Kế kâ drô troăng kơpho# - ki rơ iô ‘na ivá pro oh tá krúa kế kâ - Hâi 2 lơ 11.10.2016
Thứ ba, 00:00, 11/10/2016

          VOV4.Sêdang - Sup, mie#n, phơh, kơ-[a\n canh [a\ tu\m têk kơ-[a\n cho kế kâ ki hmâ [a\ kal khât tung roh kâ hmê rêm hâi [a\ mâu roh leh, têt, mơdâm kiâ, [a\ hía hé dêi rêm rơpo\ng. Vâ bê tu\m kế tơmeăm kố, a kong pơlê Gialai ai lối 100 tíu mơjiâng pro mâu kơ-[a\n, kế kâ ki mê. Laga, mơngiơk le\m mơnâ, xú ho\m tâng pơchông [a\ pro tiô khôi vâi krâ nah, hên hơnăm hdrối mê hía nah dêi kế tơmeăm kố dế pro hên ngế xúa tô tuăn. {ai chêh dêi ngế chêh hlá tơbeăng dêi Rơ’jíu Việt Nam a kơpong Tây Nguyên ai chêh tối ‘na tơdroăng kố:

          Kơchô Phù Đổng cho môi tung 5 to kơchô nôkố, ai krâm mơngế má môi tung pơlê kong kơdrâm Pleiku, kong pơlê Gialai. Akố, ai môi kơpêng pái tơnêi cho mâu tíu tê mơdró kâ ôu ki hiăng pế pơchên môi tiah:  tê xup, mie#n, phơh khăng, kơ[ăn canh, kơ[ăn xeo  [ă yă tê rơpâ tâng vâ pơchông [ă yă tê u-ê, bú dâng 15 troh 20 rơpâu liăn môi hnoăng mơngế kâ, a kơxo, malối cho mâu kơxo mơ’nui măng t^ng, tíu kố đi đo krâm mơngế kâ. Mơngế ki kâ mê oh tá xê to mâu ki lăm kơchô, mâu ki tê tơmeăm tung kơchô, mê ối ai tá mâu ko\ng nhân, mâu ki cheăng ăm tơnêi têa pêi cheăng a mâu kơ koan tơnêi têa, tíu tê mơdró kân, siêu th^ rơtâ tá. Pak^ng mê, ai troh 5 tíu ki hmâ tê xup, phoh, kơ[ăn cuo#n, kơ[ăn uơt [ă hên kơ[ăn ki ê. Nâ Đinh Thị Tuyết, kơxo# hngêi 36, troăng Ung Văn Khiêm, pơlê kong kơdrâm Pleiku hmâ kâ kơxo [ă rôe xup ki vâi nếo pro, phơh khăng a kố ăm ‘nâi, nôkố, mâu kế kâ kố châ pro ngăn le\m mơnâ mâ, rơbông thâl, ôh tá hlo kơmô, pro kơtô i-iâ, [ă chiâng vâ  ‘măn lôi ton.  Xua mê, nâ Tuyết đi đo tô tuăn drêng rah rôe mâu kế kâ mê. Nâ Đinh Thị Tuyết tối: Túa phơh ki khăng ki a hmâ rôe, a hmâ xú hdrối, ngăn nhên hôm hlo phôk, ngăn a tơdrong ki mê hôm ối le\m, ngăn a  tem te\m chêh tíu ki lâi mơjiâng pro. Xup ki nếo pro, kơ[ăn ướt mê hdrối nah a hmâ xú ‘nôi hôm tâ xú khi klâi hôm xú chô hlo gá phái ‘nâng, ‘na xup ki pro vâi râm hàn the mê gá ai mgiơk rơbông thâl. A hiăng ‘nâi, a hlo tíu ki lâi tê xup pro [ă phái gá pro vâ prăng i-iâ mê cho xup ki le\m pro [ă phái khât, tâng vâi râm phèn chua, han the ngăn kô hlo rơbông thâl.

          Pơla kố a hơnăm nah, 135 ngế kuăn pơlê acheăm Trang, tơring Đak Đoa, kong pơlê Gialai tro pôu ‘mêi kâ pú hên, klêi ôu kâ pơkoăng a rơpo\ng hngêi môi ngế kuăn pơlê ối tung pơlê Plei Blơng. Tơdroăng ki tơxâng vâ tối cho, rơtế [ă tơdroăng pế pơchên kế kâ hâi pêi krúa, mơngế ki ôu kâ mê tối dêi tơná hiăng kâ xup ki xú chô, xú tơviah. Ngoh Hlel, kuăn pơlê ki ối tung pơlê Plei Blơng, cheăm Trang, tơring Đak Đoa, kong pơlê Gialai, mối ngế ki tro hơ ôu kế kâ tung hâi ô kâ pơkoăng mê ăm ‘nâi: Pế pơchên kế kâ, kâ môi hdroh, ‘măn a kơ[ăng a ‘ngêi. Xup mê lôi pá gong, ôh tá vâ pế pá môi hdroh nếu. Hmếo pơ kâ sap kơxo troh kơ hâi dế, la ôh tá tâ klâi. Troh peăng kong xêi kâ xup mê hiăng tâ chô, vêh troh ahngêi tro hơ ôu tâi. Ngế ki lâi xuân djâ vêh ahngêi ăm dêi kuăn chău, dêi vâi o, cheăm Hnol, Kon Chiêng xuân tro tiah mê há, cheăm Kđăng tro há, [ă cheăm Glar xuân tro há.

          Tiô tơdroăng ăm ‘nâi ing Khu ngăn ‘na pro rak krúa kế kâ kong pơlê Gialai,  nôkố lâp tung kong pơlê ai pá xôp 100 tíu pêi pro kân [ă kuăn hmâ pêi pro mâu kế kâ ing tơpoăng. Mâu kế kâ mê hên túa, ing xup, phơh khăn, kơ [ăn uơt, kơ [ăn canh, hơ [ăn hỏi [ă hên kế kâ ki ê. Kuăn pơlê ôh tá xê to xúa mâu kế kâ mê kâ tung rêm hdroh kâ rêm hâi, mê kố ối cho kế kâ ki kâ kơhiâm tung mâu rôh ôu kâ, mơdâm kiâ [ă hiă hé. Tơdroăng ki tô tuăn má môi, hên mâu tíu pro kế kâ vâi pro oh tá krúa hrie#n vâ châ xo liăn tê, vâi hiăng râm mâu trếo  ki mơdât oh tá ăm râm tung  kế kâ. Tung mê, ai xúa hên trếo Tinopal vâi hmâ tối dêi huỳnh quang [ă hàn the. Tinopal cho trếo ki ai meăm hngăm, hmâ xúa tung tơdroăng pro kế tơmeăm ‘na kơmăi kơmok ‘na pik sơn, pro chế, hlá mơ-éa [ă hía hé, gá pro chiâng ai mơngiơk ki eăng kơnhía, chiâng tơlêa a ngiâ tơmeăm. Hàn The vâi hmâ xúa pro ăm chiâng khăng kơtô, pro chiâng rak ‘măn tung ton hâi. Tối ‘na ki rơ iô dêi huỳnh quang [ă hàn the tung mâu kế kâ ki pro ing tơpoăng ga kô pro ‘mêi troh ivá mơngế ki rôe xúa, cưh nhân Nguyễn Thị Hoa, kăn [o# kơvâ cheăng ngăn ‘na trếo kơhiâm, hngêi pơkeăng kân kong pơlê Gialai ăm ‘nâi: Mâu trếo ki mê gá pro tơdjâk ‘mêi troh ivá kuăn mơngế hên ‘nâng, thăm nếo gá ối pro chiâng hơ ôu ki râ, hơ ôu tiô rơnó. Malối gá pro rong râ troăng mơ-heăm, pro tung châ mơngế chiâng tâ tơviah tơpá vâ châ hrik xo mâu kế kâ [ă mâu trếo kơhiâm tung pơtok nong. Tâng hmếo pơ xúa kâ tung hên hâi kô pro châi kơ kố, châi kliâm, thăm nếu pro chiâng châi u\m tung châ.

          Vâ rah xo rôe  mâu kế kâ ki pro ing tơpoăng ki krúa, mơngế ki rôe thế tí tăng ngăn nhên xiâm ki pro, rah rôe mâu kế kâ ki ối mơngiơk rơbông pro prăng i-iâ cho mơngiơk dêi phái, pro xú chô iâ cho tơpoăng ki hiăng ai pló, vâ rak vế dêi ivá tơná [ă mâu ngế tung rơpo\ng hngêi.

Gương tơplôu [ă tơbleăng

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC