Tiô Khu xiâm riân ngăn tơmeăm khoăng, [ă kơlo ki pêi lo kế tơmeăm, liăn ngân GDP tâk 6,17% tung 3 khế sap khế 4 troh khế 6, tâk hên luâ tâ 3 khế apoăng hdrối mê (châ 5,15%), ăm hlo tơdroăng pêi cheăng kâ hiăng châ tơxông tơtêk. Ki kơtăn pơla châ tơtêk GDP dêi 3 khế apoăng hơnăm [ă GDP dêi 3 khế (sap khế 4 troh khế 6) hiăng châ mơnhông tâk châ 1% cho môi tung mâu tơdroăng ki tơtêk hơ’lêh nếo tung pơkuâ tơdjâ ‘na pêi cheăng kâ, ‘mâi hơ’lêh túa tê mơdró kâ dêi Chin phuh.

‘Na kơxo# liăn châ xo klêi kơ’nâi mơ’no tê kế tơmeăm tơngi kong têa vâi ê tiô riân ngăn châ dâng 97,8 rơtal USD, tâk vâ chê 19% tâng vâ pơchông ngăn [ă roh kố dêi hơnăm nah. ‘Na tơdroăng ki rôe ‘mot kế tơmeăm, kơxo# liăn tơmeăm ki rôe ‘mot ing kong têa ê tung 6 khế hiăng luâ riân châ 100 rơtal 500 rơtuh dollar, tâk châ lối 24% tâng pơchông ngăn [ă roh kố hơnăm nah. Kơxo# liăn ki rôe kế tơmeăm ôu kâ, xúa dâi tâng vâ riân ngăn tung plâ 6 khế hiăng hluâ tâk châ 4,15% pơchông ngăn [ă roh kố dêi hơnăm nah.

Ki rơhêng vâ tối, kơxo# mâu khu mơdró kâ châ mơjiâng pro nếo hiăng rế kơdrâm, ai lối 61 rơpâu khu mơdró kâ ki nếo chêh inâi mơjiâng; tâi tâng kơxo# liăn ki tơkêa vâ pêi cheăng nếo [ă mơ’no tơ’nôm kơxo# liăn ki vâ ‘mot tơ’nôm châ lối 1 rơtuh rơtal 450 rơtuh liăn, ing mê ăm hlo, túa pêi cheăng kâ hiăng châ  hơ’lêh [ă tơtêk hên ó.

Pôa Nguyễn Bích Lâm, Ngế xiâm ngăn ‘na riân ngăn kế tơmeăm dêi tơnêi têa tối ăm ‘nâi:

‘’Ki hiăng hlo nhên ‘na hơ’lêh tung 6 khế apoăng hơnăm kố, mê cho, tơdroăng pêi cheăng kâ hiăng ai hên ki ‘mâi mơnhông, [ă hiăng châ tơtêk luâ tâ 3 khế apoăng hơnăm. Mâu tơdroăng mê, mơhno ăm hlo kơxo# liăn ki pêi lo ing tê mơdró tơmeăm khoăng hiăng tâk, kơxo# liăn rôe kế tơmeăm xuân hiăng to lơ GDP dêi rêm kơpong pơrá hiiăng tơniăn tâ tâng vâ pơchông ngăn [ă 3 khế apoăng hơnăm.

Tung 6 khế apoăng hơnăm, kơvâ pêi chiâk pêi deăng hiăng châ ‘mâi mơnhông dêi mâu tơdroăng cheăng ki ôh tá rơhéa a mâu hơnăm hdrối mê hía nah, cheăng kơmăi mơjiâng pro tơmeăm khoăng xuân hiăng xông tơtêk, kơvâ mơjiâng hngêi trăng, troăng klông xuân hiăng hơ’lêh, ki malối, ‘na tê mơdró kâ hơnăm kố cho môi tung hên hơnăm ki ai 6 khế apoăng hơnăm hiăng pêi lo hên liăn ngân.

Tơdroăng ki hơ’lêh kố cho ki tơ-[rê dêi tơdroăng pơkuâ ngăn, hnê tơdjâ ki kơtăng dêi Chin phuh, tơdroăng kơdo mơ-eăm dêi khu mơdró kâ [ă dêi tâi tâng khu pêi cheăng mê khoh chiâng ai hnoăng cheăng ki châ rơhéa [ă tơtêk hên tiah mê’’.

Pak^ng mâu tơdroăng ki tơ-[rê hiăng châ pêi pro mê, tơdroăng cheăng kâ 6 khế hiăng luâ xuân u ối drăng tíu ki ối ‘ro, xua kơxo# liăn pêi lo ối hơngế [ă tơdroăng pơcháu tung plâ hơnăm, mơhno tối ing kơxo# liăn ki pơkuâ ngăn ‘na rôe tơmeăm, dó inâi PMI dêi Việt Nam tung khế 5 hiăng chu kơdroh ối 51,6 điêm ing 54,1 điêm dêi khế hdrối, tơkéa vâ tối ối a kơlo ki iâ má môi vâ pơchông ngăn [ă 14 khế vêh tơngi kố.

Ti xê to tiah mê, ki tơtêk dêi kơvâ  cheăng kơmăi kơmok, mơjiâng tơmeăm khoăng xuân ối a kơlo ki iâ, tá hâi châ kum tơbêng ăm tơdroăng ki hiăng xăm kơdroh dêi kơvâ chiâ xo tơmeăm khoăng tung kơdâm têa-tơnêi; ôm hyô maluâ chía to iâ ‘na kơxo# mơngế troh xah hêi la xuân ối trâm hên mâu tơdroăng ‘na túa xah hêi tiô tour ki rơpâ yă, lơ ôm hyô tiô tơdroăng ki pro phía xêh tung môi kơpong; mơhnhôk khu mơdró kâ kong têa ê veăng kum mơ’no liăn cheăng [ă chêh inâi dêi khu mơdró kâ tâk hên la kơxo# liăn ki ăm mung vâ pêi cheăng kâ tá hâi teăm tơxâng.

Pôa Đặng Đức Anh, Ngế ngăn ‘na Pro mơnhên [ă Tơbleăng tối hdrối, cheăng tung kơvâ Khu xiâm Pơkâ [ă mơ’no liăn cheăng tơnêi têa pin tơpui mơnhên:

‘’Tơdroăng pêi lo liăn ngân ki hên xuân kơnôm to cheăng kơmăi kơmok, la cheăng kơmăi kơmok dêi tơnêi têa pin bu kơnôm tơngah to ing khu mơdró kâ kong têa ê, xua mê, klêi kơ’nâi Samsung hơ’lêh túa pêi cheăng, tơdrêng mê, ga ai tơdjâk hlối troh tơdroăng mơjiâng tơmeăm [ă tê mơdró dêi khu pêi cheăng  kơmăi kơmok, mơjiâng tơmeăm dêi tơnêi têa pin.

Tung pơla mê, mâu khu mơdró kâ dêi mơngế phá maluâ ai hên la pêi cheăng kâ, pêi lo liăn bu iâ, xua mê, veăng tơrá ăm GDP xuân a kơlo ki iâ. Tâng pin pêi cheăng preăng prêh vâ tơngah to mâu tơmeăm khoăng ki hiăng ai hlâu tung têa, tơnêi, ga kô chía kơdroh iâ ‘na tơdroăng ki tro kơdroh tung cheăng kâ.

La tơdroăng ki tơ-[rê pơla hdrối kố nah ăm hlo cho tơdroăng ki hơ’lêh ‘na tơmeăm khoăng, liăn ngân dêi tơdroăng cheăng kâ, la xuân tá hâi teăm châ tơtêk hên môi tiah tơdroăng ki hiăng pói vâ pâ thế’’.

Tiô todroăng riân ngăn dêi Khu xiâm ngăn ‘na tơmeăm khoăng tối, vâ khoh châ pêi pro troh a kơlo ki pơcháu dêi GDP tung tâi hơnăm châ 6,7%, ki tơtêk GDP 6 khế mơ’nui hơnăm athế châ lối 7,4%. Sap ing hdrối mê hía nah, tung hlá mơ-éa tá hâi ai hlo 6 khế mơ’nui hơnăm ki lâi Việt Nam châ to a kơlo ki hên tiah mê, xua mê, vâ khoh châ to a kơlo ki mê ga kô pá ó khât.

Mơnhên tối ‘na pêi cheăng kâ tung mâu khế mơ’nui hơnăm kố, hên mâu ngế ki hriăn rơkê tối ăm ‘nâi, la ngiâ kô ối trâm hên tơdroăng ki pơloăng mơnúa, pá puât tâ nếo, ôh tá xê hlâu. Tung tơnêi têa, ki ivá tơtêk [ă ivá cheăng dêi pin xuân u ối ‘ro, tơdroăng ki pêi cheăng kâ vâ châ râng vế ki tơdâng tơ’mô tá hâi teăm tơniăn, kong tô kong mêi ôh tá tro tơdroăng xuân pro tơdjâk hên troh tơdroăng cheăng kâ [ă rêh ối.

Pak^ng mê, tiô tối pơtâng ’na cheăng kâ lâp plâi tơnêi xuân ối trâm hên pá puât [ă mơni kô ai tơdjâk troh tơdroăng pêi cheăng kâ dêi tơnêi têa Việt Nam pin.

Vâ pêi lo kế tơmeăm, liăn ngân châ to a kơlo 6,7% tung hơnăm kố [ă kơxo# liăn ngân tâk tâng vâ riân ngăn tơchuôm châ 6,5% tung pơla sap hơnăm 2016-2020, Tie#n sih Nguyễn Đức Thành, Ngế xiâm hriăn ple\ng ‘na cheăng kâ [ă pơkâ tơdroăng cheăng dêi tơnêi têa pin tối ăm ‘nâi:

‘’Ivá xiâm ki pin kal ai mê cho tơdroăng athế kâi tơrak vế túa ki hơ’lêh cheăng, túa cheăng tê mơdró kâ tung tơnêi têa, kơdroh kơxo# liăn xo hnoăng mơhá [ă khu mơdró kâ tung tơnêi têa. Dế nôkố, pin dế pêi pro mâu tơdroăng ki mê, la ki châ tơ-[rê tá hâi teăm hlo dế kố, xua athế tâi hên khế hơmăm ki vâ ‘mâi hơ’lêh mâu hlá mơ-éa ki luât hiăng chêh tối, vâ ăm ga tơtro [ă tơdroăng cheăng kâ-rêh ối rêm hâi.

Maluâ ti mê, tâng pin xuân ối kho\m pêi pro tơtro khât ‘na tơdroăng kố, ga kôm ai túa tê mơdró kâ tơ’lêi hlâu tâ [ă mâu khu mơdró kâ Việt Nam vâi hlo tơdroăng tê mơdró kâ kô tơ’lêi hlâu tâ [ă kơdroh kơxo# liăn ki mơ’no vâ vâi kô pêi lo liăn tơkâ hên tâ, mâu tơdroăng ki mê chiâng ai ivá ki vâi thăm rế vâ mơnhông cheăng tê mơdró kâ.

Ing ivá ki mê ti xê bu ăm mơdêk to a hơnăm 2017 mê ối cho ivá ki vâ mơnhông mơdêk ton la ngiâ dêi Việt Nam tung mâu khế hơnăm mê hía ah, xuân ai pơxúa tơtro khât tung hneăng tơlôm, tơru\m mơdró kâ [ă mâu kong têa ê tung lâp plâi tơnêi’’.

Môi to troăng ki athế prôk tung hơnăm 2017 hiăng luâ tơdế, maluâ pêi lo liăn ngân iâ la Chin phuh xuân ối kơdo mơ-eăm kho\m châ tơrâng túa pêi cheăng dêi hơnăm a kơlo 6,7%, xua hơnăm kố châ mơnhên tối cho hơnăm ki po troăng apoăng, ki kal má môi, vâ pơkâ tơdroăng ki [lêi chiâng dêi mâu hơnăm pơtối la ngiâ.

Mâu ngế ki hriăn rơkê ‘na pêi cheăng kâ tối hdrối, ôh tá xê êa ngăn to a kơlo liăn ngân ki tơtêk, mê kal athế ngăn nhên ki dâi khât dêi tơdroăng pêi cheăng kâ, tê mơdró, [ă kal athế ai troăng ki hơ’lêh tung pêi cheăng kâ, tê mơdró.

Drêng pêi lo liăn ngân tâk hên ga cho tơdroăng ki ai pơxúa păng ‘nâng mê cho athế séa ngăn ing ki dâi le\m dêi kế tơmeăm mơjiâng [ă séa ngăn vâ mơnhên mâu túa pơkâ cheăng, pơkuâ ngăn, cheăng khoa hok ko\ng nge#.

Vâ chiâng pêi pro mâu tơdroăng ki kố, mê kal athế ‘mâi hơ’lêh túa pêi cheăng kâ, tơdrêng amê, xuân athế hơ’lêh tơdroăng ki pêi lo kế tơmeăm ki dâi le\m, châ hên, tơ-[rê, ai ivá kâi châ tơbriât mơ’no tê dêi kế tơmeăm lo troh kong têa vâi ê tung lâp plâi tơnêi.

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng