VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ o [ă pú hmâ! Vâ pro tro tơdroăng pơkâ mơnhông mơdêk pơlê pơla, sap apoăng hơnăm troh nôkố, Chin phuh hiăng tơku\m xo rơkong veăng tơpui tối dêi mâu kuăn pơlê ‘na kơxop hla mơéa luât ki ‘mâi rơnêu. Sap tơdroăng ai khât troh rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê, mê kuăn pơlê kong pơlê Dak Lak hiăng tơpui tối, hnê khe#n hên tung Kơxop hla mơéa Luât kố. Pó kôm tơmâng.

A kơpong tơnêi ki le#m hơpok, cho tíu ki xiâm dêi tơdroăng pêi pêt loăng kơphế [ă hên mâu hdrê loăng ton hơnăm ki ê, kuăn pơlê kal ai hên kơxo# liăn pêi cheăng kâ. Pak^ng tơdroăng châ mung liăn ing mâu hngêi rak liăn, mê ai hên ngế hiăng tí tăng lăm mung liăn dêi khu mơdró kâ pá gong, athế mơdrếo che#n liăn hên h^n, vâ ai liăn rôe phon, rôe têa châu tôh dêi tơmeăm pêt, klêi kơ’nâi châ krí dêi kơphế mê nếo ai liăn vâ mơdrếo che#n, mơdrếo liăn tơkâ xuân ngăn tiu kơ tơmeăm pêi lo, môi tiah kơphế, tiu [ă hía hé. Ki hôm dêi tơdroăng mung pá gong kố ga tơ’lêi, hlâu, la kuăn pơlê la lâi xuân trâm tơdroăng ki tro lu\p, xua liăn tơkâ ki vâ mơdrếo ga kơnâ ó ‘nâng, lơ athế pơklât tê dêi tơmeăm ki ối kơbâng [ă yă ki rơpâ vâ mơdrếo che#n. ‘Mâi hơ’lêh tơdroăng ki mung liăn athế mơdrếo che#n lối hên tiah mê, tung kơxop mơ-éam Luât xivil ai pơkâ, koxo# liăn tơkâ ki péa pâ hiăng tơkêa dêi pó ôh ti chiâng hluâ 200% tâng vâ pơchông ngăn [ă liăn tơkâ ki iâ má môi, xua Hngêi ral liăn xiâm tơnêi têa tối tơbleăng [ă túa ăn mung, mơngế mung môi tiah mê. Pôa Nguyễn Hoàng Diệu, ối a bêng Thắng Lợi, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột tối, hơ’lêh tah lôi tơdroăng mê, Luât kal athế pơkâ kơlo liăn ki xo tơkâ ki iâ má môi, chêh tối i nhên vâ rêm pâ ‘nâi sap apoăng vâ ăm mung, mung liăn tiu tơdroăng ki péa pâ hiăng tơkêa dêi pó: Á hlo ki păng ‘nâng dế nôkố, tơdroăng ki mung pá gong vâi hmâ tơ thế mơdrếo liăn tơkâ hên ‘nâng, tâng vâ pơchông ngăn [ă luât hiăng pơkâ. Kơxo# liăn tơkâ dêi Hngêi rak liăn ai drêng to drêng chu, la ga iâ tê, la khu pá gong vâi pơkâ xo liăn tơkâ lối hên ‘nâng, ki ‘ló ga ki kố pin athế pơkâ a kơlo ki nhên, pơtih, môi tiah 200% tiu tơdroăng ki hiăng k^ tơkêa, mê tơdroăng ki vâ mung, [ă ăm mung liăn kô tơniăn tâ [ă tơtro ăm péa pâ.

A Dak Lak [ă kơpong Tây Nguyên tung mâu hơnăm hiăng hluâ, hiăng hmâ hlo ai hên mâu khu mơdró pá gong xo ‘măn rak kơphế ki kuăn pơlê ‘măn dêi vâ xo liăn, klêi mê, tối tơbleăng ôh pá ai tu\m kơxo# liăn vâ mơdrếo dêi kuăn pơlê. Klêi mê, pro kuăn pơlê chiâng tro lu\p dêi tê kơtê, ki păng ‘nâng, kơphế ki pơtroh mê kăn mơdró pá gong pơhlêh inâi dêi tơná cho inâi dêi mâu ngế tung on veăng, rơpo\ng hngêi, hngêi  trăng tơnêi tíu, rơxế [ă mâu tơmeăm ki ê. Vâ mơdât tơdroăng kố, nâ Lưu Thị Thu Hiền, cheăng tung Khu tơru\m mơdró kâ dêi kong pơlê Dak Lak tối, Luât xiâm tơnêi têa kal athế pơhlêh i nhên túa ki tơru\m tê mơdró pơla kuăn pơlê xivil, kơjo kring vế ngế kăn rơpo\ng ki châ xúa dêi kế tơmeăm, hơ’lêh tah tơdroăng ki xua hnoăng kring vế ngế ki má 3 tung tơru\m tê mơdró pơla kuăn pơlê vivil ga kô ôh tá xêt: Pơtih nôu pâ che#n lối hên, la vâ hbrâ ví tơdroăng ki mơdrếo che#n, mê athế hơ’lêh kế tơmeăm ki hiăng chêh tối ‘na tơnêi tơníu, hngêi trăng, chêh tối inâi dêi kuăn tro tiu tơdroăng ki hiăng tơkêa. Mâu tơdroăng ki tê mơdró kế tơmeăm mê ôh tá ai hnoăng ki athế chêl boăng, tơkéa vâ tối, ngế tung rơpo\ng hngêi ôh tá xê mơdrếo tâi tâng kơxo# liăn môi tiah hiăng che#n tơmeăm, tơkéa vâ tối, tơdroăng ki tơru\m mung, ăm mung ôh tá xêt, vâ tơniăn ăm tơru\m ăm mung, mơngế mung ‘na kơvâ xivil châ tơniăn [ă tơdrăng le#m.

Ki pơxiâm xêt dêi tơdroăng pơsăm [ă ki xêt dêi tơdroăng ki pơkâ tơleăng mơnhên ‘na hnoăng rêh kâ ối dêi xi vil, pôa Nguyễn Văn Lộc, mơngế kăn tơleăng, cheăng tung [ơrô dêi Kăn tơleăng Đức Lưu tối ăm ‘nâi, [ă mâu kơpong kong ngo ki xahpá, hên kuăn pơlê ôh tá châ hriâm hlê ple#ng hên, tí xê la lâi kuăn pơlê xuân hlê ple#ng tơdroăng ki pêi cheăng tơtro [ă hnoăng cheăng dêi tơná ki tro hjip vâ pơxiâm lăm pơsăm phoăng. Mê cho tá hâi tối xua ai xiâm kối ki lâi mê, kơ koan séa ngăn ‘na luât pơtối pro mơdon hâi khế vâ tơleăng, mê khoh chiâng ai tơdroăng mơdon sap hâi kố troh hâi ê, pro kuăn pơlê mơdoh chơ phut, hâi khế. Xua ti mê, Luât tơleăng xivil ôh tá chiâng pơkâ ‘na hâi khế ki pơxiâm pơsăm phoăng vâ kring vế hnoăng cheăng ki xiâm dêi kuăn pơlê. Pôa Nguyễn Văn Lộc, Kăn tơleăng tối: Ki xiâm ga cho a tơdroăng ki mơnhên ki lâi ki păng ‘nâng, tơtro khât, kring vế tơniăn ăm tơdroăng cheăng dêi kuăn pơlê. Tơdroăng ki tơleăng mâu tơdroăng ki pơsăm phoăng athế tơnuăn tơtro luât, kring vế hnoăng rêh ối [ă ki ai pơxúa khât dêi ngế ki á tơmiât, ôh ti chiâng tơmiât troh hâi khế ki pơxiâm lăm pơsăm phoăng.

Dak Lak cho kong pơlê ki ai 47 hdrông mơngế kuăn ngo rơtế rêh kâ ối. Ki mơnhên ‘na hdrông kuăn ngo ăm kuăn tiu luât má 33 dêi kơxop mơ-éa Luât xi vil xuân trâm hên pá puât, tâng khôi tơlá dêi hdrông kuăn ngo nôu prế pâ phá tơ-ê dêi pó. Pôa Nguyễn Hải Ninh, ối a bêng Tân Thành, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, veăng tối: Tơdroăng pơkâ kố tâng ôh tá ai pơkâ mơnhên ‘na khôi tơlá hdrông kuăn ngo ga kô pá ‘nâng, malối, khôi tơlá xo inâi kơjôi ăm dêi kuăn, kố cho tơdroăng ki ôh tá nhên [ă pá vâ ‘nâi ki cho khât gá. Á pơtih môi ngế hdrông kuăn ngo Rơđế ki ối tung kong pơlê pơko\ng [ă môi ngế Tày, ki lo ing kong pơlê ê troh rêh ối akố, tâng ôh tá ai tơkêa mơnhên ăm dêi kuăn hdrông kuăn ngo, mê ‘nâi athế tiu khôi tơlá dêi hdrông kuăn ngo ki lâi? Xua tiu khôi hmâ dê hdrông kuăn ngo Rađế athế mơnhên tối hdrông kuăn ngo tiu peăng pá nôu; la tiu khôi tơlá dêi hdrông kuăn ngo Tày athế tiu inâi kơjôi dêi pâ. Xua ti mê, [ă tơdroăng pơkâ kố, kal athế chêh tối nhên tung luât, ăm i nhên, tơleăng tâ.

Kơxop mơ-éa luât xi vil ki ‘mâi rơnêu tung mê ai 712 luât, klâ axoăng chiâng 26 chương. Tâng pơchông ngăn [ă Luât ki hiăng chêh mơ’no mê, kơxop mơ-éa luât tah lôi 147 tơdroăng, mơjiâng tơ’nôm 176 tơdroăng, tơdrêng amê, ‘mâi rơnêu 298 luât. Tơdroăng ki po rôh hôp, tơmâng xo rơkong dêi kuăn pơlê vâ ‘mâi rơnêu, mơjiâng pro tung kơxop mơ-éa luât ki ‘mâi rơnêu cho vâ pơtối rak vế hnoăng ki tơmâng xo rơkong kuăn pơlê púi vâ, châ mơhnhôk tơdroăng ki rơkê ple#ng dêi kuăn pơlê, rak tơniăn ‘na tơdroăng ki vâ mơnhên tơtro khât dêi Luât tơnêi têa ‘na mơnhên tối, kôh nhuo#m, kring vế [ă rak tơniăn hnoăng rêh ối dêi kuăn mơngế tung hnoăng cheăng, veăng kum ăm cheăng kâ, tê mơdró, prôk tiu troăng rơhlâ xah ho#i chuh nghiah, rak vế tơniăn luât ki kum ăm tung mơnhông mơdêk cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla dêi tơnêi têa [ă tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê. Sap nôkố troh hdrối hâi lơ 20 khế 9 hơnăm 2015, pó vâi krâ-nho\ng o xuân chiâng veăng hnê tối, mơjiâng bro kơxop mơ-éa luât kố, tiu tơdroăng chêh tối tung hlá mơ-éa, lơ tơpui [ă rơkong troh a khu kăn pơkuâ ngăn cheăm, bêng, lơ chêh hlá kơthô pơtroh a tíu: Bộ Tư Pháp Việt Nam, số 60 Trần Phú, Ba Đình, Hà Nội; lơ chêh pơtroh tung măng internet: boluatdansu@moj.gov.vn

Nhat Lisa tơplôu [ă pơchuât