 2016 kố?

            Tiâ: Tung rôh Tết [ă mâu hâi leh mơd^ng rơnó hơngui, tung kong pơlê Dak Nông pêi pro tro mâu tơdroăng tơdah rơnó hơngui. Tơdrêng amê, mâu tơmeăm kế kâ xuân to kơnâ ‘na kơxo#. Mâu tơmeăm môi tiah kơ-[ăn ke#o, drôu [iêr, tá mâu hơ’nêh, ká, kơchâi plâi pôm [ă hên kế ki ê châ rôe tê lâp tung kong pơlê. Dak Nông xuân ôh tá ai mâu hngêi kơmăi, hngêi kơmăi pro kế kâ ki kân, ki hên rôe ing mâu kong pơlê ki ê mê kế kâ khoh tơ’lêi ai pơreăng. Xua mê, mâu tơdroăng cheăng séa ngăn, lăm ngăn kế kâ xuân môi tiah mâu tơdroăng hnê tối tung rơ’jiu, um tivi hlá tơbeăng ‘na kế kâ ngin hiăng mơdêk tơdroăng hnê tối kơtăng khât ‘na pêi krúa kế kâ vâ mâu ki rôe kâ hlê ple\ng ‘nâi rah rôe xêh mâu kế kâ ki krúa xuân môi tiah ‘măn rak, pơto djâ, xúa kâ mâu kế kâ ki krúa [ă hên tơdroăng ki ê.

Rôh kố, lâp tơnêi têa, tung pơla tết [ă klêi kơ’nâi tết, sap ing kong pơlê troh a cheăm, bêng pơlê kân xuân mơdêk hnoăng cheăng lăm séa ngăn, kơvâ cheăng lăm séa ngăn khât, xuân môi tiah a kong pơlê mơjiâng khu râ kơvâ cheăng xua kơvâ ngăn pơkeăng pơkuâ djâ lăm séa ngăn, a 8 tơring, pơlê kong krâm xuân mơjiâng mâu khu môi tiah mê lăm séa ngăn a mâu tíu pêi pro kế kâ. Ngin ngăn tâi tâng a mâu tíu pêi pro, tê mơdró kế kâ tung tơring, pơlê kong krâm [ă pơxâu phâk tro tiô luât pơkâ [ă hên tơdroăng ki ê.

Êng: Kơvâ cheăng ai hnê tối klâi ăm vâi krâ nho\ng o ‘na pêi krúa kế kâ, ví hơ-ôu kế kâ?

Tiâ: Mâu tơdroăng hnê tối ăm vâi krâ nho\ng o drêng rah rôe mâu kế kâ thế rôe a mâu tíu ki vâi ô eăng pêi krúa kế kâ, pôi tá rôe mâu kế kâ ki vâi lăm nô#ng tê ki ôh tá ‘nâi xiâm ulâi. {ă mâu kế kâ ki hiăng pro kơxuô, thế ngăn nhên xiâm ki pro, hâi khế pơkâ chiâng kâ, [ă hâi khế ki hiăng tâi chiâng xúa kâ, inâi tơmeăm, tíu mơjiâng pro [ă hên tơdroăng ki ê thế hlo chêh inhên vâ ví tơdroăng ki rôh têt vâi vâ tăng xo tơ’nôm liăn pro tơmeăm bô bối, tơmeăm ki ôh tá le\m, ôh tá xê khât tơmeăm hiăng tâi hâi khế pơkâ chiâng xúa kâ la xuân ối hlo tơbleăng tê. {ă mâu kế kâ ki ối drêh thế rah rôe mâu hơ’nêh ká ki ối drêh le\m, pê ối rơpâ le\m, hâi teăm u\m [ă hía hé. Mâu kơchâi plâi xuân môi tiah mê, pôu tá rôe mâu kơchâi plâi ki hiăng ton hiăng ho\n, thế rôe ki nếo klêi kêi ki krúa. Tâng mâu tơmeăm kế kâ ki lâi hiăng xú u\m, ngăn hlo tơviah, ôh tá xê tơmeăm dêi tơná ki mê thế lôi. Drêng hiăng rah rôe troh a hngêi thế ‘măn krúa le\m, tâi tâng thế tâ tung kơtuh hngiú, môi tiah kơchâi plâi, thế ‘măn a ki hngiú sap 8 đo# troh a 12 đo# C, tâng [ă mâu hơ’nêh ká thế ‘măn a tíu ki hngiú pá xôp 0 đo# C, tâng lôi môi tiah mê kô u\m.

Êng: Drêng hlo tâ tú pơreăng tro hơ-ôu kế kâ lơ mâu kế kâ mê ôh tá krúa mê pó vâi krâ nho\ng o thế tối ăm kơvâ ngăn tơdroăng cheăng môi tiah lâi?

Tiâ: Tung kong pơlê Dak Nông hiăng tơbleăng 2 kơxo# phôn ki pơtâng tối tơdrêng, tơkôm kơmăi vâi krếo a Tíu rak ngăn pêi krúa kế kâ. A mâu tơring, pơlê kong krâm ai khu ngăn pơkeăng tơring pơlê kong krâm. Tâng hlo ‘nâi, ai ngế tro hơ-ôu kế kâ ki ôh tá krúa vâi krâ nho\ng o thế tối ăm mâu ki cheăng a hngêi pơkeăng ki achê tối ăm mâu kăn. Drêng châ ‘nâi kuăn pơlê thế tối tơbleăng tơdrêng hlối ăm mâu khu râ kăn mâu hngêi pơkeăng ki achê vâ teăm pơlât tơdrêng.

Êng: Tơdroăng hbrâ tơnáo drêng ai ngế tro hơ-ôu kế kâ?

Tiâ:  Tơdroăng pêi pro drêng ai ngế tro hơ-ôu kế kâ, drêng hlo ai ngế hơ-ôu kế kâ mê mâu kơ koan ngăn pơkeăng sap ing khu ngăn ‘na pêi krúa kế kâ troh hngêi pơkeăng tơring xuân hiăng mơjiâng mâu tíu pêi pro pơlât ahdrối [ă hbrâ tu\m tâi tâng mâu tơmeăm xuân môi tiah kế vâ séa ngăn, tơmeăm séa ngăn vâ hnê pêi pro re\ng má môi drêng trâm tơdroăng ki ôh tá mơhúa. Sap ing kố ngin hiăng hbrâ tu\m [ă hên tơdroăng ki ê.

Hôm mơnê kô [ok thái pơkeăng Võ Minh Quốc, kăn pho\ ngăn ‘na pêi krúa kế kâ kong pơlê Dak Nông hiăng veăng hnê tối ‘na tơdroăng mê.

Gương prế A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng