VOV4.Sêdang - Kong pơlê Kon Tum dế kố ai 270 to kông vế, tung mê, ai 108 to kông vế ki bú pro pơtân, hiăng tơ’nhiê ôh tá tơniăn ăm kuăn pơlê xoi tơkâ vâ prôk lăm. Ti xê to xâu kông kơtê kơxái, lơ kông tơhnong tung rơnó mê hngêi, têa lân lu, mê a rơnó tô mơdrăng, xuân tơ’lêi kơtê kơxái drêng kuăn pơlê, chơ kế tơmeăm xoi tơkâ hluâ mâu kông ki mê. Tơdroăng prôk lăm, tơkâ hluâ vâ chơ dêi kế tơmeăm pêi châ ing chiâk deăng a kơpong kố trâm hên pá puih, xâi rơ-iô tơdjâk troh tơdroăng vâ mơnhông mơdêk pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla. Kon Tum kal ai mâu kông vế ki krá tơniăn le\m.

Mot tung rơnó tô mơdrăng, nếo klêi tâi rơnó ki khía mơhot kân, têa lân lu a rơnó mê hngê, lối hr^ng to kông vế a kong pơlê Kon Tum trâm nếo tơdroăng ki xâo rơ-iô, xâo lơ kơtê kơxái kông, rơxế honđa, mơngế ki tơkâ hluâ lối hên, lối hơngăm. A cheăm Đak Nông, tơring Ngọc Hồi, pá ngiâ kông vế kơxái meăm ki hnhâng mơni tá ti tơniăn xếo, kông xo\n châ lối chât met tơkâ hluâ kroă Pô Kô, têa ki hiu tơkâ hluâ pơlê Nông Nội, khu kăn pơkuâ hiăng chêh pơkrâ chư: ‘’Kông pơtân ki xâo xía athế prôk to môi ngế. Ôh tí chiâng chơ kế tơmeăm hơngăm drêng tơkâ kông vế’’. Laga, rêm hâi, xuân u ối hr^ng ngế [ă rơxế honđa chơ pôm loăng drêh xoi kông vế. Xut dêi ngiâ xua lo têa kơxô, klêi kơ’nâi kơtâu tơkâ hluâ kông vế [ă rơxế honđa chơ hơngăm dâng 80 kg pôm loăng drêh, ngoh Dương Công Cường tối ăm ‘nâi: Ôh tá tơkâ hluâ kông ki kố, pá ai troăng ki lâi vâ prôk lăm. Tơkéa vâ tối, hâi ki lâi xuân athế tơkâ hluâ kông ki kố xua chơ pôm loăng ing pá têa têa kroăng. Tâi tâng akố, vâi krâ-nho\ng o athế prôk tơkâ hluâ kông kố vâ lăm dêi chiâk pá tá têa kroăng. Hiăng ‘nâi ga xâo xía ó ‘nâng la xuân athế tơkâ hluâ tê yôh.

Ôh tá bê tơmâng tối tơbleăng cho rơ-iô khât, hên kuăn pơlê pơto pôm tơkâ hluâ kông vế Nông Nội

Kông vế ki pơtân cho tíu ki kum kuăn pơlê vâ tơkâ hluâ têa kroăng tung pơla dế kố, la kuăn pơlê ôh tá [e#ng ê vâ rak vế tro tiô tơdroăng pơkâ hdrối vâ tơkâ hluâ kông, hên kông a Kon Tum hiăng chiâng mâu tơdroăng ki pơloăng kân ó păng ‘nâng ăm kuăn mơngế. Tơdroăng ki kông Kon Nu a cheăm Đak Tơ Re, tơring Kon Braih kơtê kơxái a hơnăm nah, kơ’nêh 5 ngế [ă 7 to ro klêh tung kroăng Đak La; hdrối mê, kông a Nông Nội, cheăm Đak Nông, tơring Ngọc Hồi kơtê kơxái pro 7 ngế klêh tung kroăng Pô Kô cho tơdroăng ki rơ-iô má môi.

Ôh tá bê tơmâng tối tơbleăng cho rơ-iô khât, hên kuăn pơlê pơto pôm tơkâ hluâ kông vế Nông Nội

Hên kông vế a kong pơlê Kon Tum xua ôh tá châ ‘mâi rơnêu tơdrêng, bú kơ’nâi rơnó mê hngê, rơnó tô hiăng ôh tá tơniăn ăm kuăn pơlê xoi vâ prôk lăm dêi chiâk deăng. A tơmeăm ki ro a drô kông ki hên pro [ă tâl, pơ-óu, kơlá, tơ’lêi pok [ă tơđôu. Kơxái ki hnhâng râng tơro kông hiăng ton hâi ga kơcheăng, ti ‘nâi ga kơtê la lâi ôh. Pôu dêi pôm loăng drêh dâng 30 kg ing chiâk deăng, tơkâ hluâ kông ki kố, tung pơla mê, mâu tơro ki hgông a kông ki kố hiăng pok, tođôu, to pơlôu kah kân, hiăng tơđôu klêh hên, nâ Y Lan, ối a pơlê kân Đak Glei, tơring Đak Glêi hơ’muăn tối: Kông ki kố hiăng tơđôu hên h^n, xoi a drô kông kố á tâ rơ-iô ó păng ‘nâng. Ai mâu vâi krâ vâi ôh tá khên prôk, athế klê têa vâ tơkâ ‘na tá têa kroăng.

Kông vế a pơlê Đắc Chưng, pơlê kân Đắc Glei, tơring Đắc Glei hiăng tơ’nhiê ó, laga rêm hâi kuăn pơlê xuân ối prôk tơkâ hluâ.

Xuân xua ing mâu kông vế hiăng tơ’nhiê mê, kuăn pơlê a Kon Tum, malối, môi tiah mâu tơring: Kon Plông, Tu Mrông, Đak Glei, Ngọc Hồi athế trâm pá puih xua vâi vâ pơto chơ dêi kế tơmeăm ing chiâk deăng troh a tíu ki vâ tê. Kơphế, báu, pôm loăng [ă hía hé, tơmeăm pêi lo tâng vâ pơto troh a hngêi ga tơpá ó ‘nâng, xua mê, tê a chiâk deăng ga rơpâ tâ châ tơdế, thăm nếo, pá kơdâm tơdế tâng vâ pơchông ngăn [ă lăm tê a mâu kơchô. Ngoh A Chum, ối a pơlê Đak Chưng, pơlê kân Đak Glei, tơring Đak Glei tối ăm ‘nâi: Tung 1 ha pôm loăng châ lâk xo dêi lối 10 ta#n, klêi lâk xo, chơ [ă rơxế honđa troh a tíu ki vâ tê ăm khu mơdró pá kong athế châ 2 pơla măng t^ng: Ki khéa kho dêi vâi krâ akố, má môi khu mơdró rôe hjip yă. Ki má péa, tê a chiâk vâi ôh ti vâ rôe, athế chơ lo pá kong mê vâi nếo vâ rôe, la vâi rôe rơpâ ‘nâng. Xua ti mê, vâi kra-nho\ng o ôh tá ‘nâi túa pêi pro ki ti lâi xếo, athế mơ-eăm pơto dêi pôm lo pá kố têa kroăng vâ tê dêi pôm.

Tơdroăng prôk lăm tơkâ hluâ kông vế pơtân cho rơ-iô khât

Pôa A Hơn, Kăn hnê ngăn Vi [an tơring Tu Mrông tối ăm ‘nâi, troăng prôk ga tơpá tiah mê, xua thế tơkâ hluâ têa kroăng, athế xoi kông vế ki ôh tá tơniăn, kông vế hiăng tơ’nhiê ó, xuân cho tơdroăng ki pơloăng kân ăm mơngế [ă kế tơmeăm ki tơkâ a kông vế, ing mê, ai tơdjâk kân troh tơdroăng ki vâ mơnhông mơdêk pêi cheăng kâ, rêh ối pơlê pơla a mâu tơring, cheăm. Tung pơla mê, ki rơhêng vâ tối tung mâu hơnăm hdrối mê hía nah, tơdroăng pơkâ athế kơdroh tah kơklêa pêi tá hâi châ troh tiô tơdroăng pơcháu. Hlo hên mâu tơdroăng ki pá puât tiah mê tung pơto chơ dêi kế tơmeăm, kuăn pơlê xuân chiâng khéa kho tung pêi chiâk pêi deăng. Pôa A Hơn, Kăn xiâm hnê ngăn Vi [an tơring Tu Mrông pâ thế tiah kố: Tung tơring kố, hên to têa kroăng, ki malối cho cheăm Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Yêu ga ai tơdjâk hên troh tơdroăng pêi chiâk deăng. Ôh tá ai kông vâ ăm kuăn pơlê tơkâ hluâ pêi chiâk deăng ga khoh chiâng trâm hên pá puât, ing mê, khoh ôh tá kâi châ tơtêk tung pêi cheăng kâ. Khu pơkuâ tơring, cheăm akố xuân môi tiah kuăn pơlê púi châ tơdroăng to\ng kum dêi Đảng, Tơnêi têa ‘no liăn ‘mâi rơnêu, bro nếo kông vế vâ kum kuăn pơlê chía tơ’lêi tung lăm pêi chiâk deăng, vâ tê dêi tơmeăm ki pêi châ.

Rơtế [ă 108 to kông vế ăm kuăn pơlê tơkâ hluâ vâ prôk lăm pêi cheăng kâ rêm hâi, kal athế đi đo châ ‘mâi rơnêu, bro ‘mêng. Nếo achê pơla kố nah, kơvâ ngăn ‘na troăng prôk, rơxế kơtâu dêi kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi, kong pơlê xuân kal athế pro tơ’nôm nếo 74 to kông vế, kơxo# liăn ki vâ mơjiâng pro tiô riên ngăn mơni dâng 190 rơtal liăn. Khu pơkuâ [ă kuăn pơlê dêi kong pơlê Kon Tum púi rơhêng vâ Đảng, Tơnêi têa pơtối to\ng kum hên tâ nếo [ă kơpong ki xơpá kố, vâ tơdroăng prôk lăm châ tơniăn [ă kum mơnhông mơdêk pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla a kơpong kố.

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng