VOV.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! Kơnôm ai troăng rơhlâ pro baoh hiêm khăm pơlât ivá châ chăn tê kơtê, tung pơla hdrối kố nah, vâi krâ nho\ng o hdroâng kuăn ngo a Lâm Đồng hiăng châ rak ngăn ivá tro tâ, veăng kum mơdêk tơdroăng ki rêh ối. Laga, tung pơla tối tơbleăng troăng hơlâ kố a kong pơlê ối hlo ai hên tơdroăng ki ôh tá tơniăn, mê chiâng ai tơdroăng ki kơdroh kơxo# ngế châ pro ph^u baoh hiêm khăm pơlât tâng vâ pơchông [ă khế kố hơnăm 2014. Kuăn pơlê a kong pơlê Lâm Đồng rơhêng vâ Kuo#k ho#i, Ho#i đồng hnê ngăn mâu râ kơvâ cheăng ngăn ‘na khăm pơlât tơmâng ngăn vâ mơnhên. Quang Sáng, ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jiu Việt Nam a kơpong Tây Nguyên ai chêh tối tơdroăng mê.

A rôh trâm mâ kuăn pơlê nếo achê kố dêi Khu kăn Kuo#k ho#i kong pơlê Lâm Đồng, Ka Pen, kuăn pơlê ối a thôn 16, cheăm Lộc Thanh, tơring Bảo Lâm, kong pơlê Lâm Đồng tối, kơnôm châ ăm ph^u khăm pơlât tê kơtê, kuăn pơlê tung thôn kố hiăng châ khăm pơlât, ivá mo le\m rế mo le\m tâ.  Kơnôm ing mê kuăn pơlê ai ivá châ pêi chiâk deăng, mơ-eăm cheăng kâ vâ hlu\n ing kơtiê. La Ka Pen xuân tối, nôkố mâu tơdroăng pro hlá mơ-éa vâ khăm pơlât [ă ph^u baoh hiêm xuân ối pá, tơvâ tơvâ, mơdoh mơdon, ai tơdroăng ki lơ pơrah pơla khăm [ă ph^u [ă khăm tiô tơdroăng púi vâ nâp liăn, mê tơdroăng khăm pơlât ôh tá kâi tơ-[rê, pơlât [ă ph^u ôh tá ai hlo tơ-[rê môi tiah tơdroăng púi vâ. Ka Pen tối: Nôkố, vâi krâ nho\ng o lăm khăm a mâu tíu khăm pro hla mơ-éa pá, tơvâ tơvân ‘nâng. Thăm nếo, mâu ki cheăng ngăn pơkeăng ôh tá vâ tơmâng re\ng pro hla mơ-éa. Púi vâ tơnêi têa, Kuo#k ho#i tơmâng khât troh tơdroăng kố, malối a mâu hngêi pơkeăng khăm pơlât [ă xing xoăng pơkeăng [ă ph^u châ pêi pro rế tro tâ tiô tơdroăng púi vâ dêi kuăn pơlê.

            Ôh tá xê to mâu tơdroăng pro hla mơ-éa trâm tơvâ tơvân, tơdroăng pro ph^u baoh hiêm khăm pơlât ăm mâu hdroâng kuăn ngo tung kong pơlê Lâm Đồng ối pêi pro hrá [ă ôh tá tro, tơdjâk kân troh tơdroăng ki pơxúa dêi kuăn pơlê. Tiô K’Hem, ối acheăm Lộc Nam, tơring Bảo Lâm tối, teăng pro ăm ph^u baoh hiêm khăm pơlât ăm kuăn pơlê hdrối lơ 31 khế 12 rêm hơnăm, mê ki hên, hmâ hlo troh tơdế hơnăm nếo châ xo ph^u. Hâi tối troh hên tơdroăng ki chêh inâi, hâi khế hnăm kot mâ ôh tá tro ah thế pro nếo. Kố cho tơdroăng ki kuăn pơlê hơnăm ki lâi xuân pâ thế râ kơpêng, la xuân hâi kâi hlo ‘mâi rơnêu. K’Hem pâ thế: Kuo#k ho#i pro ti lâi tối ăm peăng khu pro baoh hiêm mê thế re\ng pro, khế 1 thế klêi tơdroăng pro ph^u khăm pơlât vâ tơniăn, tâng chêh hâi teăm tro vâ re\ng teăm ‘mâi rơnêu. Drêng pơlât, ai mâu ngế ki ‘nâ ôh tá ai tiô púi vâ, pơtih ‘na tơdroăng trâm xía vâ tung pơla pêi cheăng, lơ trâm xía vâ drô troăng prôk, drêng pơlât vâi pro hrá, ôh tá tơniăn. ‘Na mâu rơpo\ng ki lâi ai liăn vâi  pơtroh pơlât troh Sài Gòn, ‘na mâu rơpo\ng ki ôh tá ai liăn ngân thế ối pơlât amê. Pâ thế Kuo#k ho#i séa ngăn vâ pin châ khăm pơlât tơtro, tơniăn, ai tiô tơdroăng púi vâ dêi kuăn pơlê.

            Sêo troh mơ’nui khế 6 hơnăm 2015, a Lâm Đồng ai lối 776 rơpâu 200 ngế ki rôe baoh hiêm khăm pơlât, châ 61% kơxo# pơ’leăng mâ kuăn pơlê. Mơhé tiô tối hdrối, troh mơ’nui hơnăm kố kô ai tơ’nôm 50 rơpâu ngế veăng rôe baoh hiêm khăm pơlât, la xuân ối kơdroh vâ chê 20 rơpâu ngế tâng vâ pơchông [ă mơ’nui hơnăm 2014.

            Tiô pôa Cil Ha Drang, kăn pho\ pơkuâ ngăn Ho#i Đông hnê ngăn kuăn pơlê kong pơlê Lâm Đồng tối, ki xiâm tơdroăng kố cho ing mâu tíu pêi cheăng pro hla mơ-éa dêi kơpong ki xahpá a kong pơlê hiăng hơ’lêh. Mâu hdroâng kuăn ngo rêh ối pá gong kơpong xahpá ối tung kơpong pro baoh hiêm khăm pơlât tê kơtê. Pôa Cil Ha Drang ăm ‘nâi, ing mâu rôh trâm mâ nếo achê kố, kuăn pơlê tung kong pơlê ai tối hên pâ thế Kuo#k ho#i re\ng tơbleăng tơdroăng kố a mâu rôh hôp kân vâ re\ng tăng troăng hơlâ tơkâ hluâ xahpá: Kố cho mâu tơdroăng ki kuăn pơlê tô tuăn tơpui rơbok hên. Klêi mâu rôh trâm mâ kuăn pơlê a lâp kong pơlê, ngin tơmâng xo hên tơdroăng pâ thế rơtâ tá mâu tơdroăng kố. Teăng mâ kuăn pơlê ki rêh ối tung kong pơlê, a pâ thế Đảng, Tơnêi têa, Kuo#k ho#i séa ngăn kơtăng khât tâ nếo, vâ ‘mâi hơ’leh ăm tơtro tiô tơdroăng púi vâ dêi kuăn pơlê.

            Mơdêk tơdroăng khăm pơlât [ă ph^u baoh hiêm ăm mâu kuăn pơlê cho troăng hơlâ ki kân dêi Đảng [ă tơnêi têa, malối [ă mâu ngế kơtiê, mâu hdroâng kuăn ngo kơtiê xahpá. Kuăn pơlê Lâm Đồng púi vâ Kuo#k ho#i kal pơkâ tơdroăng mơhnhôk pêi pro kơhnâ khât tung hnê pêi tơdroăng kố pro ti lâi vâ ăm gá tơtro.

Gương tơplôu