VOV4.Sêdang - Achê pơla kố, Ho#i đồng hnê ngăn kong pơlê Gia Lai pêi cheăng [ă Vi[an hnê ngăn kong pơlê [ă mâu khu mơdró kâ ‘na ki hơ’lêh pêt kong chiâng pêt loăng kơxu, châ kong pơlê pro sap hơnăm 2018 nah. Klêi mê hiăng hlo hên tơdroăng ki ôh tá tơniăn, ai xôi. Tâng ôh tá re#ng ai troăng hơlâ mơdât mâu tơdroăng ki pro xôi tung hơ’lêh pêt kong tiah hmâ chiâng pêt loăng kơxu a Gia Lai kô chiâng tơdroăng ki thăm rế ôh tá tơniăn, pro ‘mêi mâu tơnêi kong ki u ối. Hâi kố, ngin kô tối tơbleăng ‘na tơdroăng mê.

Tiô tơdroăng kêa hơ’lêh kong ki ôh tá dâi pêt loăng nếo kơxu a kong pơlê Gia Lai, Vi[an kong pơlê hiăng ăm phêp tơbleăng 44 tơdroăng tơkêa pêt loăng kơxu; ăm 17 khu mơdró mung tơnêi pêt kơxu tung 5 tơring: C|ư Prông, C|ư Pưh, Đức Cơ, Ia Pa, Ia Grai a tơnêi rơdâ lối 32 rơpâu 555 hectar. Xêo troh nôkố, mâu khu mơdró hiăng pêt lối 25 rơpâu 547 hectar kơxu. Tung mê, ai dâng 2 rơpâu 66 hectar loăng kơxu hiăng hlâ lơ hrá xông rơdêi. Tiô khu kăn séa ngăn tối, kơxo# kơxu hlâ, [ă ki hrá xông kân gá hên. Pak^ng mê, mâu khu mơdró hâi vâ ‘no liăn mơjiâng pro mâu tơmeăm khoăng ăm tơring tiô tơdroăng tơhrâ; tơdroăng cheăng rah xo mơngế pêi cheăng a mâu khu mơdró ối iâ, malối ối xo iâ mâu hdrông kuăn ngo mot pêi cheăng; mâu khu mơdró hiăng mơhno\ng ôh tá vâ pêi pro tiô troăng hơhlâ, hiăng hơ’lêh tơnêi pêt kơxu ki hiăng hlâ vâ pêt hdrê loăng ki ê [ă hía hé. Xuân tiô khu kăn séa ngăn, ai mâu tíu pêi cheăng ‘’pâ mung tơnêi ‘’ vâ pêt kơxu la hiăng tê ăm mâu tíu pêi cheăng ki ê lơ loăng kơxu hiăng hlâ lơ hrá hlâ, ‘nâ hrá xông kân pro chiâng hên tơdroăng ki pá puât, ôh tá ‘nâi hdrối. 

Khu kăn séa ngăn loăng kơxu ki pêt a tơnêi kong ki ôh tá hơpok le\m

‘Na tơnêi pêt kơxu ki hiăng hlâ, khu ngăn ‘na tê mơdró tối tiah kố xua tơnêi tơníu ôh tá tro vâ pêt loăng kơxu [ă mơhno\ng hơ’lêh pêt loăng plâi ki ê môi tiah pêt nhâ, pêt pôm, pêt kơtếo tung pơla mê, hâi ai troăng hơlâ pơkâ thế ing khu râ kăn xiâm.

Cho môi tung mâu tíu pêi cheăng ai tơnêi pêt loăng kơxu kân rơdâ hlâ hên, pôa Mai Ngọc Bình, kăn xiâm pho\ pơkuâ Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó, môi tung khu pêt kơxu C|ư Sê ăm ‘nâi: Ko\ng ti châ Vi[an kong pơlê [ă Grup ngăn Kơmăi kơmok pêt kơxu Việt Nam pơcháu pêi pro ‘no liăn pêi 4 tơdroăng tơkêa hơ’lêh kong ki ôh tá chiâng vâ pêt kơxu a 2 to cheăm Ia Lâu, Ia Mơr, tơring C|ư Prông [ă tơnêi rơdâ 3 rơpâu 680 ha. Ko\ng ti hiăng pêt 740 hectar. Tiô tối tơbleăng dêi Ko\ng ti pêt kơxu a tơnêi kong kân ối nếo. Tung pơla tối tơbleăng ối ai hên tơdroăng ki ôh tá tro, tơdroăng ti tăng ‘nâi ple\ng ‘na tơnêi tơníu, malối tro têa lu bro chiâng u\m a rơnó mêi hngêi, kong tô ó a rơnó mơdrăng [ă hía hé. Malối, pa kơdâm xiâp loăng cho tơnêi hneăn lơ tơnêi hmốu hnối pro loăng kơxu hrá xông kân. Nôkố tơnêi dêi mâu ko\ng ti pêt kơxu hrá kân ai 78 hectar, châ vâ chê 33% tung tâi tâng deăng pêt kơxu. Mâu tơnêi pêt kơxu dêi ko\ng ti Quang Đức ki tê mdró ăm kong têa ê,  rôe dêi ko\ng ti lơ 30 khế 4 a cheăm Ia Ga, loăng ki pêt ôh tá kâi xông kân.

Pôa Nguyễn Đình Phương, Kăn pho\ hnê ngăn ‘na cheăng kâ-liăn ngân dêi Ho#i đông hnê ngăn kong pơlê tối: Tơdroăng mâu ko\ng ti mơhno\ng hơ’lêh pêt hdrê loăng ki ê a deăng pêt loăng kơxu hiăng hlâ tâng ôh tá mơdât lơ ôh tá ai troăng hơlâ pơkâ nhên kô pro ôh tá tro tung mâu hơnăm la ngiâ.

‘Na mâu tơdroăng tơkêa tung rêh ối dêi tơdroăng tơkêa:

Drêng pâ mung tơnêi pêi tơdroăng tơkêa hơ’lêh kong ki ôh tá chiâng xếo pêt kơxu, tâi tâng mâu khu mơdró xuân tơhrâ kô ‘no liăn mơjiâng pro tơmeăm khoăng a kơpong pêt kơxu, tăng xo mâu ki pêi cheăng cho mâu hdroâng kuăn ngo ki rêh ối akố pro ko\ng nhân [ă hên tơdroăng ki ê. La mâu tơdroăng tơhrâ mê troh nôkố hâi châ pêi pro tiô tơdroăng tơhrâ.

Môi tiah, a cheăng Pơ Tó, tơring Ia Pa, Ko\ng ti veăng rơlo liăn pêt kong dêi Gia Lai, Ko\ng ti Hoàng Anh Gia Lai bú ‘no liăn mơjiâng pro troăng prôk, pro troăng kơxái on tơhrik, mơjiâng 30 toăng hngêi ăm mâu ko\ng nhân ối [ă pro tíu pêi cheăng a kơpong pro tơdroăng tơkêa la hâi pêi tiô tơdroăng tơhrâ to\ng kum mơjiâng 5 km troăng tung thôn dêi cheăm Pơ Tó. Ki u ối tơring C|ư Pưh, Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó Đệ Nhất Việt Hàn ‘no liăn mơjiâng pro 12 kum troăng prôk, pro 2 troăng mơ’no têa plế, pro hngêi ối ăm mâu ko\ng nhân a kơpong tơdroăng tơkêa kum mê, ối veăng ‘no hnoăng mơjiâng tơdroăng rêh ối pơlê pơla a tơring cheăm hâi pêi pro tâi tiô tơdroăng tơhrâ. Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu Trang Đức xuân hnê mơjiâng pro tơmeăm khoăng tơdroăng tơkêa, ‘na pro tơniăn tung rêh ối xuân hâi hnê pêi klâi.

Vi[an hnê ngăn kong pơlê Gia Lai hiăng pơkâ thế mâu khu mơdró ki ai tơnêi kong kơxu ôh tá kâi xông kân thế pro hla mơ-éa tơdroăng tơkêa xúa tơnêi mê vâ tơku\m tâi tâng klêi mê, tơbleăng ăm Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh, Khu xiâm ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê pâ tối. Vi[an hnê ngăn kong pơlê xuân hnê mơhno ăm khu ngăn ‘na tơmeăm khoăng [ă hyôh kong prâi tơru\m [ă mâu khu râ, kơvâ cheăng ki ai tơdjâk troh séa ngăn, tối ăm Vi[an hnê ngăn kong pơlê tơleăng pơxâu tro tiô tơdroăng tơkêa dêi luât [ă mâu khu mơdró ki mơhno\ng hơ’lêh pêt hdrê loăng ki ê, mơjiâng pro tíu pêi cheăng, hngêi kơmăi; pơkâ thế mâu khu mơdró tơru\m [ă mâu kong pơlê vâ pê klêi tơdroăng rah mâu ki pêi cheăng, malối cho mâu hdroâng kuăn ngo ki rêh ối amê.

Gương chêh [a\ tơbleăng