Hơnăm hriâm 2024 - 2025 tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum ai lối 7.000 ngế hok tro ƀă 29 toăng hngêi trung. Drêng mâu vâi o hok tro lâm 1 pơxiâm lăm troh hngêi trung, mâu vâi o hiăng châ thái cô hnê tơdroăng hbrâ ví drêng ai tơnêi tơdro tơhnâp. Cô Cao Thị Nguyệt, Ngế pơkuâ Hngêi trung râ má môi Măng Deang, ăm ‘nâi:

“Mâu vâi o hiăng ‘nâi túa hbrâ mơdât, ví drêng ai tơnêi rơlâm tơhnâp. Malối mâu vâi o hiăng hlê hên, ƀă rĕng pêi pro tơdroăng hbrâ ví. Drêng ai tơdroăng tơnêi tơdro mâu vâi o thế tăng tíu vâ hmuâ ối ăm tơniăn”.

Thái Võ Quang Vinh, Kăn phŏ pơkuâ ngăn hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê tơring Kon Plông tối, hbrâ ví ƀă tơnêi tơdro, mâu hơnăm achê kố tơdroăng mơdêk hlê plĕng mâu tơdroăng ăm mâu vâi o hok tro ƀă thái cô vâ kơdroh ki lŭp drêng tơnêi tơdro tung pơlê cheăm cho tơdroăng pêi pro mâu mơnê dêi kơvâ ngăn hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê.

“Ƀơrô ngăn hnê hriâm ƀă hnê  mơjiâng tuăn ngôa rơkê tơrŭm ƀă mâu hngêi trung tơrŭm pơtâp tơdroăng vâ hmuâ tăng tíu ối drêng tơbleăng tối tơnêi tơdro, mâu vâi o thế kơtâu lo pá gong, hmuâ ối pá kơdâm kơƀăng lơ pá kơdâm xoăng. Hnê ‘na tơdroăng thế rĕng teăm dêi thái cô ƀă hok tro’’.

Ki khât ăm hlo, sap ing khế 4/2021 drêng tơnêi tơdro pơxiâm ki hlo a tíu xiâm tơdro a kơpong tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum, Viện Vật Lý địa cầu tơrŭm ƀă mâu kăn tơring kong pơlê rĕng tơmâng hlối tối ăm kuăn pơlê hmiân tuăn hlối mơdêk ki hbrâ ví vâ kơdroh ki tro lŭp. Pôa Phạm Thanh Bình, Ngế phŏ pơkuâ ngăn hbrâ ví xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn ƀă tŏng xo mâu ki xơpá hliăng tiâ, Ngế xiâm pơkuâ ƀơrô ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê tơring Kon Plông tối:

“Tơring hiăng hbrâ mơjiâng mâu troăng rơhlâ vâ hbrâ ví malối cho tơdroăng hnê tối mâu tơdroăng hbrâ ví xơpá. Troh nôkố, kơxô̆ kuăn pơlê châ tơmâng mâu tơdroăng hnê tối, mâu tơdroăng ki hlê dâng kơpêng 90%. Hdrối tuăn ngôa kuăn pơlê tô tuăn, ôh tă tơniăn klêi hnê tối kuăn pơlê hiăng plĕng, ôh ta tô tuăn hên xếo”.

Achê kố, klêi ai tơnêi tơdro têi má môi riân sap nah ta troh nôkố ai 5 đô̆ richter, tơdro lâp kơpong Tây Nguyên, Viện Vật lý địa cầu ƀă mâu kăn tơring Kon Plông hiăng pơtối tơkŭm po rôh hnê tối, hnê pơtâp ăm vâ chê 1.000 ngế kuăn pơlê tơdroăng hbrâ ví ƀă tơdroăng tơnêi tơdro. Pakĭng mê, hlối axoăng ăm kuăn pơlê lối 26.700 kơtâ hlá mơ-éa chêh, kơxop hlá mơ-éa hnê tơdroăng vâ hbrâ ví ƀă tơnêi tơdro.

Tiê̆n sih Bùi Thị Nhung, ngế ki rơkê tăng ‘nâi plĕng ‘na tơnêi tơdro Viện Vật lý địa cầu - Viện Hàn lâm ƀă Công nghệ Việt Nam ăm ‘nâi, ing tơdroăng tăng ngăn vâ ’nâi ki tơdjâk dêi tơnêi tơdro ƀă kuăn pơlê a kơpong xiâm tơnêi tơdro tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum, tíu ki dế pơtối chêh mâu hlá mơ-éa tơtro ƀă tơdroăng ki ai khât vâ mơdêk ki hbrâ ví ƀă mâu tơdroăng tâng lơ ai tơnêi tơdro mơni kô rêh ối tơdjuôm ton ƀă kuăn pơlê ƀă tơnêi tơdro:

 “Ngin hiăng ‘nâi mâu tơdroăng tơmiât, púi vâ dêi kuăn pơlê xuân môi tiah mâu tơdroăng ki kuăn pơlê trâm drêng tơnêi tơdro.  Ing mê, ngin chêh mâu hlá mơ-éa hnê ăm kuăn pơlê vâ tơtro ƀă tơdroăng ki ai khât a kong pơlê’’.

Rơtế veăng kum kuăn pơlê ƀă mâu kăn kơpong xiâm tơnêi tơdro a tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum, troh nôkố Viện Vật lý địa cầu  hiăng krâ ‘măn pro a tơring tâi tâng 12 tíu ‘măn kơmăi quan trắc vâ teăm tí tăng ngăn vâ ‘nâi drêng vâ ai tơnêi tơdro xuân môi tiah vâ pơxúa tung tơdroăng tăng ngăn. Pêi pro hnê mơhno dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh, Viện xuân dế tí mơ-eăm tăng ngăn trâu tâ nếo, vâ nhên tâ xiâm ki pro ai tơnêi tơdro rế hên hmâng vâ a kơpong kố.

Vâ gum kuăn pơlê ki ối a kơpong tơnêi tơdro Kon Plông rêh ối tơdjuôm ton ƀă tơnêi tơdro, Kuân khu 5 hiăng tơbleăng hbrâ rơnáu ví xía vâ ƀă tơnêi tơdro tung kong pơlê. ‘Na tơdroăng ki ton ta ah kong pơlê Kon Tum hiăng riân tơmiât hdrối ‘na tơdroăng ‘mâi hơ’lêh troăng hơlâ  mơnhông ki hmâ, hlối kơdroh ki tro lŭp tơmeăm lơ hlâ mơngế drêng tơnêi tơdro tơhnâp.