VOV4.Sêdang - Nếo pơxiâm mot tung rơnó mê hngê la a kong pơlê Kon Tum hiăng ai 2 rôh hơ-ou xua kâ kơxêt kôk ki chiâng xêh pro 8 ngế athế mot pơlât a hngêi pơkeăng. Tơdroăng ki kố mơni kô ối ai nếo tâng mâu kuăn pơlê pơtối hmâ hnêi kơxêt kong [ă kâ môi tiah dế nôkố. Tối tơbleăng dêi ngế chêh hlá tơbeăng ki hmâ chêh ‘na tơdroăng kố, ai mơnhên tơdroăng mê.

          Klêi mâu rôh kong mêi ki apoăng rơnó, rêm hâi rêm roh mot tung kong lơ lo lăm dêi a chiâk deăng, ngoh A Sủi a pơlê Kon Năng, cheăm Đak Choong, tơring Đak Glei pơrá hmâ hnêi kơxêt ki ngoh trâm hlo a troăng prôk. Xua tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng hngêi xơpá ‘na kế kâ, mê nếo, xua tung kơdrum hngêi ôh pêt kơchâi drêh mê khoh ôh ti ai kơchâi kâ tung rôh kâ hmê dêi rơpo\ng A Sủi: Lăm prôk tung kong hlo kơxêt mê á hnêi djâ vêh a hngêi. Ôh tá ai kơchâi kâ mê á hnêi vâ pế kâ. Ăm jâ krâ ngăn ki lâi pin chiâng kâ, ki lâi ki ôh tá chiâng kâ pin hvât lôi, ki lâi chiâng kâ mê rơpo\ng á pế pơchên.

          Ki vâ ‘nâi kơxêt kôk [ă ôh ti kơxêt kôk nôkố dêi mâu kuăn pơlê cho ngăn to a tơdroăng ki rơkê ple\ng. Ngoh A Ốc, ối a pơlê Măng Mô, cheăm Măng Cành, tơring Kon Plong ăm ‘nâi, sap ing tơx^n ngoh hiăng châ jâ pôa, nôu pâ hnê mơhno túa ki mot tung kong vâ hnêi kơxêt ki chiâng kâ. Kơxêt hiăng châ jâ pôa kâ sap ing hdrối nah troh nôkố, mê vâ ‘nâi túa kơxêt ki lâi chiâng kâ [ă kơxêt ki lâi ôh tá chiâng kâ, tâng ôh tá ‘nâi nhên hdrê kơxêt mê tiah lâi khên hnêi kâ. Kơxêt ki chiâng kâ drêng gá hbrâ vâ tơpo mê môi tiah muâk, mê kơxêt kôk gá xuân ai muâk môi tiah kơxêt kâ ki ê há la a tơdế gá ai tơ’nôm mơngiơk prăng lơ mơngiơk khêi i iâ mê cho kơxêt kôk.

          La ki khât ôh ti xê bố ‘nâi ple\ng tơdroăng lơ cho tơdroăng ki hlê ple\ng ki kal vâ ‘nâi tung tơdroăng ki hnêi kơxêt vâ pế pơchên. A pơlê Măng Mô a hơnăm 2013 xua ôh tá ‘nâi kơxêt ki lâi kôk kơxêt ki lâi chiâng kâ, ngoh A Bro hnêi kơxêt pế kâ a kong hâi dế pôu ‘mêi [ă hnối hlâ a kơxo má hâi kơ’nâi. Tiô pôa A Ninh, kăn hnê ngăn Vi [an cheăm Măng Cành, tơdroăng kố chiâng tro pôu ‘mêi xua kâ kơxêt gá hên khât: Sap ing nah, vâi krâ nho\ng o xuân hiăng ‘nâi kơxêt ki kâ [ă kơxêt ki kôk, laga, rơxông vâi hdrêng nôkố vâi ôh tá ‘nâi nhên kơxêt ki mê cho kơxêt kôk lơ kơxêt ôh tá chiâng kâ mê gá tơdjâk troh ivá châ chăn dêi kuăn pơlê.

          Môi tiah ngin hiăng tối, a kong pơlê Kontum bú sap ing mơ’nui khế 5 troh nôkố hiăng ai 2 hdrôh tro hơ-ou kâ kơxêt kong pro 5 ngế tung môi rơpo\ng hngêi a pơlê Nú Vai, cheăm Đak K’roong [ă 3 ngế tung môi rơpo\ng hngêi a pơlê Ri Mẹt, cheăm Đắc Môn rơtế ối a tơring Đak Glei mot pơlât tơdrêng a hngêi pơkeăng. Mơhúa tung péa hdrôh tro hơ-ou kâ kơxêt kôk ôh tá hlâ mơngế. Hlo tơdroăng ki rơ-iô, pơtối ai mâu ki tro hơ-ou xua kâ kơxêt kong, ngế chêh hlá tơbeăng ‘na tơdroăng pro rak krúa kế kâ hiăng tơpui tơno [ă {ok thái pơkeăng chuyên khoa Môi Hoàng Chí Trung, Kăn pơkuâ ngăn ‘na Pro rak krúa kế kâ kong pơlê Kontum ‘na tơdroăng kố. Púi tơngah ing tơdroăng tơpui tơno mê,  pó vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ kô ‘nâi mâu tơdroăng ki pơxúa drêng hnêi kâ kơxêt kong vâ châ tơniăn tâ.

          *Ô [ok thái pơkeăng Hoàng Chí Trung, Kăn pơkuâ ‘na pro rak krúa kế kâ kong pơlê Kontum, {ok thái pơkeăng ai tối môi tiah lâi ‘na ki rơ-iô tro hơ-ou kâ kơxêt kôk a kong pơlê Kontum?

          {ok thái pơkeăng Hoàng Chí Trung: {ă Tây Nguyên troh a mơ’nui khế 4, pơxiâm mot tung khế 5, tiô khế dêi mâ hâi a rêm hơnăm, mâu rôh kong mêi kân apoăng rơnó pơxiâm hlo kơxêt hu\n hên. Pơla kố, vâi krâ nho\ng o, malối mâu hdroâng kuăn ngo a kơpong hơngế hơngo xuân hiăng pơxiâm lo lăm a chêk deăng. Vâi hmâ lăm achêk hnối tâm koi tung chiâk deăng. Drêng tâm koi tiah mê kế kâ ki vâi vâ kâ tung hâi ki mê a chêh cho kơxêt. Vâ rah hnêi kơxêi ki lâi le\m, ôh tá xê kơxêt kôk cho mâu tơdroăng ki pá.

          *{ă tơdroăng ki vâ ‘nâi kơnó kơxêt kôk [ă ôh tá xê kơxêt le\m dêi kuăn pơlê [ă tơdroăng tơmiêt xêh tiah mê tê, mê vâi hôm rah hnêi kơxêt ki le\m há vâ kâ?

          {ok thái pơkeăng Hoàng Chí Trung: Tiô tí tăng ‘nâi ple\ng dêi Khu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât [ă Vie#n mơdât tro trếo ‘mêi dêi Tơnêi têa tối nôkố [ă kong pơlê a kơpong Tây Nguyên tối phá xêh [ă lâp tơnêi têa tối tơchuâm ai sap ing 50 troh 100 hdrê kơxêt, tung mê, ai hên túa kơxêt kôk.

          Xua mê vâ hnê tối ăm kuăn pơlê ‘nâi nhên hdrê kơxêt ki lâi cho kơxêt kôk [ă kơ xêt ki le\m cho tơdroăng tơpá ‘nâng. Xua mê, xuân cho mâu hdrê kơxêt hdrối nah vâi krâ nho\ng o xuân hiăng hnêi kâ há hlo ôh tá tro hơ-ou. La xuân pơla kố, xuân cho túa kơxêt ki mê a môi kơpong ki mê há la nôkố kơxêt hu\n hnêi kâ chiâng hơ-ou. Xua tung pơla gá huăn mê kế tơruih cho mâu kuăn kiâ kâ mâu hdrê kơxêt mê klêi mê gá kâ kơxêt ki ê pơtroh trếo ‘mêi ing kơxêt ki kố troh kơxêt ki ê. Hnê tối ăm vâi krâ nho\ng o ki ‘ló athế kơ-êng mâu ki hmâ ‘nâi kơnó, hiăng hmâ hnêi kâ kơxêt sap ing nah, kâ hên hdrôh la ôh tá ai hlo tro hơ-ou. Pin ‘nâi mơni mâu hdrê kơxêt ki mê hdrối nah pin hiăng kâ há nôkố pin chiâng vâ hnêi kâ, ôh tá chiâng mơnúa kâ mâu hdrê kơxêt ki sap nah tá hâi chói kâ. Ki má péa nếo, xuân ôh tá chiâng kâ mâu kơxêt ki nếo hu\n ối ku\n kơbâng hâi teăm ‘nâi kơnó vâ ‘nâi nhên cho túa kơxêt ki lâi hôm chiâng kâ há lơ ôh. Xuân ôh tá chiâng kâ mâu hdrê kơxêt ki lối krâ xua tâng lối krâ tiah mê kâ ah gá pro mâu trếo ki chiâng xêh tung pơla gá huăn.

          *{ok thái pơkeăng búa tối túa pêi pro drêng môi rơpo\ng hngêi kâ kơxêt ôh tá mơhúa tro hơ-ou?

          {ok thái pơkeăng Hoàng Chí Trung: Drêng vâi krâ nho\ng o tâ châi klêa lơ hêng hêa lơ lo hêa tơdroăng pêi pro apoăng pin thế xo hơ’ngrăng ko\ng vi dêi krôk lơ xo xâk í pro ăm rơhú a tru\m krôk vâ pro ăm pin lo hêa tâi mâu kơxêt ki kâ hiăng mot tung klêa ăm châ lo pơtâi. {ă drêng hiăng lo hêa tâi trếo ki ‘mêi gá kô kơdroh hên [ă gá kô kơdroh tơdroăng tro hơ-ou trếo ‘mêi. Klêi mê, thế djâ tâi tâng mâu ngế ki kâ kơxêt hiăng tâ tro hơ-ou trếo ‘mêi, hâi ai trếo ‘mêi troh a hngêi pơkeăng ki achê tâ vâ pơlât tơdrêng [ă teăm pêi pro tơdrêng. Tung pơla pơlât a mâu hngêi pơkeăng ki oh tá ai tu\m tơmeăm ki tro tâ, mâu ngế tro pôu ‘mêi, tâng pin ngăn hlo gá râ ó thế djâ a hngêi pơkeăng kân kong pơlê xua akố ai tu\m mâu tơmeăm pơlât vâ pơlât tơdrêng ôh tá xê lôi pơlât a mâu tơring [ă a cheăm.

           Hôm mơnê hên kơ [ok thái pơkeăng hiăng hnê tối ‘na tơdroăng kố.

Gương prếi Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng