VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ o [ă pú hmâ! Tơnêi têa pin đi đo tơmâng ngăn khât troh tơdroăng ki rak ngăn ivá châ chăn ăm mâu ngế hơnăm hiăng krâ rế hía rế tro tâ. Hâi kố, ngin kô tơbleăng tối mâu troăng rơhlâ pơkâ rak ngăn ivá châ chăn ăm mâu ngế hơnăm hiăng krâ. Pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng.

Khu xiâm ngăn ‘na mơhno mơjiâng túa le#m tro [ă ôm hyô ai pơkâ luât mơhnhôk, po rơdâ tơdroăng cheăng, túa pêi cheăng dêi kâu lak [o# kum mâu hnăm hiăng krâ pơtâp ivá, vâ ăm ivá mo le#m tuăn ngôa hleăng le#m; thăm mơnhông tơdroăng hnê, séa ngăn rak vế pêi pro vâ kơdroh yă ve\ tiu pơkâ [ă mơhnhôk pêi pro mâu tơdroăng ki ê vâ pro tơ’lêi hlâu ăm mâu ngế hơnăm hiăng krâ châ lăm ôm hyô ngăn mâu tíu tơbâ ton nah, tíu mơhno mơjiâng túa le#m tro, tíu ôm hyô ki vâi ô-eăng.

Khu xiâm ngăn cheăng pêi mố đo#i tro rong [ă rêh ối pơlê pơla pơkâ tơrêm tơdroăng hnê tối vâ tơbleăng ăm mâu tíu hnê pêi pro tiu troăng rơhlâ po rơdâ, mơnhông túa rêh ối hơ’lêh nếo; pak^ng mê, tơru\m [ă mâu kơ koan tơdjâk troh hnê tối, vâ châ môi tuăn dêi rơpó tung rêh ối ‘na ki pơxúa dêi mâu tíu hnê kố [ă mâu ngế hơnăm hiăng krâ, rơpo\ng hngêi pơlê pơla pơtối rak vế hnoăng cheăng dêi mâu hơnăm hiăng krâ.

Khu xiâm ngăn ‘na liăn tơru\m [ă mâu khu xiâm, kơvâ cheăng, cheăm, bêng, tơring kong pơlê [ă mâu khu tơku\m ai tơdroăng tơdjâk troh xéa ngăn luât pơkâ to\ng kum tơdjâk troh mâu hơnăm hiăng krâ vâ tối thế ‘mâi rơnêu, teăm bro tơ’nôm.

Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa pơchaáu ăm Vi[an ngăn kuăn ngo mơdêk hnê tối tơbleăng tơdroăng pơkâ hnê ‘na luat tung kơpong hdrông kuăn ngo [ă kong ngo rơtế [ă tơdroăng hnê troăng rơhlâ ăm mâu hơnăm hiăng krâ; hnê mơhno, mơhnhôk, séa ngăn tơdroăng pêi pro tiu troăng rơhlâ to\ng kum mâu hơnăm hiăng krâ tung kơpong hdrông kuăn ngo a mâu kong pơlê [ă veăng tí tăng ‘nâi ple#ng teăm troăng rơhlâ to\ng kum mâu kuăn ngo [ă troăng rơhlâ to\ng kum mâu hơnăm hiăng krâ.

            Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa pơkâ thế ăm mâu hnăm hiăng krâ Việt Nam tí tăng ‘nâi ple#ng, pơtroh ăm khu râ kăn ‘na ‘’Khế pêi pro xua mâu hơnăm hiăng krâ’’;  ing mê, tơru\m [ă mâu Khu xiâm kơvâ cheăng, kong pơlê tơku\m pêi pro.

            Pak^ng hnê mơhno, mơhnhôk tơdroăng po rơdâ túa kâu lak [o# tơru\m [ă rơxông ki ê vâ kum dêi rơpó hơnăm hiăng krâ, mâu túa rak ngăn [ă pơtối răk vế mâu hơnăm hiăng krâ ai pơxúa a mâu pơlê ngăn tiu kơ mơngế tung rêh ối pơlê pơla.

            Tiu tối tơbleăng dêi Khu xiâm ngăn cheăng pêi mố đo#i tro rong [ă rêh ối pơlê pơla, nôkố tung lâp tơnêi têa ai lối 9 rơtuh 400 rơpâu ngế hơnăm hiăng krâ, châ 10,45 kơxo# pơ’leăng mâ mơngế. Tơdroăng cheăng dêi mâu hơnăm hiăng krâ châ hnê tối thâ pêi pro ai pơxúa, lâp lu a mâu khu xiâm kơvâ cheăng, kơ koan, kong pơlê.

Klêi xéa ngăn ăm hlo, tâi tâng mâu hơnăm hiăng krâ châ vâ xúa tơdroăng to\ng kum tiu pơkâ. Troh nôkố lâp tơnêi têa ai vâ chê 2 rơtuh 800 rơpâu ngế hơnăm hiăng krâ dế châ kâ liăn hơnăm hiăng krâ, to\ng kum [aoh hiêm xah ho#i; lối 1 rơtuh 500 rơpâu ngế hơnăm hiăng krâ châ xúa kơxo# liăn to\ng kum rêm khế, tung mê, ai vâ chê 1 rơtuh 400 rơpâu ngế sap 80 hơnăm tơngi klêng [ă lối 95 rơpâu ngế ôh tá ai ngế păn roăng, ôh tá ai tíu ối.

Tơdroăng rak ngăn ivá mâu hơnăm hiăng krâ pơtối châ tơmâng pêi pro. Lâp tơnêi têa hiăng ai 49 kơpêng 63 to kong pơlê, pơlê kong kân mơjiâng kơvâ pơlât ivá mâu hơnăm hiăng krâ a hngêi pơkeăng kân pơlât tơdrêng dêi kong pơlê; 270 kơvâ khăm pơlât ai kơbong phá xêh ‘na hiăng ai kơ [ăng khăm phá xêh vâ mơlât ăm mâu hơnăm hiăng krâ; vâ chê 5 rơpâu 600 xoăng koi mơlât a hngêi pơkeăng ăm mâu hơnăm hiăng krâ; lối 2 rơtuh 300 rơpâu ngế hơnăm hiăng krâ châ khăm ivá tiu rơnó.

Mâu kong pơlê, pơlê kong kân hiăng hbrâ hnê tối pêi pro tiu luât mơngế hơnăm hiăng krâ [ă mâu troăng rơhlâ to\ng kum mâu hơnăm hiăng krâ. Mâu kong pơlê pêi pro tro túa pơtâp ivá, mơhno túa le#m tro, hơdruê xoâng, túa rak ngăn mâu hơnăm hiăng krâ, túa kâu lak [o# tơru\m kum dêi rơpó’’ pro pơxúa ăm mâu hơnăm hiăng krâ [ă kuăn pơlê mơtiah mâu kong pơlê: Thái Nguyên, Thanh Hoá, Hải Dương, Quảng Bình, Hà Tĩnh [ă hía hé. Mâu khu hơnăm hiăng krâ mơnhônh hnoăng cheăng tơ’noăng pâ nhuo#m tơnêi têa, ‘’Hơnăm hiăng krâ djâ troăng le#m ahdrối’’ [ă mâu tơdroăng pêi pro ai pơxúa khât, pơtối rak vế hnoăng cheăng dêi mâu hơnăm hiăng krâ tung hên kơvâ cheăng, veăng ‘no hnoăng kal tung tơdroăng hơ’lêh nếo, cheăng kâ rêh ối, kơdroh tah hrâ mơnguâ kơtiê xahpá, mơjiâng tơdroăng rêh ối tiu túa le#m tro, mơhnhôk kuăn cháu hriâm rơkê [ă hía hé.

Gương tơplôu