VOV4.Sêdang - Măng t^ng hiăng hluâ, tung hnoăng cheăng mơjiâng luât, Kuo#k ho#i mơdoh chôu phut vâ tơpui tơno ‘na kơxop hlá mơéa Luât ki pơsăm tối tơdroăng xôi kuăn pơlê xivil ki ‘mâi rơnêu. Hên tơdroăng ki xiâm châ mâu kăn tơku\m tơpui tơno môi tiah: Hngêi tơleăng ôh tá chiâng pơkâ thế tơleăng mâu tơdroăng xôi dêi kuăn pơlê xua tá hâi ai luât vâ xúa, hnoăng cheăng dêi Tíu xiâm arak luât kuăn pơlê, pơkâ mơnhên mâu tơdroăng ki pro pơle#m ôh tá xê Hngêi tơleăng [ă hên tơdroăng ki ê. 

Tơpui tơno a roh hop kố, ki hên mâu kăn hiăng vâ môi tuăn [ă tơdroăng pơkâ ki nếo châ mơ’no tối tung kơxop mơ-éa roh kố, mê cho Hngêi tơleăng ôh tá chiâng hơngâ ‘na tơdroăng pơkâ thế tơleăng mơnhên ‘na tơdroăng xivil xua tá hâi teăm ai luât pơkâ vâ rak vế, pêi pro. Mâu rơkong tơpui tối ai mơnhên, tơdroăng ki po rơdâ tung hoăng cheăng vâ tơleăng mơnhên dêi Hngêi tơleăng cho hvêa cheâng prôk ki kal tung mơjiâng tơnêi têa tung hnoăng cheăng a tơnêi têa pin, tơtro [ă tơdroăng pơkâ dêi kơxop mơ-éa luât hơnăm 2013 ‘na hnoăng cheăng, túa cheăng dêi Hngêi tơleăng mê cho ‘’kơ koan tơleăng dêi tơnêi têa Ko\ng hoa xah ho#i chuh ngiah Việt Nam, pêi pro tung hnoăng cheăng hnê ngăn ‘na luât’’. Tiô pôa Trần Ngọc Vinh, kăn kuo#k ho#i dêi pơlê kong kân Hải Phòng, pơkâ kố cho troăng hơlâ ki ‘ló vâ mâu tơdroăng luât ki ê séa mơnhên ngăn amê vâ rak vế ki tơtro, hnoăng cheăng dêi kuăn mơngế, hnoăng cheăng [ă ki pơxúa dêi khu pơkuâ cheăng mâu ngế. Pôa Trần Ngọc Vinh tối: ‘Na tơdroăng ki topui leăng dêi tơnêi têa [ă khu kăn pơkuâ hnoăng cheăng [ă tơdroăng pơkâ dêi luât ki u ối cho vâ ‘mâi rơnêu mâu tơdroăng tơru\m cheăng tung pơlê pơla, kring vế tơniăn ăm luât châ rak vế tơtro, laga, xua mâu tơdroăng tơru\m cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla đi đo hơ’lêh phá tơ-ê, mơnhông kal athế ai tơtro [ă roh ki pơkâ dêi luât vâ tiô teăm tơdrêng tung tơru\m cheăng kâ, mơnhông rêh ối pơlê pơla rơxông nếo nôkố cho dêi tơnêi têa, ôh tá xê kơchot tah tơdroăng mê ăm peăng kuăn pơlê [ă tối tiah kố, xua tá hâi teăm ai luât ki vâ pêi pro tơtro tiô luât pâ athế tơleăng mơnhên tơdroăng xivil’

Môi tuăn [ă troăng hơlâ kố, la pôa Trần Đình Nhã, kăn Kuo#k ho#i dêi kong pơlê Thừa Thiên Huế tô tuăn tiah kố: Hngêi tơleăng ôh tá chiâng hơngâ drăng lâi, mê kô athế pêi pro tiah lâi ăm ga i tơtro? Kố cho tơdroăng ki kal athế séa mơnhên ngăn i krâu khât. Pôa Vũ Xuân Trường, kăn Kuo#k ho#i kong pơlê Nam Định tối: Tung 4 tơdroăng cheăng vâ xúa tung tơleăng drêng ôh tá ai tơdroăng luât ki xúa, mê pôa bu vâ môi tuăn [ă tơdroăng pơkâ dêi luât, [ă drêng tơleăng. Peăng tơdroăng ki séa ngăn ‘na khôi túa, vêa vong [ă ki tơtro tuăn mơno dêi péa pâ, pôa Vũ Xuân Trường ai pâ thế, kal athế chêh tối i nhên ăm ga tơtro [ă luât hiăng mơ’no hdrối: ‘Na khôi túa, vêa vong mê ai hên túa ki pơrá phá dêi pó, mơngế hlê [ă rak xéa khôi túa, vêa vong dêi Kăn tơleăng mê xuân hlê ple\ng pơrá phá dêi pó já. Xua ti mê, kal athế pơkâ nhên tâ, tơtro tâ vâ xúa mâu khôi túa, vêa vong ki tơ’ló vâ kơdroh tah tơdroăng ki tơmiât phá tơ-ê dêi pó tung xúa mâu khôi túa, vêa vong. ‘Na ki tơdrăng [ă rak tơdâng tung rêh ối xuân ai hên tơdroăng tơmiât phá rơ-ê dêi pó, ki hlê ple\ng, tuăn mơno tơ-ê. Rêm ngế kăn [o# drêng xúa mâu tơdroăng kố pơrá ai tuăn tơmiât phá tơ-ê dêi pó ‘na ki tơdâng kố’’.

 {ă hnoăng cheăng dêi Tíu xiâm séa mơnhên arak luât tối tiah kố, kơxop mơ-éa Luât pơtối pơcháu ăm Tíu xiâm séa ngăn arak luât châ pêi pro dêi mâu hoăng cheăng dêi kơ koan ki vâ pơsăm phoăng. Mâu pôa Huỳnh Nghĩa (kăn Kuo#k ho#i pơlê kong kân Đà Nẵng), Nguyễn Bá Thuyền (kăn Kuo#k ho#i kong pơlê Lâm Đồng) [ă Trần Tiến Dũng (kăn Kuo#k ho#i kong pơlê Hà Tĩnh) tối ăm ‘nâi: [ă hnoăng cheăng kố ăm hlo, hnoăng cheăng, túa cheăng dêi Tíu xiâm séa ngăn arak luât ga phá tâ [ă tơdroăng ‘’mơngế ki veăng pơsăm tối’’. Xua ti mê, tơdroăng ki mơnhên tối Tíu xiâm séa ngăn ‘na arak luât cho kơ koan ki chiâng vâ pơsăm tối cho tơ’ló. Pak^ng mê, kal athế hriăn ple\ng ki pơkâ athế tu\m, tro hnoăng cheăng dêi Tíu xiâm séa ngăn arak luât. Pôa Trần Tiến Dũng, Kăn Kuo#k ho#i kong pơlê Hà Tĩnh pâ thế: pâ thế pin pơtối hriăn ple\ng mâu tơdroăng pơkâ i tu\m hnoăng cheăng dêi Tíu xiâm séa ngăn arak luât cho kơ koan ki chiâng vâ pơsăm tối [ă hnoăng cheăng dêi Tíu xiâm séa ngăn arak luât cho kơ koan ki veăng pơsăm tối ki xiâm dêi pơla péa kơ koan, rơtế [ă hngêi tơleăng cho kơ koan teăng mâ hnoăng cheăng dêi tơnêi têa, pêi pro tiô hnoăng cheăng dêi tơnêi têa tung pơsăm tối. Ai ti mê ‘nôi, tơdroăng ki vâ pêi pro nếo châ tơ-[rê [ă châ pêi klêi dêi hnoăng cheăng’

‘Na mơnhên tối ki tơ-[rê ăm tơdroăng tơleăng, pro pơle\m pá kong hngêi tơleăng, ai hên mâu kăn hiăng vâ môi tuăn tung pơkâ ki mơnhên xêt khât [ă khu ngế ki tơleăng pá kong hngêi tơleăng tiô tơdroăng hiăng pơkâ tung kơxop mơ-éa Luât pơsăm phoăng kuăn pơlê xivil ki ‘mâi hơ’lêh. Tơdroăng pơkâ kố tơtro [ă troăng hơlâ ‘mâi rơnêu dêi tíu xiâm hnê ngăn ‘na Luât, mê cho hnê mơhnhôk tơdroăng ki vâ tơleăng mâu tơdroăng tơhôu tơhêng, tơbriât tơxup, tiô kơ tơdroăng ki pro pơle\m ăm tơdâng tơ’mô pơla péa pâ, hngêi tơleăng to\ng kum [ă tơdroăng pơkâ mơnhên tơdroăng ki tơleăng mê. Pơkâ kố tơtro [ă hiâm mơno dêi rêm ngế ki tơtu\ng tơpeăng mê, kơdroh tah ki lăm pơsăm tối troh a hngêi tơleăng vâ tơleăng. Ma luâ ti mê, pôa Đặng Công Lý, kăn Kuo#k ho#i dêi kong pơlê Bình Định pâ thế nhên mâu túa tơleăng, pro pơle\m ki lâi ki tơxâng châ hngêi tơleăng mơnhên [ă pơkâ tơtro, túa tơleăng, túa pro pơle\m, [ă ki xêt tơtro [ă luât pơkâ mơnhên ‘na ki tơleăng mê: ‘Hngêi tơleăng séa mơnhên ngăn ki hiăng tơ-[rê tung pro pơle\m, lơ tơleăng tro tiô hngêi tơleăng hiăng pơkâ pơla kơ koan, khu pơkuâ cheăng, mâu ngế ki xua mơngế ki ai hnoăng cheăng ki chiâng pêi pro tro hnoăng cheăng rak vế pêi pro tro tiô pơkâ dêi Luât, vâ tơleăng, pro pơle\m. Drêng séa ngăn mâu tơdroăng pơkâ, mơnhên tối ki vâ pơle\m pá kong hngêi tơleăng, mê hngêi tơleăng athế séa ngăn mâu tơdroăng ki hiăng pơkâ a Luât má 416, pak^ng mê, kal athế châ séa mơnhên ngăn ‘na tơdroăng tơleăng ki châ hngêi tơleăng mơnhên ngăn vâ pơkâ mơnhên tơdroăng tơleăng mê kô châ kơ koan mơnhên tối kal athế pêi pro tro tiô túa tơleăng kuăn pơlê xivil, pêi pro tiô tơdroăng pơkâ ki mơnhên kô châ kơ koan tơleăng tơdroăng xivil môi tiah pơkâ dêi hngêi tơleăng hiăng mơnhên tối dêi luât’.

Veăng hnê mơjiâng ‘na kơxop mơ-éa Luât ki pơsăm phoăng kuăn pơlê xi vil ki ‘mâi hơ’lêh, ai hên mâu kuăn pơlê hiăng vâ môi tuăn [ă pơkâ thế chêh pro i nhên mâu hnoăng cheăng tung pơsăm phoăng kuăn pơlê xi vil a pơla ki dế châ mơnhên ngăn, êng vâ ‘nâi, klêi mê, pơtroh ăm kăn ngăn hngêi tơleăng mơnhên [ă pơtối vêh mơnhên nếo. Tung pơla tơleăng, rêm túa hlá mơ-éa, tơdroăng ki ê xuân athế châ séa mơnhên ngăn i tu\m têk, tơtro tiô hiâm mơno hên ngế pói vâ, rơhí rơhó, hrâ hrế, [ă hên ngế châ ‘nâi. Hngêi tơleăng pơkuâ ngăn tơdroăng ki pơsăm tối, tơpui tơleăng, hnối chêh tối hlá mơ-éa ki kal vâ pơkâ.

Kơxop mơ-éa Luât pơsăm kuăn pơlê xivil ki ‘mâi hơ’lêh ai 10 tơdroăng, 41 chương, 509 luât hiăng châ tơpui tơno nhên a hneăng hôp má 9. Tiô ăm ‘nâi, Kuo#k ho#i kô têk ko\ng vâ tơbleăng tối ‘na kơxop mơ-éa Luât pơsăm phoăng kuăn pơlê xivil a hneăng hôp kố.

Nhat Lisa tơplôu [a\ tơbleăng