Klêi kơ’nâi Khu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât pơkâ kơxo# 03 ‘na mơdêk hnoăng cheăng hbrâ mơdât êi xôu ki râ xua túa pơreăng ki nếo dêi virus Corona (nCoV), tung mâu hâi ki apoăng hơnăm, hdrối [ă tung pơla pơtê Têt Lo hơnăm nếo Canh Tý 2020, kơvâ ngăn pơkeăng Dak Lak hiăng tơku\m po hôp vâ tối tơbleăng hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng. Sap ing hâi má péa Têt, Kăn pơkuâ Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât hiăng pơkâ thế Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên pêi pro tơdrêng túa hbrâ mơdât, mơjiâng pro kơpong ki klâ ối krê, rak tơniăn pơkeăng, kế tơmeăm xúa tung khăm pơlât, kum hnoăng cheăng ki klâ ối krê mâu ngế ki tamo tro tiô pơkâ dêi Khu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât.

Tơdrêng amê hnối pơkâ thế mâu kơ koan, um tơvi tối tơbleăng nhên, tro [ă vêh tối tơbleăng mâu tơdroăng ki tối ôh tá tro tung Facebook [ă mâu hlá tơbeăng đie#n tưh ki ôh tá tro vâ ví pro xâu rơ-iô ăm kuăn pơlê.

Klêi kơ’nâi mê, Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât xuân hiăng tơku\m po hôp ‘no tơdrêng tung um tơvi tối tơbleăng túa ki hbrâ mơdât pơreăng, mơjiâng túa pơkeăng pơtroh ăm Vi [an hnê ngăn kong pơlê k^ tung tơdroăng pơkâ mơ’no 4 troăng ki pơtih tâng lơ trâm tung kong pơlê, mê cho: Tá hâi ai ngế ki lâi tro; drêng hiăng ai ngế tro; Drêng pơreăng tâ tú sap ing mơngế troh a mơngế ki ê; Drêng pơreăng tâ tú sap ing hên troăng. {ok thái pơkeăng Nguyễn Hữu Huyên, kăn pơkuâ Túa pơkâ ngăn hnoăng cheăng khăm pơlât, Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât Dak Lak tối:

‘’Kơvâ ngăn pơkeăng hiăng hbrâ rơnáu tối tơbleăng drêng mâu hlá mơ-éa hnê mơhno dêi Khu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât. Ngin xuân hiăng hbrâ rơnáu tí tăng ‘nâi ple\ng ăm Vi [an hnê ngăn kong pơlê pơkâ thế mơjiâng Khu hnê mơhno hbrâ mơdât pơreăng êi xôu ki râ xua túa pơreăng nCoV tâ tú. Tơdrêng amê, ngin hnối mơdêk tối tơbleăng tung um tơvi vâ kuăn pơlê ‘nâi, ví tơdroăng ki xâu rơ-iô.

‘Na hnoăng cheăng pơlât, ngin pơkâ thế mâu tíu khăm pơlât hbrâ kơpong ki klâ ối krê mâu ngế ki tro pơreăng troh khăm [ă pơlât mâu pơreăng ki tâ tú troăng xôu [ă hbrâ mơdât séa ngăn, klâ ối krê mâu ngế ki nhôm tâ pơreăng’’.

Dế nôkố, Dak Lak dế ối tung troăng má 1, tơkéa vâ tối cho tá hâi ai ngế ki tro tâ pơreăng êi troăng xôu ki râ xua pơreăng nCoV, xua mê, kơvâ ngăn pơkeăng dế tơku\m ăm hnoăng cheăng hbrâ mơdât. Tíu xiâm Séa ngăn tơdroăng tamo kong pơlê Dak Lak hiăng xing xoăng mâu khu gak ngăn plâ hâi plâ măng, hbrâ rơnáu pêi pro tro hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng ai ai túa pơkâ thế, rak tơniăn hnoăng cheăng séa ngăn, vê hdró kơpong ki ai pơreăng, hbru ăm tơmeăm rak vế châ chăn ăm kăn [o# ngăn pơkeăng, têa ki jíu ko\ng ăm mâu hngêi pơkeăng.

Tơdrêng amê, hnối mơdêk tối tơbleăng tung um tơvi, tối tơbleăng tung rơ’jiu [ă xing xoăng ăm hlá mơ-éa hnê mơhno pơreăng êi xôu ki râ xua nCoV. {ok thái pơkeăng Trịnh Quang Trí, kăn pho\ ngăn Tíu xiâm séa ngăn ‘na tơdroăng châi tamo kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi:

‘’Pêi pro tơdroăng ki pơkâ thế dêi khu xiâm ngăn pơkeăng khăm pơlât [ă Vi [an hnê ngăn kong pơlê Dak Lak, kơvâ ngăn pơkeăng hiăng hbrâ tu\m mâu túa pơkâ vâ hbrâ mơdât pơreăng tung tơdroăng nếo. Tíu xiâm séa ngăn tơdroăng tamo châi cho tíu ki rak ngăn hbrâ mơdât pơreăng, tiah mê, ngin hiăng mơjiâng túa pơkâ, xing xoăng hâi gak ngăn rêm hâi [ă rêm mơ’nui hâi, ngin pêi pro tối tơbleăng ăm Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât xuân môi tiah mâu tíu cheăng ki ai tơdjâk troh’’.

Vâ pêi pro tro hnoăng cheăng pơlât a rêm kong pơlê, Khu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât hiăng ăm phêp Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên cho tíu khăm pơlât ki châ phêp rah xo, klâ ối krê [ă pơlât mâu ngế ki tro tâ pơreăng virus Corona. Pak^ng mê, vâ hbrâ mơdât tơdroăng ki ‘mêi tâ tâng lơ trâm, Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât hiăng pro túa pơkâ mơdêk ‘na khăm pơlât má 2 cho Hngêi pơkeăng kơ-o lơ mơheăm [ă êi xôu tung tíu ki klâ ối krê, pơlât ngế ki tro pơreăng. {ok thái pơkeăng Võ Minh Tành, kăn pho\ pơkuâ Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên ăm ‘nâi:

‘’Drêng ai tơdroăng tối tơbleăng ‘na mâu ngế ki tâ pơreăng virus Corona ki apoăng a Việt Nam, Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên hiăng mơjiâng pro tơdrêng hlối kơpong khăm [ă pơlât krê ăm mâu ngế ki êi troăng xôu ki râ. Drêng ai nhôm tro virus Corona, mâu ngế ki mê kô châ pơtroh a kơpong ki klâ ối krê. Tung pơla pơtroh ngế ki nhôm tro tâ pơreăng sap ing kơpong ki klâ ối krê xuân châ xing xoăng troăng prôk krê vâ kơdroh iâ tơdroăng ki tâ tú.

Tơdrêng amê, hngêi pơkeăng đi đo tối tơbleăng pơkâ thế mâu ngế ki tro pơreăng [ă rơpo\ng hngêi vâi đi đo pâng kên môh ngiâ tung hngêi pơkeăng, [ă mâu ngế ki khăm pơlât châ hbru ăm kên pâng môh tung plâ rôh pêi cheăng’’.

Xuân klêi kơ’nâi kong pơlê Khánh Hòa nhôm ai môi ngế tro tâ pơreăng êi xôu ki râ xua túa pơreăng ki nếo dêi virus Corona (ối khe#n cho nCoV) [ă tơbleăng pơreăng, Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât Dak Lak hiăng tơku\m po séa ngăn hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng kố a tơring MDrak, kong pơlê ki tơdjêp [ă kơpong ki ai pơreăng.

A kơpong kố, klêi kơ’nâi séa ngăn hnoăng cheăng hbrâ rơnáu kế tơmeăm, pơkeăng, kơpong khăm, kơpong klâ ối krê a Tíu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât tơring, khu ki séa ngăn hiăng pêi cheăng [ă Khu hnê mơhno cheăng hbrâ mơdât pơreăng ki rơ-iô a mơngế dêi tơring [ă pơkâ mâu tơdroăng ki kal pêi pro tơdrêng, mê cho: mơjiâng krê Khu ki mơhno cheăng hbrâ mơdât pơreăng êi troăng xôu ki râ xua nCoV [ă khu ki hbrâ mơdât pơreăng; mơjiâng pro hngêi pơkeăng pơlât; tâng ngế ki tro tâ pơreăng, kal mơjiâng môi kơpong krê Tíu xiâm ngăn pơkeăng vâ klâ ối krê mâu ngế ki tro pơreăng, kơdroh iâ tơdroăng ki tâ tú ing ngế ki kố troh ngế ki tá; pêi pro kơtăng hnoăng cheăng klâ ối krê, hơ’leh hngêi pơkeăng khăm pơlât tiô pơkâ dêi Khu xiâm ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât.

{ă tơdroăng ki séa ngăn hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng, Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât xuân hiăng pơtroh hlá mơ-éa pơtroh ăm {ơrô ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât mâu tơring, pơlê kong krâm, pơlê kong kơdrâm [ă mơjiâng khu ki lăm séa ngăn a mâu tíu tê mơdró kên pâng môh, têa jíu ko\ng ki hbrâ mơdât [ă mâu kế tơmeăm kố, pôi tá mơdêk kế tơmeăm, pôi tá go#m mâu kế tơmeăm, vâ pro pơxúa ăm dêi tơná [ă pơxâu phâk kơtăng mâu tíu ki pro xôi, phak hên má môi cho xo hlá mơéa ăm phêp tê mơdró tiô pơkâ thế dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh.

Khâu séa ngăn Khu ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât hiăng pơxiâm pêi pro hnoăng cheăng kố a mâu tíu ki tê pơkeăng tung pơlê kong kơdrâm {uôn ma Thuột pơxiâm sap ing hâi lơ 1/2/2020.

{ă mâu troăng hơlâ hbrâ rơnáu, kơvâ ngăn pơkeăng [ă khăm pơlât kong pơlê Dak Lak pơkâ tơdroăng ki kô hbrâ mơdât pơreăng êi xôu ki râ xua túa pơreăng ki nếo dêi virus Corona tâng lơ ai tung kong pơlê, pôi tá ăm pơreăng tâ tú tung lâp lu, rak vế ivá châ chăn kuăn pơlê [ă tơdroăng cheăng dêi kong pơlê.

Pơreăng êi xôu xua virus Corona (nCoV) dế pro lâp plâi tơnêi xâu hlối tô tuăn. La tiô tối tơbleăng dêi kơvâ ngăn pơkeăng, kuăn pơlê pôi tá xâu rơ-iô luâ râ, pôi tô tuăn luâ râ, thế hbrâ rơnáu ki tơtro vâ mơdât  pơreăng rak vế ivá tơná, [ă on veăng rơpo\ng hngêi [ă kuăn pơlê. Kơ’nâi kố, [ok thái pơkeăng Trịnh Quang Trí, Kăn pho\ pơkuâ ngăn Tíu xiâm séa ngăn  pơreăng pơlât châi tamo kong pơlê Dak Lak hnê tối ‘na hbrâ ví mơdât pơreăng êi xôu phât hiâm ki râ xua (nCoV) pro.

Ô [ok thái pơkeăng! Êi xôu phât hiâm ki râ xua virus nCoV pro ai mâu tơdroăng ki lâi pro ăm ‘nâi apoăng? Thế pro ti lâi vâ ‘nâi pơreăng ki mê [ă pơreăng ki tơdjâk troh troăng hiâm ki ê?

{ok thái pơkeăng Trịnh Quang Trí:  Ki ăm ‘nâi mâu tơdroăng êi xôu phât troăng hiâm xua hiăng tâ tú virus Corona ôh tá phá klâi mâu tơdroăng tơngê kơ-o kơ-ôk ki hmâ, la ki hdrối pro tơngê hmân, pơtối mê pro kơ-o, ki ó tâ pro pá kâi hiâm cho hiăng êi xôu [ă thế mot pơlât a hngêi pơkeăng. Xua mê, vâ ‘nâi nhên môi ngế ki tâ tú virus Corona lơ ôh má môi ngăn a tơdroăng ki gá tro châi ahdrối, má péa gá hôm lăm troh a tíu ki dế tâ tú pơreăng. Mâu ngế ki lâi nhôm tiah mê, mê nếo klâ ăm ối phá hlối khăm ngăn mâu mơheăm [ă nôkố bú ai khăm ngăn mơheăm tê mê nếo ‘nâi nhên ngế ki tâ tú virus Corona lơ ôh.

Kuăn pơlê thế hbrâ mơdât môi tiah lâi, ô [ok thái pơkeăng?

{ok thái pơkeăng Trịnh Quang Trí: Nôkô pơreăng kố hâi teăm ai pơkeăng pơlât ki xêt khât xuân môi tiah vaccine hbrâ mơdât pơreăng. Xua mê, mâu tơdroăng hnê tối [ă mâu pơreăng xua virus pro la hâi ai pơkeăng pơlât ki xêt khât [ă hâi teăm ai vaccine pâk mơdât, mê thế mơgrúa dêi châ chăn [ă tơdroăng xếo ko\ng [ă kơ-[o\ng rêm hâi a têa kơneăng lơ xếo [ă têa pơkeăng kơdê pơreăng a kơpeăng ko\ng.

Pak^ng pêi pro tơdroăng hbrâ mơdât môi tiah truâ kên pâng môh drêng prôk a tíu krâm mơngế, a tíu ki tơku\m mơngế kơdrâm môi tiah kơto tơ-[ai, to rơxế, [ă to rơxế lơ treng. Pak^ng mê, thế kâ tô ôu chên [ă mơdêk rak vế ivá, xua virus Corona lơ mâu virus ki ê mot tung châ mơngế ki ai hên trếo têi ki rế pá kâi hro môi tiah mâu hơnăm hiăng krâ, mâu ngế ki ai tơdroăng châi tiô rơnó môi tiah kơtêi kơtâu têi, nu\m nheăn [ă hên ki ê.

Drêng kơ-o lơ vâ kơchêi athế dâi kên hlá mơ-éa, klêi mê hdôu le\m tâ tung kơthung xok. Klêi mê xếo ko\ng [ă kơ-[o\ng xâu lơ ai virus hiăng krêa a kơpeăng ko\ng. {ă tâng rup ko\ng [ă mâu ki ê ‘nâ hiá lơ tơ’lêi tro pơreăng tâ tú.

Nôkố, kên pâng môh pơkeăng cho tơmeăm ki kal dêi hên ngế. Tiah mê [ok thái pơkeăng ăm ‘nâi tơdroăng thế pâng kên ki kố môi tiah lâi ăm gá tro?

{ok thái pơkeăng Trịnh Quang Trí: Tiah hmê, kên pâng môh pơkeăng ai péa pâ, pa ngiâ mơngiơk ngiât, pa dế mơngiơk bông. {ă ai xi ki vâi tâ pá pêng kên. Dreng truâ kên pâng môh mê gá kô kơdât tâi môh [ă rơkong, klêi mê xo péa hơ’răng ko\ng tiê choâ a rơkong vâ ăm gá krá môh rơkong. 

Môi to kên pâng môh pơkeăng gá ai 3 râ, râ ki pá gong mơngiơk ngiât ôh tá châ kơchoh têa, râ ki tung dế cho chế, râ ki a tơdế cho ki tah virus [ă vi khuẩn. Thế tơtro\ng, drêng truâ kên pâng môh ki mê pôi tá pê a ngiâ gá, ví tơdroăng ki tơpui toi kên chu tê, lơ drêng vâ ôu têa tơpui, kơchêi, klêi mê toi kên klêng nếo pro ti mê gá ôh tá tro, hlối ôh tá ai pơxúa ki klâi tung tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng.

Drêng kal thê tah kên pâng môh thế rak a péa pâ kơxái ki kơhbâ a tuăn klêi mê tâ tung kơthung xok [ă ôh tá xúa xếo. Túa kên pâng môh mê bú xúa môi hdroh tê. Klêi hiăng kâ kế, ôu têa thế xo kên ki ê nếo. Nôkố ai tê kên pâng môh hên mơngiơk la ‘na ngiâ ki truâ tung tá to mơngiơk rơbông.

Nôkố, mâu ngế ki tâ tú virus Corona a Việt Nam xuân môi tiah a Dak Lak hâi teăm hên, xua mê ki tơ’lêi tâ tú tung kuăn pơlê hâi hên mê pak^ng kên pâng môh pơkeăng pin xuân chiâng pâng môh [ă mâu kên ki hmâ. Túa kên pâng môh mê xuân kum ăm mâu ngế ki kơ o, kơchêi lơ kơte#ng virus lo pá gong. La kên pâng môh [ă chế ki hmâ pâng vâi ôh tá chêp krâ kên ki mơdât virus môi tiah kên pâng môh pơkeăng la pin xuân chiâng xúa pâng kên chêp [ă chế hên hdrôh [ă tơdroăng thế roh đi đo, têng a tô ăm x^ng le#m klêi mê pâng nếo.

Tung pơla kố, pin xuân hmiên tuăn xo pâng mâu kên pâng môh chêp [ăng chế ki hmâ pâng vâ ví kơ virus Corona xuân môi tiah virus ki ê.

Mơnê kô [ok thái pơkeăng!

Thu Huế - Quang Nhật chêh