VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ-nho\ng o [ă pú hmâ! Mơ-êi krôk cho tơdroăng châi mơhé ôh tá xâu rơ-iu, la tâng nôu pâ vâi hdrêng ôh ti ‘nâi [ă re#ng teăm khăm pơlât ga kôm chiâng mâu tơdroăng châi: Êi tung xôu, ôh pá kâi hiâm xua êi krôk, xua ing pơreăng khu A bro [ă hía hé. ‘’Ivá [ă rêh ối’’, hâi kố, ngin ai tối ‘na túa vâ hbrâ mơdât châi êi krôk xua hyôh kong prâi hơ’lêh. Pó vâi krâ-nho\ng o kôm tơmâng.

Pro ti lâi vâ ngế nôu châ ‘nâi kuăn ‘ne#ng mơ-êi krôk:

Mơ-êi krôk: Cho tơdroăng châi a troăng hiâm, hmâ trâm hlo hên a vâi ‘ne#ng [ă hlo rế hên ngế hiăng prêi ah pơtối châi nếo. Mơ-êi krôk a vâi ‘ne#ng ăm hlo tơdjuôm tiah kơ’nâi kố:

-Vâi ‘ne#ng krô, ối ôh tá xôk, ôh tá lo\n kâ kế.

-Vâi ‘ne#ng tơngê, tơngê hmân kâ ôu pá, hmâ tơ-ôu, lo hêa,  pro nôu pâ chiâng hmu\m dêi kuăn huăn hne#ng.

-Tơngê hnối lo môh, kơ-o, kơ-ôk ai têa kơhêa.

Hmâ hlo mơ-êi krôk tiu túa tiah kố:

-Mơ-êi krôk ki râ: Mơ-êi krôk ki râ hmâ kơdrâ hlo prêi, tơngê, thăm nếu tơngê hmân sap 39-40 độ C, kơ-o, hâ môh, châi the#n krôk vâi ‘ne#ng krôu hên, ôh tá vâ kâ kế, ôh tá vâ âu dêi nôu. {ă vâi ‘ne#ng, drêng mơ-êi krôk la tơngê hmân hmâ kơdrâ tung châ. Mâu vâi ‘ne#ng hiăng ‘nâi hmâ tối châi ko, châi krôk, rơnôa krôk tâ châi, hâ môh, klêk tuăn, the#n krôk. Mâu vâi ‘ne#ng ki ‘nâ tối tơná châi tung kơnăng tuăn, hnối lo têa môh kơ-[êl, tơpui kơxông krôk iâ, rơlâi rơlo tung châ, tơliê x^ng, rơpê krêa kế ki rơbông. Tâng pê a ko tâ mơ-êi po po\m [ă châi.

-Mơ-êi krôk tiu rơnó: Tâng châi nếo kô mơ-êi krôk po po\m kân. Ăm hlo tung krôk mơ-êi lo tum khêi, lo têa. Mơngế ki châi tâ the#n krôk ó, kơ-o kơxông krôk, hmâ hlo ôh tá ai têa kơhêa [ă kơ-o ton.

-Mơ-êi krôk tơdjâk trôh ivá ti lâi?

-Mơ-êi krôk cho tơdroăng châi ki ôh tá rơ-iu la tâng nôu pâ ôh tá ‘nâi túa pơlât tơdrêng kô pro chiâng châi mơtiah: a-mi-đan, mơ-êi tuăn, mơ-êi xoang, mơ-êi hveăn krôk, mơ-êi tơxui xôu, mơ-êi troăng môh, VA ki râ a vâ vâi ‘ne#ng [ă rơ-iu má môi cho pơreăng mot tung troăng mơheăm [ă hía hé, tâng ôh tá re#ng pơlât prêi hlối kô mơ-êi krôk tiu rơnó lơ pơtối vêh mơ-êi nếo rêm hdroh kong prâi pơhlêh, lơ drêng tro hngiú [ă hía hé.

Mơ-êi VA

Mơ-êi VA cho tơdroăng châi hmâ trâm a vâi ‘ne#ng sap 1 troh 5 hnăm. Tơdroăng châi kố hmâ châi [ă nhăng pro mơ-êi kơnăng tuăn, mơ- êi rơtốu tung tru\m môh, vêh mơ-êi tơxui xôu nếo, pro pa kâi hiâm ton, chiâng tơdjâk troh tơdroăng xông rơdêi dêi ngôa la ngiâ ah a vâi ‘ne#ng. Pơreăng mơhé ôh tá rơ-iêu troh ivá la pro ‘mêi tơdjâk troh ivá [ă xông kân, hlê ple#ng dêi vâi ‘ne#ng.

Túa hbrâ mơdât [ă pơlât ivá ăm i mo le#m.

Vâ kơdroh tơdroăng ki vêh mơ-êi troăng hiâm a vâi ‘ne#ng tối tơdjuôm, maluâ mơ-êi krôk tối phá, xun mơtiah mâu tơdroăng châi xua mơ-êi VA pro, mâu jâ nôu ki ai vâi ‘ne#ng thế ple#ng ‘na tơdroăng mơ-êi krôk tâng lơ tâ pơreăng troăng hiâm, athế mơgrúa a tuăn, môh, krôk ăm vâi ‘ne#ng, djâ vâi ‘ne#ng lăm khăm teăm pơlât tơdrêng vâ hbrâ mơdât tơdroăng châi ki ê. Pêt pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng tro tiu tơdroăng, thế tơtro\ng trôh mâu túa vaccine hbrâ mơdât pơreă tâ tú tiu troăng krôk vâ tơniăn le#m ăm ivá kuăn ‘ne#ng tơná [ă kuăn pơlê. Hbrâ rơnáo rak vế ivá mo le#m vâ ai ivá kâi tơplâ mơdât [ă pơreăng, [ă hía hé, ăm vâi ‘ne#ng hbrâ mơdât pơreă lơ vêh tâ tú.

Tơdroăng ‘’Ivá [ă rêh ối‘’ hâi kố, troh akố hiăng tâi, pó kôm tơmâng ngin tối roh kơ’nâi ah nếo.

Gương tơplôu [ă pơchuât